Một phụ nữ đến chơi, bất chợt thấy tôi đang rửa chén, ngạc nhiên: “ Chị đi đâu mà anh phải rửa chén?”. Tôi nghĩ bụng, rửa chén là công việc ’ mặc định ‘ của đàn bà hay sao, hàng ngàn năm nay? Tôi cười và tiếp tục công việc bếp núc. Hình như, việc này, trái với lời khuyên, có người bảo của Khổng Tử, “người quân tử nên xa nơi bếp núc “. Chẳng quân tử nên tôi cứ “bếp núc”.
Khi có ý nguyện thiêu xác sau khi chết, nhiều người quý mến tôi có khuyên: việc ấy trái với truyền thống lâu đời của người VN, chôn cất tử tế, “mồ yên mả đẹp “.
Nhìn bức ảnh minh họa (bên dưới), nếu không thấy hai chữ song hỷ, nét mặt chú rể, cô dâu, và phong bì màu đỏ, quý vị sẽ nghĩ, cặp đôi đang mặc trang phục dành cho …tang chế: áo trắng, khăn chít đầu trắng, cả khăn trên đầu cô gái cũng màu trắng, khá giống một loại mũ rơm. Nhưng đây là trang phục mới mẻ của một đám cưới “thời trang, thời đại “(fashionable).
Văn hoá khác nhau, định kiến do đó không giống nhau, ở mỗi nước, mỗi xã hội. Y phục màu trắng dành cho nghi thức tang lễ ở phương Đông nhưng lại là y phục hay dùng cho các tiệc cưới phương Tây, hay ảnh hưởng phương Tây. Trang phục màu đen mới dành cho tang chế đối với họ. Màu đỏ là màu đặc trưng cho đám cưới Á đông. Trên một số thiệp mời đám cưới, chủ hôn còn cẩn thận ghi chú “xin không mặc y phục màu trắng “.
Định kiến khiến người ta tư duy “máy móc “. Chẳng hạn: chủ nghĩa Mác Lê Nin bách chiến bách thắng. Hoặc giả: Đế quốc luôn luôn xấu xa vì chúng luôn luôn bóc lột. Địch luôn thua, ta luôn thắng. Liên Xô và khối Đông Âu là thành trì không bao giờ suy yếu. Chủ nghĩa tư bản sẽ suy tàn, chủ nghĩa cộng sản sẽ phát triển.
Thành kiến hay định kiến chẳng có hại gì nếu người có thành kiến, định kiến là dân thường như…tôi. Nhưng nếu là lãnh đạo, hay may mắn được ông Trời "cơ cấu", tôi làm tổng thống, không định kiến, số phận đất nước tôi dẫn dắt biết đâu sẽ không "tơi bời" như Liên Xô hay các nước đông Âu cũ?
Chỉ có đầu óc không định kiến hay thành kiến mới có thể dẫn dắt thành công một quốc gia. Nhìn qua Miên, tôi thấy Hunsen là mẫu người có tố chất lãnh đạo: chịu ơn VN nhưng không “thần phục” VN. Hay, nước đàn anh Trung Quốc “làm thinh” trước Putin xâm lược, Campuchia vẫn to tiếng phản đối, không núp bóng người bạn khổng lồ, theo hùa phi nghĩa.
Định kiến và thành kiến “Liên Xô có ơn, từng là anh cả, từng giúp đỡ súng đạn đánh đế quốc”, người ta cứ “thủ khẩu như bình “ trước những tai ương dân tộc Ukraina đang gánh chịu gần 1 năm nay và sẽ gánh chịu mùa đông sắp tới (*), khắc nghiệt trong bóng tối; hằng ngày hỏa tiễn Putin đánh phá vào lưới điện dân sinh.
“Phá vỡ định kiến còn khó hơn phá vỡ hạt nhân”, Einstein ơi, ông đúng quá. Nếu hạt nhân dễ dàng phá vỡ, nhiều quốc gia sẽ có vũ khí nguyên tử, cũng rất dễ dàng, kể cả VN.
Tôi thì khác Einstein: Định kiến, sá gì mà không phá vỡ?
Y phục màu trắng là xu hướng mới trong các đám cưới thời nay.
Posts
