TẠI THẰNG ĐÁNH MÁY

Tổng thống Trump vừa kết thúc chuyến thăm Anh. Trước khi gặp bà May thủ tướng nước Anh, ông ta đã thể hiện tài năng không phải của tổng thống, mà của một tay buôn bất động sản. Thủ tướng Anh, đảng bảo thủ, đang gặp rắc rối chuyện nội bộ trong nước về vấn đề tách khỏi EU (Brexit), cộng đồng chung châu Âu. Trong nước, bà May lúc này dễ bị đả kích(vulnerable), vị thế chính trị rất mong manh (brittle).

The Sun, tờ báo gạo cội nước Anh, phỏng vấn ông ta. Ông ta trả lời như chế dầu vào lửa. Vừa đả kích bà thủ tướng, vừa bảo vấn đề Brexit nội bộ nước Anh có thể "giết chết" khả năng thương thảo làm ăn với Hoa Kỳ. Vậy mà, khi gặp nhau, ông cười tươi như hoa, bên bà vợ xinh đẹp, còn bà thủ tướng thì vẻ mặt hơi đăm chiêu gượng cười xởi lởi. Ông ta có lúc còn cầm tay bà thủ tướng như muốn dắt bà bước lên bậc thang, y như một quý ông lịch thiệp, ga lăng với phụ nữ. Lấy lòng mà.

Trong ngôn ngữ đối đáp , Trump ca ngợi bà May là phụ nữ tuyệt vời (incredible woman) và quan hệ giữa ông với bà là quan hệ cao nhất, rất đặc biệt (the highest level of special). Thỏa thuận làm ăn giữa Anh và Mỹ được ký kết, hết sức tốt đẹp.
Họp báo sau đó, một phóng viên nữ vặn vẹo ông ta: " tại sao khi trả lời phóng viên báo the Sun, ngài đã đả kích thủ tướng chúng tôi, và còn lên mặt dạy khôn, bảo bà ấy phải làm thế này, làm thế nọ. Nay ông lại ca ngợi bà thủ tướng. Ông có phải người bất nhất không? (tôi diễn nôm hơi dài cho rõ, nhưng đúng nội dung và rất ngắn. (Tây nó kỵ nói dài lắm). Trump cười ruồi trả lời: đó là do sự tường thuật không hết ý của tôi, chứ tôi luôn nói những điều "vĩ đại" về nước Anh (tremendous things ) không hà. Chắc lỗi tại tường thuật đó. Ở Mỹ tôi hay gọi là fake news (tin sai).

Đâu có phải chỉ ở Việt Nam mới có chuyện "tại lỗi đánh máy" khi quan chức muốn đổ vấy trách nhiệm, Mỹ cũng rứa, vì luôn luôn "trên đúng dưới sai". Tôi không chú trọng cái "lỗi đánh máy", cái thói của các chính khách,chỉ muốn nói tính cách của tổng thống hiệp chủng quốc Hoa Kỳ hiện nay.  "Tính con buôn". Trước khi muốn mua món hời nào là chê bai hết cỡ. Người bán tưởng hàng mình tệ đành bán theo giá thấp. Sau nữa, "tính con bạc". Sự việc ra lệnh đánh thuế thật cao vào mặt hàng Trung Cộng, ngày càng leo thang, khi chưa thấy đối phương "thiệp"(từ ngữ đánh xì phé, chịu thua). Kể cả các nước đồng minh, Mỹ cũng "tố xì phé" như thế, đâu có từ bỏ áp thuế, riêng đâu với Tàu.

 Những người Việt Nam chúng ta rất hồ hởi thấy sàn chứng khoán của Tàu đỏ rực, bốc hơi cả 2000 tỷ đô la, kéo theo "ông em yêu quý" nghe đâu cũng mấy tỷ. Chúng ta ưng thằng cướp biển, cướp đảo, đâm tàu ngư dân kia "sụm bà chè", càng sớm càng tốt.

Xin thưa, không dễ đâu. Cả Mỹ, thế giới, Tàu không muốn có chiến tranh thương mại. Ông vỡ đầu, ông sứt trán, chưa kể ông "đứng ngoài" như ta sẽ vạ lây, mồm cũng tươm máu. TC đã xuống nước. Buộc phải chơi fair play. Không ém giá đồng tiền. Không ăn cắp công nghệ. Tôn trọng sở hữu trí tuệ.

 Cái trò mèo Tôn Tử đã bày, ngưng ngay...nếu muốn buôn bán làm ăn đàng hoàng. Và Trump sẽ cười, vỗ tay. A, thì thương thuyết, nhưng trên thế mạnh, đương nhiên. Không ai muốn chiến tranh thương mại. Chiến tranh mà ai không chết. Trump sẽ đắc cử nhiệm kỳ hai vì đang làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại "Make America Great Again'.  Đây là lý tưởng nước Mỹ theo đuổi, dùng lá phiếu cử tri để 'lật đổ" chính phủ của Obama, đảng dân chủ, "nói thì hay, làm thì không hay bằng nói". Đây cũng là lý do tại sao dân Mỹ bầu một người chẳng một ngày là cán bộ làm tổng thống, có những việc làm "chẳng giống ai" nhưng đầy hiệu quả.

