Showing posts with label Phụ nữ. Show all posts
Showing posts with label Phụ nữ. Show all posts

Thursday, October 23, 2025

CÔ GIÁO CỦA TÔI

Thực cũng đại ngôn một chút. Tôi không phải là học trò duy nhất được cô yêu mến lúc còn đi học tiếng Anh thời trung học, Trần Quý Cáp Hội An từ năm 1969.
Tôi chỉ đáng là học trò của học trò cô. Sau này vào Sài Gòn cô giảng dạy tiếng Anh cho các vị sư bằng cấp đầy mình.

Cô viết sách tiếng Anh như cuốn Buddhism through English reading, Phật giáo qua bài đọc tiếng Anh, và dịch nhiều sách Phật từ tiếng Anh sang tiếng Việt. Nhưng tôi vẫn coi là cô giáo của tôi vì tôi luôn kính trọng, yêu quý cô: cô đã cho tôi những bước chân vững chãi chuẩn bị vào đời.

 Hình ảnh của cô đối với học sinh chúng tôi đều ấn tượng như nhau. Cô xinh đẹp, cao ráo, quý phái, thông minh, đặc biệt là nghiêm nghị. Cô rất ít cười khi vào lớp nhưng khi cô cười chắc phải có cái gì đó vui lắm, cả lớp cũng phải cười. Nghiêm nghị nhưng không hề khắt khe. Chẳng bao giờ chúng tôi nghe cô to tiếng chứ đừng nói quát tháo học sinh dù không thiếu những thằng quậy phá. Giờ học của cô trôi qua rất nhanh, cô dạy rất hay. Mỗi tuần ba bận, chúng tôi luôn mong đến giờ dạy của cô.

Tại cô đẹp, quý phái nên bọn con trai vừa qua tuổi dậy thì luôn mong muốn được nhìn thấy một hình mẫu phụ nữ tuyệt vời như cô chúng tôi chăng? Suy nghĩ đường đột nhưng e có phần tha thứ được. Cạnh tôi có một bạn, tôi không tiện nêu tên, trên vở hắn toàn ghi tên Phương Lan, Phương Lan chi chít, đến nỗi tôi ái ngại nhắc nó chớ để cô thấy và đừng có nhìn cô chằm chặp như một kẻ si tình, cô biết thì chết. Mà nó chẳng chịu nghe. Trò yêu thầy, học sinh yêu cô giáo là có nhưng đối với đa phần chúng tôi, tình cảm " mông lung" đó chắc không có với cô, một con người cao quý chúng tôi luôn quý trọng.

 Chúng tôi yêu mến cô còn vì cô có hoàn cảnh mà lúc đó chúng tôi nghe phong thanh chứ không nghe đích thân cô kể. Cuộc sống tình cảm của cô chỉ còn dành cho mỗi cô con gái, nghe đâu cô ly thân, thỉnh thoảng cô dắt đến trường, tung tăng với bím tóc cài hoa vải đỏ, trong bộ đầm màu hồng nhạt, xinh xắn. Chồng cô là một bác sĩ giám đốc bệnh viện, tài năng bậc nhất về y tế lúc đó tại tỉnh Quảng Nam.

Nghĩ cô chúng tôi và vị bác sĩ đẹp trai, hào hoa kia sống ly thân, nên chúng tôi thấy...ghét ổng quá, "dám" làm cô chúng tôi đau khổ. Đến nỗi, mỗi lần có pháo kích ban đêm vào thành phố, người ta thấy ông bác sĩ " đáng ghét" kia lái xe jeep chạy khắp ngả đường chở người bị chết, bị thương về bệnh viện cấp cứu. Chúng tôi nghĩ: à, ông ta chắc theo...Việt cộng ( lúc đó chúng tôi rất sợ), chạy xe để chỉ điểm cho họ pháo kích đây. Yêu quý cô mà đâm ra ghét chồng cô, thiệt là suy nghĩ trẻ con. Ai mà đi dưới làn pháo đang nã bao giờ, chỉ vì lòng nhân đạo, muốn cứu người bị nạn kịp đến bệnh viện trong khi mọi cư dân thành phố đã yên vị dưới những bao cát chất thành hầm tránh đạn. Một hành động nghĩa hiệp hiếm có của một bác sĩ thời chiến tranh.

Lòng yêu mến cô càng sâu đậm khi sau này, chúng tôi biết thêm người con gái duy nhất của cô, đã về cùng cát bụi khi tuổi còn quá đỗi thanh xuân , nắm tro cốt gởi về một ngôi chùa xa xôi, vắng vẻ.

 Tôi áy náy đã nói đến đời tư của cô nhưng không thể không thương cảm khi nghĩ đến những nghịch cảnh cô phải trải qua.  Riêng tôi, tôi yêu mến cô còn một lẽ hoàn toàn cá nhân. Cô khuyên tôi trong 1 dịp, rất may được cô nói chuyện, vì cô hầu như không tiếp xúc với ai. Khi thấy tôi và một bạn học khá môn tiếng Anh, cô đã dặn tôi mấy điều, có lẽ cô nghĩ tôi và bạn ấy có thể theo nghiệp của cô sau này: sư phạm.  Và đúng là như vậy. Bạn tôi ra Huế còn tôi vào Sài Gòn, cả 2 đều đậu sư phạm " ngành huấn luyện giáo sư trung học đệ nhị cấp" (giáo viên cấp 3, dạy cấp nầy gọi là " giáo sư", lương tương đương phó quận trưởng thời đó).

