Đó là hiệu lệnh người ta hay nghe của các binh sĩ miền Bắc khi đánh chiếm bót đồn đối phương trong chiến tranh.
Ở phương trời xa lắc xa lơ, cuộc tranh luận giữa 2 ứng viên tổng thống Mỹ (lần nhất) thu hút quan tâm rất lớn dư luận ở Việt Nam. Còn 2 lần nữa trước khi bầu cử nhưng Donald Trump và Joe Biden tạo ra hình ảnh không mấy thiện cảm, thế giới có nước “hồ nghi” nền dân chủ Mỹ: lãnh đạo tương lai mà “đốp chát” nhau y như mổ bò.
Đỉnh điểm của sự tức giận giữa hai người là các từ ngữ thóa mạ (insults). Biden gọi Trump là “thằng hề” (clown); “Có câm miệng không, anh kia” (Will you shut up, man); “Cứ gâu đi, anh kia” (Keep yapping, man) sau khi Trump khiêu khích: Biden, anh học chót bẹt, có khi đội sổ (You graduated either the lowest or almost the lowest in your class); anh chả tích sự gì cả 47 năm làm chính trị (done nothing in 47 years of politics).
Dư luận Việt Nam (tôi “hùa” theo mạng xã hội thôi) chia làm hai phe, một bênh Biden, một bênh Trump. Người ghét Tàu nhất, tôi thấy, ghét Biden nhất. Gọi vi rút Corona là vi rút Tàu, Trump làm một số người Việt (trong đó có tôi) khoái chí tử. Lại thêm cố vấn kinh tế ông ta có cả cuốn sách “Death by China” (Chết dưới tay Tàu) làm nức lòng những ai căm ghét bành trướng chiếm cứ đất đai, biển đảo, lại còn ức hiếp ngư dân Việt. Trump thêm một nhiệm kỳ, biết đâu ông ta không làm “tan rã” cái đảng cộng sản từng gieo tai ương không những cho Trung Quốc mà cả những nước láng giềng, trong đó có Việt Nam.
Người ghét Biden có lẽ hơi bị nhiều. Biden có người phiên ra tiếng Việt là “Bay Đần”, cho hả dạ. Người điều phối buổi tranh luận Wallace cũng bị kết tội “đá nguội” Trump dù ông ta từng kinh nghiệm 32 năm điều phối tranh biện giữa ứng viên tổng thống.
Yêu, ghét; ủng hộ hay chống đối nhân vật chính trị…là sinh hoạt thông thường trong không khí của quốc gia dân chủ. Thông lệ khi chạy đua vào tòa Bạch Ốc, đối thủ choảng nhau không khác chi đấu quyền Anh, đấm túi bụi, nhưng chắc chắn không được đấm dưới lưng quần. Như thế là phạm luật. Khi hai võ sĩ kết thúc trận đấu, họ bắt tay nhau dù một trong hai mặt mũi tè le máu. Có là tổng thống đương nhiệm họ cũng gọi điện chúc mừng người thắng cử khi biết mình thất cử (hổng bắt nhốt họ như ở một số nước). Nước Mỹ trở lại không khí sinh hoạt thường ngày – đảng này dòm ngó, dò xét đảng kia để bảo đảm không đảng nào độc quyền, nghĩa là một mình một chợ, cái đảng mưu đồ cho một người cả đời làm vua như Tập Cận Bình.
Qua thái độ (của một số) người Việt Nam trước cuộc đấu khẩu tổng thống Mỹ lần nhất, tôi có mấy nhận xét:
- Chúng ta vẫn chưa thoát khỏi “tư duy độc tài”. Clinton, Obama, tổng thống hụt Hillary, nay tới Biden và đảng Dân chủ “thổ tả"…là những thành phần “đáng ghét”, cản trở anh hùng tóc vàng giữ vững ngôi tổng thống thêm một nhiệm kỳ.