Lỗi "thằng đánh máy" của Trump cũng dễ thương đó chứ.  Đâu có dễ ghét như mấy "thằng đánh máy" ở ta.

1jXTi3m-oVIDDywYpsn6slj_FJb2r7lZf7T9WOPNDYes

Xem thêm

CON KIẾN MÀ KIỆN CỦ KHOAI

Bồi thẩm đoàn một tòa án Mỹ đã tuyên Monsanto phải bồi thường 289 triệu đô la Mỹ cho một người mắc bệnh ung thư do sử dụng thuốc diệt cỏ Roundup của hãng.
Vụ kiện lịch sử hôm thứ sáu đã mở ra tiền lệ cho hàng trăm bệnh nhân ung thư đang kiện hãng thuốc diệt cỏ lớn nhất thế giới, từng sản xuất chất dioxin có trong "chất độc màu da cam".

Luật sư bào chữa cho người được kiện, bảo chất glyphosate trong thuốc diệt cỏ là nguyên nhân chính làm thân chủ ông bị ung thư hạch giai đoạn cuối, và sắp chết.
Bệnh nhân thân chủ đã phun 20 đến 30 lần mỗi năm khi chăm sân trường nơi ông là công nhân dọn cỏ.

Thuốc diệt cỏ là nguyên nhân gây ung thư hay không vẫn còn đang tranh cãi. Năm 2015, tổ chức y tế thế giới WHO nói rằng, glyphosate có trong thuốc diệt cỏ có thể gây ung thư cho người.  Nhưng hãng thuốc diệt cỏ khổng lồ Monsanto bảo glyphosate an toàn. Họ dẫn chứng hơn 800 nghiên cứu khoa học chứng minh không có liên quan nào giữa thuốc diệt cỏ và ung thư.

Luật sư bào chữa cho bệnh nhân bảo không phải chỉ chất glyphosate mà chính thuốc diệt cỏ Roundup mới là thủ phạm. Ông nói rằng những chất khác có trong thuốc diệt cỏ đã tương tác lẫn nhau, cùng chất glyphosate, gây ra ung thư.

 Thật nan giải.  Luật sư cũng khó mà chứng minh bệnh ung thư của thân chủ là do thuốc diệt cỏ, nhưng hãng sản xuất thuốc diệt cỏ cũng không thể chứng minh sản phẩm của mình không gây ung thư cho đương đơn.

 Năm ngoái có 2000 đơn kiện hãng Monsanto đang được thụ lý. "Cuộc chiến" giữa 2 bên sẽ còn kéo dài.

Ở VN, thuốc diệt cỏ Roundup có mặt hầu như ở mỗi nhà của người nông dân sản xuất nông phẩm. Chưa có nghiên cứu nào về thuốc diệt cỏ liên quan đến mức độ ung thư tăng lên chóng mặt như ta thấy báo đăng hiện nay.

Thật tội cho anh dân nghèo Việt Nam chúng ta. Thấy thế giới phát hiện những chất gây ung thư trong các loại dược phẩm nhập từ Trung Quốc, chúng ta cũng vội vàng thu hồi, mất biết bao tiền của không quan trọng bằng không rõ những thuốc có chất gây ung thư kia đã được tiêu thụ bao nhiêu, bao lâu, tác động động thế nào đến sức khỏe người dân. Mù tịt.

Thuốc DDT được Mỹ sản xuất nhưng họ cấm sử dụng ở nước họ năm 1966, năm 1986, hai mươi năm sau ở VN, tôi vẫn thấy còn bán ở nông thôn cho nông dân.
Chắc chắn tòa Mỹ không mù mờ đến nỗi phạt hãng thuốc khổng lồ của họ số tiền khổng lồ như thế.
Đã có dấu hiệu liên quan giữa thuốc diệt cỏ và ung thư, nhưng chưa tìm ra, hay tìm ra mà chưa công bố vì lợi nhuận khổng lồ Monsanto mang lại cho nước Mỹ, chúng ta không biết.
Kẻ nghiên cứu có chất gây ung thư chẳng nhằm nhò gì với người nghiên cứu thấy nó an toàn, trong thuốc diệt cỏ.
Rất dễ hiểu, đồng đô la quá lớn.
Chúng ta đã từng chứng kiến hàng mấy chục năm hiệp hội thuốc lá Hoa Kỳ chứng minh thuốc lá không liên quan đến ung thư phổi mà bây giờ phải công nhận là có.
Liệu 5 hay 10 năm sau, Monsanto cũng công nhận có chất gây ung thư trong thuốc diệt cỏ thì hàng triệu, hàng chục triệu nông dân đã sử dụng nó số phận họ thế nào, có người nằm xuống đất vì ung thư, sẽ kiện ai đây?
Chúng ta đã nuốt hận rồi với thảm họa chất độc màu da cam.
Những người Mỹ thả nó xuống VN kiện bồi thường thì được, còn người VN, con cháu họ, nạn nhân trực tiếp hứng lấy vẫn sống với nỗi ấm ức đến kiếp nào mới tan?
Hàng triệu nông dân Việt Nam vẫn hàng ngày mua Roundup, thuốc diệt cỏ về phun cho việc mưu sinh, sẽ thế nào đây, nếu đã mắc, hay sẽ mắc đúng cái bệnh quái ác, vì nó tòa Mỹ đã buộc hãng sản xuất bồi thường cho người sử dụng, ông Dewayne Johnson có một số tiền khổng lồ, trong bài báo sáng nay tôi đã đọc và cảm xúc viết status này.
Kiện ư?
Con kiến làm sao kiện củ khoai?