Cô bảo tôi cố gắng tập nghe radio tiếng Anh( chương trình VOA Special English), và tập đọc sách tiếng Anh. Trời, tôi than thầm, mới lớp 10 mà nghe đài, đọc sách sao nổi. Radio thì có sẵn, (máy cassette rất hiếm, không dễ gì mua để luyện nghe) tôi lõm bõm tập nghe, rất mệt mỏi nhưng nghe cô khuyên cũng cố, dù tốc độ phát thanh chậm, và câu cú ngắn.

 Cô còn chỉ cho tôi cuốn The old man and the sea, (Ngư ông và biển cả) trong thư viện của trường. Tôi nghiền ngẫm cả tháng chưa xong, vì vừa đọc vừa đối chiếu bản dịch tiếng Việt chỗ nào không hiểu.

Mà thật, lúc vào đại học Sài Gòn, một học sinh tỉnh như tôi thi đậu vào cái lớp tiếng Anh duy nhất, non 40 người, toàn sinh viên ưu tú miền Nam thời đó, đa phần xuất thân từ trường Pháp, nói tiếng Anh cũng như gió như tiếng Pháp.

 Nhờ cô định hướng mà tôi có chút vốn vào lớp học, cả ngày không được nói tiếng Việt, học với các thầy tốt nghiệp tiến sĩ ở Mỹ, ở Anh, và ngay cả thầy người nước ngoài.  Các bạn tha thứ cho tôi hơi khoác lác chỗ này vì tôi muốn ghi nhớ một cô giáo mấy chục năm trước, đã dạy tôi một điều quý giá: tự học, làm một cái việc không hề dễ dàng cho 1 học sinh lớp 10" nghe đài, đọc sách" trong một thành phố " nhà quê" so với " đô thành Sài Gòn" dù bây giờ học sinh mẫu giáo cũng nghe và nói tiếng Anh trôi chảy, một việc rất hiếm thời đó, học sinh, thầy giáo chỉ "học chay", "dạy chay" vì chiến tranh.

Tôi không thành công như một số bạn, có đứa tiến sĩ, đứa hiệu phó đại học, đứa làm giám đốc sở, tỉnh ủy viên...Tôi thành công ở chỗ dù không phải "phó tiến sĩ" chỉ là "phó thường dân", luôn luôn tự học, suốt mấy chục năm rời trường, già vẫn học, đến con cháu cũng ngạc nhiên, cái môn mà cô giáo của tôi cô Trần Phương Lan đã động viên hơn nửa thế kỷ trước.

Đôi khi tôi tự hỏi: có phải vì yêu mến cô mà tôi yêu mến môn tiếng Anh hay không?  Chắc là cả hai.

LẠI PHẬN ĐÀN BÀ

("Đau đớn thay phận đàn bà", Nguyễn Du)

“Quanh năm buôn bán ở mom sông
Nuôi đủ năm con với một chồng
Lặn lội thân cò khi quãng vắng
Eo sèo mặt nước buổi đò đông”.



Cụ Tú Xương thương cảm nói về nỗi cơ cực của vợ mình nhưng cũng là nói về nỗi cơ cực của người phụ nữ Việt Nam.

Sinh ra một bé gái có khi không phải niềm vui mà là nỗi thất vọng của những gia đình đang muốn có một đứa trai để nối dõi tông đường.

Phụ nữ đã gắn vào mình số phận bất bình đẳng khi cất tiếng khóc chào đời. Phong kiến ngàn năm đã hằn sâu trong đầu óc con người Á đông, phụ nữ chỉ là cái máy đẻ, một ô shin cần mẫn không tốn tiền thuê.

“Lại con gái, lại một vịt giời, ”. Chắc có người buồn bã pha bực tức thở ra khi đón một sinh linh nữ không mong muốn sắp bước vào đời.

Khổng Tử học vấn uyên bác nhưng thật bất công, ông ta nhận xét: “phụ nhân nan hóa” (đàn bà khó giáo dục lắm). Ngài cũng bị cho là tác giả mấy câu phân biệt giới tính: "Bất hiếu hữu tam vô hậu vi đại" (trong ba tội bất hiếu, không người nối dõi là lớn nhất). Hay “nhất nam viết hữu thập nữ viết vô” ( một trai kể là có mười gái kể như không. Câu này chắc mấy đồ nho bịa ra chưa hẳn của Khổng Tử).

Truyền thống thì như thế nhưng ngôn ngữ, một bộ phận văn hóa, đâu thua, trong vấn đề trọng nam khinh nữ. Chê ai hẹp hòi ích kỷ thì gọi “tính như…đàn bà”. Đi làm việc gì mà gặp thất bại thì la lối “sáng ra đã gặp đàn bà, xui quá”. "Phụ nữ đái không qua ngọn cỏ". Phụ nữ đến kỳ kinh nguyệt các cụ không cho lên nhà trên, nhất là cấm bước qua bàn thờ.