- Một số người coi hai vị tổng thống tương lai “mạt sát nhau” rồi cho rằng dân chủ Mỹ không phải là lý tưởng. Họ không thấy mạt sát chỉ là những ngôn ngữ bộc phát không phải là ngôn ngữ thông thường của một tổng thống. Kế hoạch hành động cho nước Mỹ chứ không phải ngôn từ quyết định “ai thắng ai” trong tranh luận. Cử tri Mỹ quan tâm tranh luận không có nghĩa ai tranh luận “hay hơn” sẽ thắng cử.
- Một nhận định chưa có cơ sở chứng minh: đảng Cộng hòa với Donald Trump tốt cho VN hơn Dân chủ với Joe Biden. Cộng hòa hay Dân chủ chỉ tốt cho nước Mỹ trước hết, America First. Cộng hòa với Nixon và Kissinger đã bán đứng số phận VNCH, đánh thức con hổ phương Đông tỉnh dậy và nước Mỹ cuống cuồng khi con hổ đang giơ nanh vuốt về phía họ.
- Tai hại cho VN chính là tạo ra sự chia rẽ giữa một số người Việt hoặc cuồng Trump hoặc chống Trump. Nếu cuồng Cộng hòa mà “đả phá” Dân chủ, biết đâu sau này sẽ gặp hậu quả, “ai theo ta là bạn, chống ta là thù” khi ứng viên Biden đắc cử tổng thống?
- Các cường quốc, trong đó có Mỹ, đều có ảnh hưởng rất lớn lên “số phận” của các nước nhỏ, trong đó có VN. Từ hiệp định Geneve 1954 đến hiệp định Paris năm 1973, người Việt biết quá rõ số phận không hẳn tự mình quyết định. Khi có lợi cho VN (giả dụ như thế), người Việt cũng không nên vì Trump mà chửi bới Biden, vì Cộng hòa mà bỉ bôi Dân chủ. Đời mà, nay thắng mai thua, nay thua mai thắng. Biết đâu hy vọng thành thất vọng; nếu Trump tiếp tục làm tổng thống, Biển Đông của VN lại không là “một mặc cả” với Trung Quốc như nước Mỹ từng làm trong quá khứ. Ủng hộ nhiệt liệt người Việt cho Trump không lẽ đổ sông đổ biển?
Mỹ của nước Mỹ không phải nước Mỹ của Việt Nam. Người Việt tin tưởng vào những giá trị dân chủ của nước Mỹ chứ không phải tin vào Cộng hòa hay Dân chủ, rồi xem thường hai vị tổng thống tương lai xỉa xói nhau trong tranh luận.
Và, điều tôi lo lắng nhất, không vì Trump hay Biden thắng cử: người Việt (một số) chia rẽ nhau vì họ. Thân Mỹ vẫn hơn thân Trung Quốc, ai cũng biết vậy, nhưng người Việt thân Mỹ không phải để chia rẽ vì nước Mỹ.
Nhìn xa trông rộng, tinh thần bao dung - đó là cái chúng ta có nhưng còn thiếu; có lẽ vì chiến tranh khốc liệt quá, kéo dài quá, người Việt không chấp nhận “đối đầu”, hễ có “ta” thì không có “địch”, nhìn đâu cũng thấy “thế lực thù địch”; theo Trump thì “sống”, theo Biden thì “chết” hay sao?
Nếu hy vọng một, Trump thắng cử để “xử” thằng bành trướng thì người Việt nên nuôi hy vọng mười, một ngày nào đó, ở Hà Nội có cuộc tranh biện giữa hai ứng viên tranh chức tổng thống, "lời nguyền" theo sống, chống chết biết đâu sẽ không còn nữa.
Ghi chú minh họa (CBS news): Buổi tranh biện theo thống kê: Trump ngắt lời Biden 73 lần; Biden phát biểu 43 phút, Trump 38 phút; đề tài tranh luận nhiều nhất về virus corona 20 phút.
Posts