(Tiện việc tham khảo, tôi ghi tên bài báo " Jurors award 289 million dollars to a man they believe got cancer from Monsanto ' s Roundup, bài của Holly Yan, CNN Mỹ)

1JIIGhAyhTOrT6JP19v41uLm66VwilKVI0y-4PkZF7_8

Xem thêm

QUAN CHỨC MỸ,

Cũng “máu ba lălăm”. Dẫn chứng hẳn hoi kẻo phạm tội nói xấu lãnh đạo. Tổng thống trẻ nhất Mỹ John F. Kennedy cũng bị dị nghị quan hệ với cô đào nổi tiếng lịch sử điện ảnh Marilyn Monroe . Mấy tay mê tiểu thuyết trinh thám còn tưởng tượng cái chết của diễn viên bốc lửa này do quan hệ trên mức tình cảm với tổng thống và em trai bộ trưởng tư pháp Robert Kennedy.

Đó là chuyện còn hồ nghi. Chuyện ni là có thật. Gary Hart, ứng viên sáng chói chức tổng thống, vội vã rút đơn khi có thằng cha nhà báo quái ác mô đó trưng ra tấm hình ông bồng trên bụng một phụ nữ xinh đẹp mặc bikini, không phải là vợ, bước đi trên một bãi tắm biển.

Bill Clinton suýt hụt ghế tổng thống nhiệm kỳ 2 khi thực tập sinh Monica Lewinsky xuất hiện tố giác đã từng ăn nằm với tổng thống ngay trong tòa bạch ốc. Ban đầu chối dữ, nhưng sau thú nhận có rờ rẫm người đẹp nhiều chỗ nhạy cảm, và vợ Hillary Clinton ra sức bào chữa, Bill vẫn được cử tri Mỹ bầu lại.

Nóng hổi nhất là bác Trump tóc vàng. Mấy cô nàng đã ăn nằm với ứng viên tổng thống, đâm đơn tố cáo; có cô còn đang viết sách kể chuyện tình thế kỷ với người nay là đương kim tổng thống.

Nay, mới nhất có nữ giáo sư đại học 51 tuổi, viết thư tố giác thẩm phán Kavanaugh được tổng thống đề cử vào ghế tòa án tối cao liên bang, về chuyện quấy rối tình dục…30 năm trước (không phải 3 năm, hay 3 tháng mới đây nha). Trong thư bà nói lúc là học sinh, bà bị “ông thần” 17 tuổi này đè xuống giường ở phòng ngủ tại trường, cà người nhiều lần trên thân thể cô gái, một tay quờ quạng những vùng nhạy cảm, tay kia bịt miệng không cho la, cùng với một bạn trai khác, hai người âm mưu định lột áo quần cô gái (tôi tường thuật đúng theo báo Mỹ đã đọc sáng nay, không thêm bớt).  Chỉ chừng nớ thôi, bức thư gửi cho dân biểu đại diện tiểu bang của bà đã làm …chấn động dư luận Mỹ. Cô chỉ bị sờ soạng chứ chưa bị cởi đồ, đã rối rắm rồi.  Ủy ban tư pháp thượng viện sẽ hỏi thăm…cả hai về chuyện này. FBI “sẽ vào cuộc” mà không đợi ý kiến chỉ đạo của thủ tướng, ý lộn, của tổng thống. Các nghị viên đảng dân chủ kêu gọi hoãn bỏ phiếu chuẩn thuận thẩm phán tối cao mãn đời cho ông Kavanaugh.

Tôi tự hỏi nước Mỹ sao lại…lắm chuyện lôi thôi, về phụ nữ như thế? Ở xứ tôi, quan chức rất liêm chính chuyện bồ bịch, trai gái, mỗi lần bầu cử, chúng tôi chưa hề…phát hiện ai đã mò ai, đe dọa lột quần ai.  Những ứng cử viên trong sáng…như gương. Chỉ khi đắc cử đương chức, như vụ ni, mới lòi chuyện trai gái ra.

Bị nghi là bồ của đương chức quan đầu tỉnh ở miền Trung, hot girl xinh đẹp Quỳnh Anh được “nâng đỡ không trong sáng”, lên chức vù vù, chưa tới 30 đã làm tới trưởng phòng, nằm trong diện quy hoạch phó giám đốc sở, giàu có ngất ngưởng và đã có một đứa con, dư luận hồ nghi cô có con riêng với ông đầu tỉnh.