Đừng nói ở Á đông ảnh hưởng Nho giáo nghe. Hồi Giáo có biết Nho giáo là chi. Phụ nữ vừa rồi ở Ả rập Saudi mừng tí tửng, như thắng cá độ đá banh, khi được cho phép…lái xe hơi, sau mười năm tranh đấu với chính phủ trong khi thế giới có ai cấm phụ nữ lái xe đâu. Đó là chuyện nhỏ.

 Chuyện lớn hơn. Có nước còn cấm trẻ em gái đến trường. Ra đường phải che mặt, có giám hộ là đàn ông đi kèm. Không được mở tài khoản ngân hàng. Không được ra nước ngoài khi người giám hộ (cha, chồng) không cho phép. Ngoại tình (như không chồng, quan nghệ người có vợ) có nơi còn bị ném đá đến chết, trong khi đàn ông, luật pháp cho phép cưới tới ba bà vợ. Có chỗ (rất ít) khi đến tuổi nào đó, trẻ em nữ bị đè ra cắt tiểu âm thần (chỗ nhạy cảm nhất ở bộ phận sinh dục), có trường hợp tử vong do ra máu quá nhiều, được thực hiện bởi người thân không am hiểu y tế.

Thôi, đó là chuyện do con người chứ chuyện ông trời mới đáng nói. Trong Sáng thế ký (sách cựu ước) Kitô giáo, Chúa Trời nặn đất rồi hà hơi tạo một người Nam. Sống trong vườn địa đàng vẫn cảm thấy buồn bã. Ngài chợt nhớ ra “a, chàng Nam này cần phụ nữ rồi”. Ngài bèn rút một cái xương sườn của người đàn ông và làm nên người nữ. Một lần dạo chơi thấy cây táo sum suê những quả đỏ mọng (đã được dặn cấm hái) người Nữ nghe lời sa tăng xúi dục “ăn trái nầy sẽ thông thái như Chúa” bèn hái xuống mời người Nam. Lúc bị quở phạt, chàng Nam kia chỉ người nữ và nói “tại cổ xúi tôi”.

Đó, mới xuống thế đã “ép” người (nữ) quá đáng. Thuở hồng hoang đã bất công rồi, huống hồ chi đến nay. Nhưng có phải chỉ mỗi ăn táo đâu, người nữ còn một nhiệm vụ nặng nề, đó là sinh đẻ. “Mang nặng đẻ đau” chín tháng mười ngày chứ phải đâu vài hôm thì chẳng nói làm chi. Đàn ông phải chi được tạo hóa cho thêm chức năng mang bầu để họ cảm thông nỗi đau của người phụ nữ.

Ngay cả chuyện nhà, những việc đàn ông ai làm không được, phụ nữ cũng “giành” làm hết. Không thiếu cảnh ăn xong, bận dọn dẹp thì ông chồng đã tót lên sô pha, xỉa răng, phì phèo điếu thuốc, có ông không quên bảo vợ rót ly nước trà, vô tư reo hò “cùng World cup”.

Một điều xót xa khi một số phụ nữ nghĩ họ sinh ra là để đẻ, để nuôi con, để làm việc nhà, để phụng dưỡng chồng con. Tôi thỉnh thoảng tham gia rửa chén. Gặp chị bạn đến chơi. Chị bảo “chớ bà xã đâu mà anh phải rửa chén”.

“Phụ thuộc” dường như là “căn tính” của phụ nữ sao? Có người bảo phụ nữa bây giờ không như tôi nói như vậy đâu. Họ có nhiều tự do lắm. Tự do lắm là tự do thế nào? Các cô có dám ngồi nguyên một ngày để uống bia, hút thuốc tán gẫu không? Các cô có dám đến những nơi nhạy cảm để "ăn phở", vì đã ngán "cơm" quá không? Các cô có dám ban đêm đi sớm, về trễ như các ông bù khú bên ngoài, hay là phải thức đến khuya, thấp thỏm chờ cửa đợi chồng về, còn không dám gọi điện hỏi chừng xem ổng đã về hay ngã xe đâu đó, còn e sợ làm thế “sẽ mất mặt chồng”?

Có những chị can đảm, nhưng tôi cam đoan rất ít. Nghĩ đến con, đến gia đình, họ cam chịu tất cả.

Những ngày kỷ niệm tôi thấy chỉ dành cho phụ nữ chứ không dành cho nam giới. Tuyên dương bà mẹ Việt Nam anh hùng, không có ông cha anh hùng. Như thế là vinh danh phụ nữ ư? Đúng nhưng trong 365 ngày, các đấng mày râu tặng hoa cho các chị phụ nữ được mấy lần? Ngày phụ nữ rửa chén cho họ tôi thấy ý nghĩa hơn tặng hoa. Tôi không phủ nhận sự vinh danh phụ nữ nhưng muốn nói nói rằng vinh danh như vậy chưa đủ, chưa đáng sự hy sinh của họ cho gia đình, cho xã hội.