Nước tôi không có FBI làm việc rườm rà và luộm thuộm, chỉ có công an nổi tiếng tài ba trong điều tra các vụ trọng án (vừa rồi 2 tay cướp bịt mặt có súng xông vào ngân hàng cuỗm đi mấy tỷ, chưa quá 48 giờ bị họ tó ngay). Vậy mà sao họ không điều tra nghi vấn ông cán bộ đầu tỉnh kia.  Chỉ cần 2 cái…móng tay, cháu bé, và người nghi là bố, qua xét nghiệm… lao, ý quên, xét nghiệm ADN biết kết quả ngay.
Nếu đúng 2 người cùng gen thì, a lê hấp, cách chức tức thì cả hai có liên quan, cho vào tù sống bên nhau “trọn đời"... bản án.
Nếu không đúng, oan khuất của vị cán bộ đáng kính được minh định, dân chúng không còn nghe “thế lực thù địch” trên mạng tuyên truyền bịa đặt nói xấu chính quyền.
Nghe đâu hot girl và người con đã định cư nước ngoài bình yên hưởng những ngày hạnh phúc trần gian ở xứ sở của bọn “giãy chết”.
Tôi sẽ qua Mỹ và ứng cử vào quốc hội của họ, phó thượng nghị sĩ cũng được, và tôi sẽ đưa ra dự luật “để lâu cứt trâu hóa bùn” vào…tu chính án thứ bảy, hay chúa nhật cũng không sao, trong hiến pháp Mỹ.
Chuyện sờ soạng 30 năm xa lắc xa lơ chẳng còn làm loạn xị đội hình "cán bộ cấp chiến lược" trong nền chính trị vốn đang rối bòng bong như nồi canh hẹ ở Mỹ.
Và khi hiệu lực, dự luật thành luật, đưa thêm vào “đống” luật pháp, hiến pháp Hoa Kỳ, chuyện quấy rối tình dục trên, chẳng si nhê gì, vì cũng như nước tôi, cái gì muốn mau quên thì áp dụng câu ngạn ngữ khôn ngoan của tổ tiên chúng tôi: để lâu cứt trâu hóa bùn.
Nước Mỹ sẽ “ổn định chính trị”, muôn năm.

1Cag_yXZwO4PuRVFSxTqIFQ6H69vfRO-0vmqFdcWXjig

Xem thêm

VÌ SAO TRUMP ĐẮC CỨ?

Câu hỏi này có vẻ vô duyên, không khác câu vì sao Harris thất cử. Đắc, thất là do quyết định của người dân Mỹ. Nếu nói Trump mới xứng đáng làm tổng thống thì tại sao  lại thua cử ông già lớn tuổi “lụm cụm” Joe Biden. Tại bầu cử gian lận? Vậy thì chính quyền đảng dân chủ không “gian lận” tiếp để giành lấy nhà trắng? Họ đang nắm quyền. Quyền to như núi. Và khi nắm quyền, Donald Trump lại để cho cuộc bầu cử bị “ăn cắp” (stolen)?

Có rất nhiều cáo buộc gian lận trong cuộc bầu cử dẫn đến Trump tức tối ôm gói rời Nhà Trắng. Nào là người chết đi bầu. Nào là phiếu bị ăn gian, bầu Trump thành bầu Biden. Không đáng kể. Sự chênh lệch phiếu giữa 2 ứng viên tổng thống là rất lớn. Chỉ có giả thuyết khả tín: gian lận do máy bầu, máy đếm. Đó là máy của Dominion. Chỉ có máy mới có thể làm sai số hàng triệu phiếu.

Nhưng giả thuyết ấy sai hoàn toàn. Người tung tin này nhiều nhất là Fox Corp. và Fox News. Thế là kiện tụng. Thấy không thể thắng ở toà, hãng truyền thông theo phe Trump này buộc phải dàn xếp đền danh dự cho hãng chế tạo máy bầu cử Dominion 787,5 triệu đô la. Đau như thiến. Vì đăng bậy, đăng sai, số tiền bị đền vô cùng lớn. Rồi những vụ kiện khác của Trump đều bị toà án từ thấp đến cao lắc đầu: No, hổng có gian lận.

Nếu hệ thống tổ chức bầu cử Mỹ bị phe Dân Chủ khuynh đảo thì xin thưa, Trump bây giờ hẳn phải nổi loạn: Gian lận, gian lận. Tổ chức bầu cử vừa rồi rất an toàn. Ban đầu chỉ có vài tin bịp có đặt bom. Sau đó, cuộc bầu cử diễn ra yên ổn nhất. Như vậy, hệ thống bầu cử Mỹ là tốt và người thực thi nhiệm vụ rất tận tụy.

Nhiều người đánh giá bầu cử Mỹ “rối rắm” và “lộn xộn” quá. Hai ứng viên tổng thống không tiếc lời chỉ trích nhau. Người thì bị gọi là “tâm thần”. Người bị gọi là phát-xít. Thậm chí, những người ủng họ cho hai phe còn “thoá mạ” nhau. Biden gọi người ủng hộ Trump là “rác rưởi” (garbage) để đáp trả một danh hề được mời lên bục phát biểu trong cuộc tụ tập ủng hộ Trump gọi Puerto Rico là hòn đảo trôi trên rác. Cử tri từ đảo này có thể bầu cử nếu họ ở bất kỳ đâu trong các bang của Mỹ.

Thấy Elon Musk treo thưởng mỗi ngày 1 triệu đồng USD cho một người bất kỳ, trong danh sách đăng ký ủng hộ Trump, nhiều người trề môi: Dùng tiền “mua” phiếu mà bầu cử dân chủ à? Không. Musk được tòa cho phép vì đúng luật. Bầu cử Mỹ như một cuộc so găng. Nó không những hấp dẫn cho người Mỹ mà còn hồi hộp cho người VN. Đa phần người Việt khoái Trump hơn Harris. Ông còn là “người hùng “ của nhiều phen hâm mộ. Ở Mỹ nhưng ông được kỳ vọng rất nhiều ở VN. Thấy ông “đánh” Tàu tơi tả bằng thuế quan (tariff), người ta rất khoái trí. Và ông đắc cử, nhiều người thở phào sung sướng, có khi xài chữ “vỡ oà “ cho nó máu me.

Đắc cử tổng thống Mỹ đều phải là người của một trong hai đảng lớn. Hai phe đều có “hậu phương” của mình, nhất là đô la, nhì là báo chí. Sự cạnh tranh khốc liệt của người hai phe- như một mất một còn- làm cho chúng ta suy nghĩ: Ở Mỹ, hai thế lực chính trị này sẽ “không đội trời chung”. Có người coi đảng cộng hòa là chống…cộng sản. Đảng dân chủ là đảng “xã hội chủ nghĩa”. Dân chủ phải thua, nhiều người mới hả dạ.

Vì không ở trong xã hội Mỹ; vì không am hiểu hệ thống vận hành của nền tư pháp Mỹ ; vì bị chi phối bởi lối giáo dục “địch-ta”; nhiều người VN tưởng rằng đảng dân chủ và đảng cộng hòa luôn muốn “tiêu diệt” nhau. Không. Họ như 2 mặt của một đồng tiền. Có âm và có dương. Nghĩa là có mâu thuẫn mới có tiến bộ. Nhiều thể chế toàn trị hay độc tài không bao giờ để, hay dung dưỡng, hay chấp nhận, mâu thuẫn. Ở Nga thời Putin, nhiều nhân vật đối lập nổi tiếng gặp khốn khổ, bị nhốt tù, bị thủ tiêu hay tự ý té lầu vong mạng.

Bầu cử Mỹ không những hấp dẫn mà còn ảnh hưởng cả thế giới. Trump lên. Nga mừng. Ucraina lo. NATO bồn chồn. Tàu nín thở chờ. Nhưng tôi thấy, Mỹ của Trump hay Mỹ của Biden, chính phủ của cộng hòa hay chính phủ của Mỹ, tất cả cũng vì nước Mỹ trên hết. America First.

Người Việt Nam không vì ai mà cào cấu nhau rồi chửi bới nhau. 4 năm của Trump chuyển thành 4 năm của Biden. Rồi Trump trở lại. Không phải xu thế “phá hủy sáng  tạo” (disruptive innovation), như Trần Huỳnh Duy Thức nhận định trong 1 status của ông khi nước Mỹ “rung lắc”: Trump chiến thắng ngoạn mục. Trump và không Trump là xu thế nước Mỹ. Mỹ phát triển vượt bậc nhờ trong nước họ luôn luôn xảy ra mâu thuẫn. Nước Mỹ không hề “ổn định chính trị”. Chính nhờ bất ổn, cứ 4 năm một lần, Mỹ sẽ dẫn đầu thế giới ít ra 100 năm nữa.

Tuy nhiên, thái độ của người Việt chúng ta nên là: “Không chống Mỹ, không theo Mỹ, mà nên hiểu Mỹ”(*). Chính vì theo Mỹ mà Afghanistan bị sụp đổ để chính quyền sắt máu Taliban nắm quyền. Cũng vì chống Mỹ mà Nga (của Putin) bị chính quyền Biden cho  sa lầy ở Ukraine. Cũng vì chống Mỹ mà Cuba vẫn còn phải thức để canh giữ thế giới (thức trắng mắt). Chỉ có hiểu Mỹ, Nam Triều Tiên đánh thắng Bắc Triều Tiên và trở thành nước công nghiệp nằm trong tốp đầu thế giới. Và cũng nhờ hiểu Mỹ, Nhật Bản trở thành nên kinh tế lớn thứ ba thế giới.

Hỡi anh em của tôi. Hãy hiểu Mỹ. Chống phe dân chủ hay yêu phe cộng hòa chỉ là tình cảm nhất thời, giỏi lắm kéo dài chừng 4 năm. Đừng biến yêu ghét thành lý trí. Và cũng đừng vội coi Trump sẽ là “cứu tinh” của thế giới. Vi du: Ông sẽ chấm dứt chiến tranh ở Ukraine trong 24 giờ đồng hồ.

Tái bút: Tôi có cảm giác, phụ nữ không thể làm tổng thống nước Mỹ. Không hẳn họ không đủ khả năng. Thừa khả năng đằng khác. Ứng viên tổng thống Hillary Clinton so với Kamala Harris chưa chắc ai hơn ai. Harris là người da màu cũng như Obama. Nếu phải vượt hơn, người Mỹ mới có thể chọn một người da màu làm lãnh đạo của họ. Thường thì họ chọn người da trắng nhiều hơn dù nước Mỹ rất đi đầu trong việc bảo vệ quyền con người. Biết đâu- tuy không có chứng cứ nào cho biết vì lý do chủng tộc hay giới tính mà cả hai lần Trump đều đánh bại đối thủ là phụ nữ - Harris thất cử vì còn mang “phận đàn bà”?