Ngay cả những chuyện tế nhị, người phụ nữ cũng thiệt thòi. Xưa, đàn ông thì “năm thê bảy thiếp” (ác nỗi, “gái chính chuyên chỉ có một chồng”) nhưng, nay, có còn vậy không? Tôi cho là có nhưng dưới hình thái tinh vi hơn. Không kể một số quan chức biến thái nhờ tham nhũng, có những cô bồ đẹp hơn hoa hậu, thậm chí còn cất nhắc lên chức, làm những chức vụ béo bở. Phần đông đàn ông “đàng hoàng” còn lại có dám chắc mình trọn đời… “chung thủy” hay không? Nam giới có bồ nhí vỡ lỡ ra, xã hội còn châm chước (thậm chí được khen đào hoa) chứ nữ giới ngoại tình bị bắt được, xã hội lên án còn hơn lên án bọn khủng bố IS.

Tôi không cổ xúy ngoại tình. Tôi chỉ nhấn mạnh khía cạnh phán xét xã hội về một người nữ và một người nam trong tình cảnh đó. Có công bằng không?
Có rất nhiều trại giáo dưỡng nhốt những cô gái hành hề bán dâm.Tai sao cả nước tôi không thấy nơi nào nhốt mấy người mua dâm? Xã hội đã đối xử hết sức là phân biệt giới tính.

Chuyện bên ngoài là thế, chuyện thầm kín (như là phần thưởng của tạo hóa ban cho con người, tình yêu xác thịt) cũng không khá hơn. Liệu chúng ta có bình đẳng giới tính ngay trong chuyện thầm kín đó không? Tôi e là không vì không phải tất cả đàn ông đều biết điều đó. Có biết bao phụ nữ đã gọi đến radio trả lời chuyện thầm kín than vãn họ không được thỏa mãn chuyện chăn gối vì chồng chỉ lo cho xong phần mình còn phần kia, thây kệ . Tôi nghĩ không ít phụ nữ như vậy nhưng họ không dám nói ra vì nghĩ" chuyện đó" mà đòi hỏi là “tội lỗi". Nhảy lên giường ngủ như hổ đói, cắn xé con mồi, cho thỏa lòng ham hố, khát khao nhục dục, nhưng nếu hành động đó khởi đầu từ người vợ, chắc chắn trong đầu ông chồng xuất hiện câu “bà này điên rồi”.

Tôi muốn trao đổi với các bạn về vấn đề bình đẳng giới tính rốt ráo như thế để mong những đấng mày râu, ngoài những hoài bão vĩ đại như ngày nào đó sẽ sống trên một đất nước như Singapore, có những việc làm chỉ mong là nhỏ thôi, để thu hẹp khoảng cách bất bình đẳng nam nữ, giúp chúng ta cư xử yêu thương chân thật hơn với “phân nửa” cuộc đời mình.

Chừng nào khi sinh ra, trẻ con lấy họ mẹ, hoặc họ cha, tùy vợ chồng quyết định, nhà nước phải chấp nhận. Chừng nào đàn ông có thể sinh đẻ như đàn bà, cũng hành kinh mấy ngày một tháng. Chừng nào phụ nữ được đứng giữa đình mà làm chủ tế như bà Võ Tắc Thiên khi xưa bên Trung Hoa. Chừng nào biết rõ có bà Trời chứ không phải mỗi ông Trời. Chừng nào bà vợ đi xa, ông chồng ở nhà trông mong như trông mẹ đi chợ. Chừng nào người vợ đá được ông chồng té ngửa vì đã ôm sổ đỏ, xe hơi đi cá độ đá banh chứ không phải ngược lại. Chừng đó sẽ có chuyện bình đẳng nam nữ. Còn muôn đời thì không.

Nhưng nếu muốn giảm thiểu tình trạng bất bình đẳng giới tính, phụ nữ nên không cưới chồng, không “dây” cái của nợ kia làm chi. Còn đã lỡ yêu thì nên xét kỹ mới lấy, không vớ phải một ông “gia trưởng bẩm sinh” sẽ “héo cả đời hoa”. Trong từ điển tiếng Việt sẽ có thêm từ “phận đàn ông” chớ không phải “phận đàn bà” như đầu bài viết, lúc đó phụ nữ sẽ hoàn toàn được giải phóng.

LẠI PHẬN ĐÀN BÀ

("Đau đớn thay phận đàn bà", Nguyễn Du)

“Quanh năm buôn bán ở mom sông
Nuôi đủ năm con với một chồng
Lặn lội thân cò khi quãng vắng
Eo sèo mặt nước buổi đò đông”.

Cụ Tú Xương thương cảm nói về nỗi cơ cực của vợ mình nhưng cũng là nói về nỗi cơ cực của người phụ nữ Việt Nam.

Sinh ra một bé gái có khi không phải niềm vui mà là nỗi thất vọng của những gia đình đang muốn có một đứa trai để nối dõi tông đường.

Phụ nữ đã gắn vào mình số phận bất bình đẳng khi cất tiếng khóc chào đời. Phong kiến ngàn năm đã hằn sâu trong đầu óc con người Á đông, phụ nữ chỉ là cái máy đẻ, một ô shin cần mẫn không tốn tiền thuê.

“Lại con gái, lại một vịt giời, ”. Chắc có người buồn bã pha bực tức thở ra khi đón một sinh linh nữ không mong muốn sắp bước vào đời.

Đức Khổng Tử học vấn uyên bác nhưng thật bất công, ông ta nhận xét: “phụ nhân nan hóa” (đàn bà khó giáo dục lắm). Ngài cũng bị cho là tác giả mấy câu phân biệt giới tính: "Bất hiếu hữu tam vô hậu vi đại" (trong ba tội bất hiếu, không người nối dõi là lớn nhất). Hay “nhất nam viết hữu thập nữ viết vô” ( một trai kể là có mười gái kể như không. Câu này chắc mấy đồ nho bịa ra chưa hẳn của Khổng Tử).

Truyền thống thì như thế nhưng ngôn ngữ, một bộ phận văn hóa, đâu thua, trong vấn đề trọng nam khinh nữ. Chê ai hẹp hòi ích kỷ thì gọi “tính như…đàn bà”. Đi làm việc gì mà gặp thất bại thì la lối “sáng ra đã gặp đàn bà, xui quá”. "Phụ nữ đái không qua ngọn cỏ". Phụ nữ đến kỳ kinh nguyệt các cụ không cho lên nhà trên, nhất là cấm bước qua bàn thờ.

Đừng nói ở Á đông ảnh hưởng Nho giáo nghe. Hồi Giáo có biết Nho giáo là chi. Phụ nữ vừa rồi ở Ả rập Saudi mừng tí tửng, như thắng cá độ đá banh, khi được cho phép…lái xe hơi, sau mười năm tranh đấu với chính phủ trong khi thế giới có ai cấm phụ nữ lái xe đâu. Đó là chuyện nhỏ.

 Chuyện lớn hơn. Có nước còn cấm trẻ em gái đến trường. Ra đường phải che mặt, có giám hộ là đàn ông đi kèm. Không được mở tài khoản ngân hàng. Không được ra nước ngoài khi người giám hộ (cha, chồng) không cho phép. Ngoại tình (như không chồng, quan nghệ người có vợ) có nơi còn bị ném đá đến chết, trong khi đàn ông, luật pháp cho phép cưới tới ba bà vợ. Có chỗ (rất ít) khi đến tuổi nào đó, trẻ em nữ bị đè ra cắt tiểu âm thần (chỗ nhạy cảm nhất ở bộ phận sinh dục), có trường hợp tử vong do ra máu quá nhiều, được thực hiện bởi người thân không am hiểu y tế.

Thôi, đó là chuyện do con người chứ chuyện ông trời mới đáng nói. Trong Sáng thế ký (sách cựu ước) Kitô giáo, Chúa Trời nặn đất rồi hà hơi tạo một người Nam. Sống trong vườn địa đàng vẫn cảm thấy buồn bã. Ngài chợt nhớ ra “a, chàng Nam này cần phụ nữ rồi”. Ngài bèn rút một cái xương sườn của người đàn ông và làm nên người nữ. Một lần dạo chơi thấy cây táo sum suê những quả đỏ mọng (đã được dặn cấm hái) người Nữ nghe lời sa tăng xúi dục “ăn trái nầy sẽ thông thái như Chúa” bèn hái xuống mời người Nam. Lúc bị quở phạt, chàng Nam kia chỉ người nữ và nói “tại cổ xúi tôi”.

Đó, mới xuống thế đã “ép” người (nữ) quá đáng. Thuở hồng hoang đã bất công rồi, huống hồ chi đến nay. Nhưng có phải chỉ mỗi ăn táo đâu, người nữ còn một nhiệm vụ nặng nề, đó là sinh đẻ. “Mang nặng đẻ đau” chín tháng mười ngày chứ phải đâu vài hôm thì chẳng nói làm chi. Đàn ông phải chi được tạo hóa cho thêm chức năng mang bầu để họ cảm thông nỗi đau của người phụ nữ.

Ngay cả chuyện nhà, những việc đàn ông ai làm không được, phụ nữ cũng “giành” làm hết. Không thiếu cảnh ăn xong, bận dọn dẹp thì ông chồng đã tót lên sô pha, xỉa răng, phì phèo điếu thuốc, có ông không quên bảo vợ rót ly nước trà, vô tư reo hò “cùng World cup”.

Một điều xót xa khi một số phụ nữ nghĩ họ sinh ra là để đẻ, để nuôi con, để làm việc nhà, để phụng dưỡng chồng con. Tôi thỉnh thoảng tham gia rửa chén. Gặp chị bạn đến chơi. Chị bảo “chớ bà xã đâu mà anh phải rửa chén”.