(*) Lưu Á Châu, một nhà nghiên cứu Trung Quốc. Tập Cận Bình rất nể ông ta.

1vWD1P8kPbJE3tBsFsoc6qWtpUtPkeomo92SOTmVrVDo

Xem thêm

NƯỚC MỸ LỘN XỘN

Hôm thứ 5, bộ trưởng quốc phòng Mỹ vào gặp tổng thống đề nghị ngừng rút quân khỏi Syria. Bị từ chối, ông Mattis liền đưa đơn từ chức vào buổi chiều cùng ngày.

Nền quốc phòng Mỹ có lung lay không khi người đứng đầu không toàn tâm toàn ý với nhiệm vụ của mình ? Câu trả lời là không.

Trump là tổng thống Mỹ sa thải rất nhiều những quan chức trong chính phủ thời gian rất ngắn, cả những người được ông cử vào những vị trí trọng yếu như an ninh, ngoại giao, quốc phòng. Mỹ sẽ yếu đi vì đội ngũ cán bộ chính phủ...lộn xộn thay đổi liên tù tì? Không. Họ vẫn mạnh.

Họ có một thể chế tốt, vững vàng, không có ai, kể cả tổng thống, có thể phá hủy một sớm một chiều theo ý muốn cá nhân, ngay cả Trump, một tổng thống chịu chơi, bất nhất, tính khí thất thường.

Chính quyền xào xáo nhưng vẫn vận hành khá tốt, kinh tế lai rai tăng trưởng, dù đang thương chiến với TQ.

Không như hồi còn Liên Xô, các nước đông Âu, chỉ một cuộc đảo chính, thay đổi một tổng thống, toàn bộ hệ thống chính trị vững như bàn thạch vỡ tan tác, thấy mà thương. Đảng cộng sản Liên Xô, đoàn thanh niên, hội phụ nữ, những đoàn thể hùng hậu, chẳng cứu được nhau, để giữ vững chủ nghĩa lý tưởng của mình.

Giờ đây, cả đất nước bao la hùng vĩ Trung Quốc, Nga, nếu không có Tập Cận Bình, không có Putin, dân chúng những nước đó hẳn...lộn xộn lắm, khổ sở lắm, vì chẳng tìm ra người giỏi kinh bang tế thế như hai ông. Do đó hai ông phải tìm cách duy trì quyền bính, có lẽ là mãn đời, với sự nghiệp dẫn dắt, cầm lái vĩ đại của mình.

Nếu hai ông về hưu sớm quá, đất nước ai có tài ba mà nhảy ra lãnh đạo được đây?

Cho nên " lật đổ chính quyền" bằng bầu cử như ở Mỹ luôn luôn là một trọng tội. Cầm quyền mãn đời là công trạng cho đất nước.

Ở Mỹ, ngày nào họ cũng " lật đổ", lai rai, hôm kia ông cố vấn trưởng an ninh, nay ông bộ trưởng quốc phòng, có khi vài hôm nữa, cả tổng thống cũng bị luận tội dẫn đến bị lật đổ, nếu công tố viên đặc biệt Mueller kết thúc điều tra Trump đắc cử nhờ cộng tác với tình báo Nga.

Nếu như thế, dân Mỹ có mất đi niềm tin vào thể chế của họ hay không? Tôi "no nắng" dữ quá! Sao họ không học Putin hay Tập Cận Bình, lúc nào “2 thế giới” mấy ổng dẫn dắt cũng đều..ổn định phà phà?

Chú thích ảnh: Các nhà lập pháp giải thích chuyện gì xảy đến khi báo cáo thuế của cựu TT Trump được công bố.

11Hh9FfTiPCV2K4BgcC34ma1E94ns8MVfHD8UleIAPZs

Xem thêm

BIDEN ĐỐI MẶT VỚI CHIA RẼ GIẬN DỮ TRONG ĐẢNG VỀ XUNG ĐỘT ISRAEL- PALESTINE

Đôi lời: Độc đảng “khỏe” hơn đa đảng. Làm tổng bí thư “khỏe” hơn làm tổng thống. Đây là ví dụ.

.

(Biden faces an angry rift in his own party over Israeli-Palestinian conflict).

Người ta từng chú ý rất nhiều sự rạn nứt trong đảng Cộng Hòa về các lời nói dối phi dân chủ của cựu tổng thống Donald Trump qua cuộc bầu cử 2020.

Nhưng các đảng viên Dân Chủ cũng đang dấy lên bất đồng về cách tổng thống Mỹ đối phó với bạo lực giữa người Do Thái và Palestine, khiến họ đặt câu hỏi về sự cam kết của Joe Biden với nhân quyền, và yêu cầu ông ta cần hành động nhiều hơn để tạo áp lực lên Israel.

Đối với một đảng cam kết lấy công bằng xã hội, bình đẳng chủng tộc làm nền tảng thì đây là cuộc chiến khá lúng túng. Hoa Kỳ từng có lịch sử về phân biệt chủng tộc, chấp nhận phong trào Black Lives Matter là chính đạo, những đẳng viên dân chủ cấp tiến muốn áp dụng các khái niệm công bằng cho chính sách ngoại giao ở chỗ, ngày càng nhiều người thấy thái độ apartheid (phân biệt chủng tộc) của Israel đối với người Palestine.  