“Phụ thuộc” dường như là “căn tính” của phụ nữ sao? Có người bảo phụ nữ bây giờ không như tôi nói như vậy đâu. Họ có nhiều tự do lắm. Tự do lắm là tự do thế nào? Các cô có dám ngồi nguyên một ngày để uống bia, hút thuốc tán gẫu không? Các cô có dám đến những nơi nhạy cảm để "ăn phở", vì đã ngán "cơm" quá không? Các cô có dám ban đêm đi sớm, về trễ như các ông bù khú bên ngoài, hay là phải thức đến khuya, thấp thỏm chờ cửa đợi chồng về, còn không dám gọi điện hỏi chừng xem ổng đã về hay ngã xe đâu đó, còn e sợ làm thế “sẽ mất mặt chồng”?

Có những chị can đảm, nhưng tôi cam đoan rất ít. Nghĩ đến con, đến gia đình, họ cam chịu tất cả.

Những ngày kỷ niệm tôi thấy chỉ dành cho phụ nữ chứ không dành cho nam giới. Tuyên dương bà mẹ Việt Nam anh hùng, không có ông cha anh hùng. Như thế là vinh danh phụ nữ ư? Đúng nhưng trong 365 ngày, các đấng mày râu tặng hoa cho các chị phụ nữ được mấy lần? Ngày phụ nữ rửa chén cho họ tôi thấy ý nghĩa hơn tặng hoa. Tôi không phủ nhận sự vinh danh phụ nữ nhưng muốn nói nói rằng vinh danh như vậy chưa đủ, chưa đáng sự hy sinh của họ cho gia đình, cho xã hội.

Ngay cả những chuyện tế nhị, người phụ nữ cũng thiệt thòi. Xưa, đàn ông thì “năm thê bảy thiếp” (ác nỗi, “gái chính chuyên chỉ có một chồng”) nhưng, nay, có còn vậy không? Tôi cho là có nhưng dưới hình thái tinh vi hơn. Không kể một số quan chức biến thái nhờ tham nhũng, có những cô bồ đẹp hơn hoa hậu, thậm chí còn cất nhắc lên chức, làm những chức vụ béo bở. Phần đông đàn ông “đàng hoàng” còn lại có dám chắc mình trọn đời… “chung thủy” hay không? Nam giới có bồ nhí vỡ lở ra, xã hội còn châm chước (thậm chí được khen đào hoa) chứ nữ giới ngoại tình bị bắt được, xã hội lên án còn hơn lên án bọn khủng bố IS.

Tôi không cổ xúy ngoại tình. Tôi chỉ nhấn mạnh khía cạnh phán xét xã hội về một người nữ và một người nam trong tình cảnh đó. Có công bằng không?
Có rất nhiều trại giáo dưỡng nhốt những cô gái hành hề bán dâm.Tai sao cả nước tôi không thấy nơi nào nhốt mấy người mua dâm? Xã hội đã đối xử hết sức là phân biệt giới tính.

Chuyện bên ngoài là thế, chuyện thầm kín (như là phần thưởng của tạo hóa ban cho con người, tình yêu xác thịt) cũng không khá hơn. Liệu chúng ta có bình đẳng giới tính ngay trong chuyện thầm kín đó không? Tôi e là không vì không phải tất cả đàn ông đều biết điều đó.

Có biết bao phụ nữ đã gọi đến radio trả lời chuyện thầm kín than vãn họ không được thỏa mãn chuyện chăn gối vì chồng chỉ lo cho xong phần mình còn phần kia, thây kệ . Tôi nghĩ không ít phụ nữ như vậy nhưng họ không dám nói ra vì nghĩ" chuyện đó" mà đòi hỏi là “tội lỗi". Nhảy lên giường ngủ như hổ đói, cắn xé con mồi, cho thỏa lòng ham hố, khát khao nhục dục, nhưng nếu hành động đó khởi đầu từ người vợ, chắc chắn trong đầu ông chồng xuất hiện câu “bà này điên rồi”.

Tôi muốn trao đổi với các bạn về vấn đề bình đẳng giới tính rốt ráo như thế để mong những đấng mày râu, ngoài những hoài bão vĩ đại như ngày nào đó sẽ sống trên một đất nước như Singapore, có những việc làm chỉ mong là nhỏ thôi, để thu hẹp khoảng cách bất bình đẳng nam nữ, giúp chúng ta cư xử yêu thương chân thật hơn với “phân nửa” cuộc đời mình.

Chừng nào khi sinh ra, trẻ con lấy họ mẹ, hoặc họ cha, tùy vợ chồng quyết định, nhà nước phải chấp nhận. Chừng nào đàn ông có thể sinh đẻ như đàn bà, cũng hành kinh mấy ngày một tháng. Chừng nào phụ nữ được đứng giữa đình mà làm chủ tế như bà Võ Tắc Thiên khi xưa bên Trung Hoa. Chừng nào biết rõ có bà Trời chứ không phải mỗi ông Trời. Chừng nào bà vợ đi xa, ông chồng ở nhà trông mong như trông mẹ đi chợ. Chừng nào người vợ đá được ông chồng té ngửa vì đã ôm sổ đỏ, xe hơi đi cá độ đá banh chứ không phải ngược lại. Chừng đó sẽ có chuyện bình đẳng nam nữ. Còn muôn đời thì không.