Các tiếng nói cấp tiến chỉ trích Tòa Bạch Ốc vuốt đuôi Israel mà bỏ lơ nhân quyền khi bạo lực lên cao, cũng như lớn tiếng phê phán Biden không chính thức chống lại kế hoạch của Israel trục xuất các gia đình Palestine ra khỏi Đông Jerusalem.

Biden bỏ cả ngày thứ bảy để sửa soạn các cuộc điện đàm với các lãnh đạo các nước khu vực để cho thấy ông quan tâm nhiều tới vấn đề– lần thứ hai với thủ tướng Netanyahu và lần đầu với chủ tịch Palestine, Mahmoud Abbas, với tư cách tổng thống. Ông nêu lên quan ngại về sự an toàn của các nhà báo sau cuộc không kích của Israel vào một tòa nhà có trụ sở hãng tin AP ở dải Gaza.

Nhưng những người cấp tiến (của Dân Chủ -ND) muốn tổng thống không chỉ cam kết; họ muốn ông lớn tiếng với Israel.

Ngôn từ ở các bản tin về các cuộc điện đàm có chút thay đổi cho thấy lo lắng mới của Tòa Bạch Ốc, nhưng ít ra trong các nhận định công khai, Biden vẫn giữ thái độ điềm đạm.

Tổng thống phát biểu hôm cuối tuần: “Một trong nhiều cái tôi thấy cho tới nay, vẫn chưa có một hành động nào thái quá”.

Bộ trưởng quốc phòng Mỹ sau khi gặp người đồng cấp Israel viết trên Twitter: “Tôi tái xác định Israel có quyền tự vệ và lên án Hamas cố tình nhắm vào dân thường Do Thái”.

Theo các quan chức, bạo lực gia tăng ở Israel đã làm cho Tòa Bạch Ốc thêm lo lắng khi Biden và các phụ tá ngày càng quan ngại thương vong của dân thường ngày càng cao. Theo bộ Y tế Palestine, cuộc không kích của Israel giết chết hơn 130 người, làm bị thương ít nhất 1000 người khác chỉ tính ở dải Gaza. Bạo động và bạo loạn giữa người Arab và người Do Thái tàn hại các thành phố, thị trấn khắp Israel.

Biden có lên tiếng, được các phụ tá báo cáo, nhưng cuối cùng, các quan chức cũng hiểu rằng bản thân Tổng thống cũng chẳng làm gì được để đưa ra đề xuất ngừng chiến. Họ còn cho biết, khi bạo động kéo qua tuần tới, Biden bám sát lịch khơi dậy nỗ lực của các bên ở khu vực – gồm cả Ai Cập và Qatar – để dàn xếp một cuộc ngừng bắn.

Các quan chức tuyên bố, những gì xảy ra trong 72 giờ tới sẽ chứng minh tính cấp thiết về cách thức làm thế nào để đẩy mạnh áp lực chấm dứt các hành động thù địch.

CÁC DÂN BIỂU CẤP TIẾN ĐANG PHẪN NỘ

Hôm thứ tư, sau khi Biden lặp đi lặp lại câu thần chú rằng Israel có quyền tự vệ, thì tại hạ viện, các đảng viên cấp tiến lên tiếng chỉ trích.

Hôm thứ năm, dân biểu New York, Alexandria Ocasio-Cortez, trong diễn từ nảy lửa, đã hỏi: “Người Palestine có quyền sống hay không?” Vị đảng viên Dân Chủ cấp tiến tiếp tục lớn tiếng trên Twitter hôm cuối tuần: “Nếu chính quyền Biden không thể giữ vững lập trường trước một đồng minh, chính quyền ấy giữ vững được lập trường trước ai? Chính quyền ấy có dám khẳng khái đứng về phía nhân quyền hay không?”.

Dân biểu Rashida Tlaib, bang Michigan, phản ứng trước cuộc tấn công vào tòa nhà báo chí quốc tế, bài viết trên Twitter: “Israel (tấn công) nhắm vào truyền thông quốc tế để thế giới không thể biết tội ác chiến tranh của Israel dưới quyền tổng tư lệnh a-pác-thai (phân biệt chủng tộc) Netanyahu”.

Thượng nghị sĩ dân chủ Chris Van Hollen, bang Maryland, nằm trong Ủy ban quan hệ đối ngoại, phát biểu, kế hoạch trục xuất người (của Israel) vi phạm luật pháp quốc tế, và không thể không nghi ngờ cam kết của chính quyền (Biden) về nhân quyền.

Nhắc tới nhận định của Ủy hội nhân quyền Liên Hiệp Quốc, hồi đầu tháng, thượng nghị sĩ này viết trên Twitter: “Nếu chính quyền Biden đặt trọng tâm chiến lược ngoại giao là pháp quyền và nhân quyền thì lần này không chỉ có nói suông”.

Thượng nghị sĩ dân chủ độc lập bang Vermont, - từng thất cử ứng viên tổng thống vì Biden - Bernie Sanders viết trên trang nhất báo New York Times hôm thứ sáu dưới tiêu đề: “Hoa Kỳ cần ngưng bào chữa cho chính quyền Netanyahu”.