Nhưng nếu muốn giảm thiểu tình trạng bất bình đẳng giới tính, phụ nữ nên không cưới chồng, không “dây” cái của nợ kia làm chi. Còn đã lỡ yêu thì nên xét kỹ mới lấy, không vớ phải một ông “gia trưởng bẩm sinh” sẽ “héo cả đời hoa”. Trong từ điển tiếng Việt sẽ có thêm từ “phận đàn ông” chớ không phải “phận đàn bà” như đầu bài viết, lúc đó phụ nữ sẽ hoàn toàn được giải phóng.



Wednesday, October 22, 2025

BÌNH ĐẲNG

Đàn ông xem bất bình đẳng nam nữ là rất "bình đẳng". Bởi đó như là quy luật tạo hóa.  Không bất bình đẳng làm sao người được tạo ra đầu tiên trên thế gian này là đàn ông, Mr. Adam, và một phụ nữ, Miss Eva từ cái xương sườn của ổng. (Thuyết về tín ngưỡng Kitô giáo).

Vai trò phụ nữ thuở khai thiên lập địa cũng bị xem thứ yếu dù họ có những đóng góp to lớn, nghĩa là, không có phụ nữ, đố mà đàn ông được sinh ra. Nghe nói đức Thích Ca, sinh ra bên nách, chứ không phải theo cửa thông thường. Như vậy người mẹ có phải mổ, hay là bỏ mạng mình, để sinh ra một cứu tinh cho nhân thế?Hay như đức Maria sinh đức chúa Jesus. Công giáo bảo bà đồng trinh tuyệt đối (perpetual virgin), còn Tin Lành thì bảo đã có con, năm sáu người nữa, sao gọi "đồng trinh".

Đây không nói tôn giáo, đề tài rất nhạy cảm, mà muốn nói, những người phụ nữ từng sinh ra các bậc thánh ở trên, cũng đã bị làm giảm vai trò đáng kính của họ, trong chừng mực nào đó, đối với hậu sinh.
Bớt nói chuyện "trên trời", hãy nói chuyện dưới đất.
Câu hát "trái đất này là của chúng mình" nên sửa lại cho phù hợp" trái đất này là của đàn ông"(vì "chúng mình" gồm cả đàn bà).
Tổng thống, chủ tịch nước, tổng bí thư, thủ tướng, tất tần tật là...đàn ông, họa hoằn lắm mới "chen vô" một đôi người nữ (cho nó đủ "cơ cấu", thôi nha).
Những nhà khoa học, những nhà văn, những nhà phát minh sáng chế cũng đa phần nam giới.
Nói, tóm lại, male, giống đực, chứ không phải female, giống cái thống lĩnh tầng lớp "cai trị" nhân loại.
Nhưng các bác "giống đực" chớ vội mừng.
Theo nhận xét của riêng tôi, không có những người đi đầu nhân loại là nữ vì họ đã...giành ưu tiên "vai trò" đó cho nam.
Nếu họ không bận sinh nở, mỗi lần 9 tháng 10 ngày, cộng với nuôi con 12 tháng nữa.
Nếu họ không giành gần 2/3 cuộc đời của mình để nấu cơm, giặt quần áo, đi chợ, chăm con, lo cho "thằng cha chồng" từ điếu thuốc, chai bia, chuyện thầm kín...
Nếu họ giành thời gian đó, công sức đó, cho chính họ, "bàn giao" cái việc "không tên" kia cho đàn ông.
Thì, liệu đàn ông có thời gian nghiên cứu, phát minh, học hùng biện để ra tranh cử, để trở thành những nhà khoa học, nhà phát minh, nhà thơ, nhà báo, nhà chính trị, đủ loại nhà không?
Xin thưa, "đừng hòng".
Đã được ông trời ban cho ưu đãi, đàn ông còn luôn muốn "đè" phụ nữ xuống nữa.
Vợ thì lấy tới ba bà (một số nước Hồi Giáo), có bà vợ nào dám lấy 2 ông chồng không, chứ đừng nói tới 3?
Đã vậy, đàn ông lại còn..."đạo đức giả", nữa chớ.
Chưa yêu, hay muốn được yêu, thì ôi thôi, như là chàng trai trẻ ngoan ngoãn, một con nai ngơ ngác...
Đàn ông dùng "mọi thủ đoạn" để chinh phục phụ nữ.
Vừa rồi, có vị thầy đại học, nhân lúc trao bằng tốt nghiệp cho 1 sinh viên nữ, đã vội quỳ sụp xuống, trên khán đài, trước hàng trăm con mắt của cử tọa gồm thầy cô, sinh viên, trao chiếc nhẫn cầu hôn, làm cả nước "vỡ òa" thảng thốt (vỡ òa, từ được báo chí rất ưa dùng hiện nay để diễn tả sự "sung sướng bùng vỡ", lưu ý, vỡ òa chớ không phải là..."vỡ ối").
Cũng mong vị thầy kia cưới cô sinh viên nọ làm vợ, thỉnh thoảng quỳ vài lần cầu mong, như trước lúc vào phòng ngủ chẳng hạn, chứ đừng bắt cô ta cả đời..."quỳ" (lụy) thầy thì tội nghiệp cho cô.
Lại có "ông nam" than thở để gọi người mình yêu, "nửa hồn tôi".
"Người đi một nửa hồn tôi mất"
"Một nửa hồn tôi bỗng dại khờ".
Ôi, nghe sao mà cám cảnh. Nếu nửa kia mà "go"(đi) luôn, chắc nửa còn lại phải...die(chết).
Đừng có mà "nuốt lời" nghe.
"Nửa hồn" mà đã cưới được rồi, có khi thành "liệu hồn" (bà), thì hỡi ơi.
Tôi là đàn ông mà nói xấu đàn ông, té ra người..."bất hảo" sao, thành phần "đâm sau lưng chiến sĩ" à?
Không.
Tôi muốn nhấn mạnh ở điểm, đàn ông chúng ta, "trời phú" cho nhiều thuận lợi, mạnh mẽ, vai u thịt bắp, không phải có...bầu, không cho con bú, có thời gian uống bia, tán gái, (ý lộn), tán gẫu, nói chung, rất thuận lợi mọi bề.
Hãy giành chút thì giờ, công sức tham gia cùng phụ nữ, không cứ chi với vợ, mà là với bà, mẹ, chị, em gái, con gái...trong những lo toan của họ hằng ngày.
Và khi đã sẵn lòng phụ giúp họ, thì cũng đừng ca cẩm:
"Làm trai rửa chén quét nhà
"Vợ gọi thì dạ, bẩm bà...có tôi".