Tập hợp quyền công dân Hồi Giáo lớn nhất nước Mỹ - Hội đồng quan hệ Mỹ-Hồi - tham gia tẩy chay lễ trực tuyến EID ở tòa Bạch Ốc dự trù tổ chức hôm chủ nhật.

Hội đồng quan hệ Mỹ-Hồi tuyên bố trong một thông cáo, cảnh báo ông Biden có thể làm hỏng quan hệ với những người Mỹ theo đạo Hồi: “Chúng tôi không còn lòng dạ nào mà dự lễ EID với chính quyền Biden trong lúc rõ ràng họ trợ giúp, tiếp tay, và biện minh, cho chính quyền phân biệt chủng tộc Israel, ném bom bừa bãi giết chết đàn ông, đàn bà, trẻ em vô tội ở dải Gaza”.

Các nhóm nhân quyền Hồi giáo đã ca ngợi Biden trong những ngày đầu nhậm chức về chuyện ông chấm dứt việc ngăn cấm đi lại của chính quyền Trump ở những nước có nhiều người Hồi giáo.

Trong một thông báo hôm thứ sáu nhân việc tổ chức lễ EID của người Hồi giáo, Biden xoa dịu các nhận định đầu tuần của ông: “Những người Palestine – kể cả ở dải Gaza – và những người Do Thái đều xứng đáng sống vinh dự, an toàn, và an ninh”. Ông công nhận người Palestine mà không phê phán người Israel.

Những đảng viên dân chủ cấp tiến từ lâu chống đối chính sách của Hoa Kỳ đối với Israel; họ càng công khai có chiến thuật mới, chẳng hạn, đòi (Israel) thay đổi chính sách để có được trợ giúp quân sự quy mô của Mỹ.

Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren, bang Massachusetts, nhận định với nhóm tự do J Street ủng hộ Israel: “Nếu tiếp tục cung cấp viện trợ quân sự vô giới hạn, chúng ta chẳng tạo ra động lực nào để Israel đi đúng hướng”.

Hôm thứ sáu, Sanders còn đi xa hơn trên tờ New York Times: “Ở Trung Đông, Mỹ viện trợ gần 4 tỷ đô la cho Israel mỗi năm, chúng ta không thể bào chữa cho chính quyền cánh hữu của Netanyahu, cũng như hành động phi dân chủ và phân biệt chủng tộc của họ. Chúng ta phải thay đổi và tiếp cận song phẳng, bảo đảm và tăng cường luật pháp quốc tế liên quan đến việc bảo vệ dân lành, đồng thời, thực hiện luật hiện hành của Hoa Kỳ, viện trợ quân sự không đưa tới việc vi phạm quyền con người”.

KHÔNG TRUMP CHƯA PHẢI LÀ ĐỦ (Not being Trump is not enough)

Vẫn để ngỏ cho các đồng chí mình chỉ trích, các hành xử của Biden còn lâu mới là cách hành xử toàn tâm toàn ý cho Israel của Trump sử dụng để kiếm lợi thế với cư tri ky-tô-giáo.

Trump cho di chuyển tòa đại sứ Mỹ tới Jerusalem, một động thái tranh cãi, làm người Palestine tức giận. Biden không chọn đưa tòa đại sứ về chỗ cũ.

Cùng lúc với cuộc bùng nổ này, Netanyahu không thể thành lập chính phủ mới, cũng chưa có cuộc tổng tuyển cử mới, cơ hội cho ông còn cầm quyền, ông ta từng là người khai mào chính sách về Trung Đông của Trump, một tiếng nói quốc tế phê phán thỏa thuận nguyên tử Iran, bị Trump hủy bỏ, và Biden đang cố hồi sinh.

Đơn giản không theo Trump tự nó cho thấy một thay đổi chính sách.

"Hạ nghị sĩ dân chủ Eric Swalwell, bang California, nói với CNN hôm thứ bảy về bạo lực hiện nay: “Chúng ta cần chấm dứt ngay xung đột. Cám ơn Chúa, chúng ta có một vị tổng thống trách nhiệm hiện nay của Hoa Kỳ, một người tôi cho là có thể buộc nhà lãnh đạo Israel cần phải làm như thế”.

Sanders sử dụng cùng một ngôn từ mô tả Trump để mô tả Netanyahu. Mặc dù ông cho chính quyền Palestine là “tham nhũng và bất lực”, Sanders viết: “Hơn một thập kỷ cai trị của phe cánh hữu ở Israel, ông Netanyahu dung dưỡng một loại chủ nghĩa phân biệt chủng tộc độc đoán ngày càng hà khắc. Ông viết tiếp: “Với một tổng thống mới, Hoa Kỳ ngày nay đang có cơ hội phát huy một lối hành xử mới với thế giới – một lối hành xử căn cứ vào công lý và dân chủ”.

Bài phân tích của  Zachary B. Wolf, CNN, ngày 16 tháng 5 năm 2021. Nguyễn Long Chiến dịch.

1HgqMonSNeP2iYLx5d3y1VmhuICKo4WJFn93Nub-eDXY

Xem thêm