 

 

Tuesday, October 21, 2025

MỐI TÌNH CÂM

Tình câm ở đây không phải là không nói nhưng là “không nói được” vì có dám thổ lộ đâu, dù có biết bao là dịp may, tất cả đều bỏ lỡ. Năm mươi năm nay, mới dám nói ra, cho lòng mình thêm nhẹ. Tình câm cũng còn là đơn phương, một phía, âm thầm cả một thời trai trẻ. Đó là câu truyện “tình” tôi sắp kể. Cũng như bao mối tình khác, tình yêu thơ mộng nhất là lúc mới “chập chững” yêu.

“Làm sao định nghĩa được tình yêu
Có nghĩa gì đâu một buổi chiều.
Nó chiếm hồn ta bằng nắng nhạt
Bằng mây nhè nhẹ gió hiu hiu”.

Người yêu của tôi ở tuổi 16 (lưu ý là người tôi yêu, không phải người yêu tôi), tuổi đã khiến Nguyễn Trãi lịch lãm cũng phải lòng cô bán chiếu “xuân xanh nay độ trăng tròn lẻ”. Tuổi mộng mơ. Nàng (về sau tôi viết tắt là N, chớ không phải ngọng đọc thành L, đâu nghe) có mái tóc xanh, buông dài tận eo, hơi sóng sánh theo bước nàng đi. Gương mặt phúc hậu với nước da trắng mịn, không phải nguyệt thẹn hoa nhường, nhưng hiền hòa thùy mị và rất là đoan trang. Nàng đẹp nhất khi cười. Có lẽ thượng đế phú cho những phụ nữ đáng yêu như thế xuống trần để ban cho những thằng đàn ông “tục lụy” chúng ta những phút giây hạnh phúc bằng những nụ cười như cả mùa xuân của họ. Nói tóm lại, với tôi, N là “người trong mộng”.

 Điều ngẫu nhiên thú vị, thập niên 60, tôi cùng ở nhà với N. Cùng ở nghĩa là gia đình chúng tôi thuê một phần căn villa rất nhiều phòng, trong một khuôn vườn rộng rãi, nhiều cây ăn trái, do chiến tranh, nhà nàng cần san sẻ bớt chỗ ở quá rộng để thêm thu nhập trong thời buổi khó khăn thời ly loạn.

 May mắn, tôi và N cùng học ngang lớp, không chung lớp chỉ chung trường. Những buổi đi học, tôi hay bắt chước chàng trai trong “Ngày xưa Hoàng thị…”, “gót giày lặng lẽ…” để nhìn “tà áo vờn bay, vờn bay…”
Nhưng “may mắn hơn”, vì là villa hồi xưa, buồng tắm và nhà vệ sinh chỉ có một. Ở riêng những phòng khác nhau, nhưng lại dùng chung… “ngôi nhà tâm sự”.

 “Nhà nàng” ở cạnh “nhà tôi”, nhưng không phải cách nhau “cái dậu mồng tơi xanh rờn” mà là cánh cửa lù lù duy nhất, rất “kiên cố”, vì tôi có muốn “dòm” qua nhà để ngó nàng cũng mù…trời đông, dù hằng ngày luôn luôn trông mong được “thấy” N, cho thỏa lòng ao ước.

 Lúc đó tôi rất khờ, lại không có đồng hồ. Chứ nếu khôn một chút như bây giờ, tôi sẽ “canh” giờ nàng đi tắm, hay đi vệ sinh, và tha hồ, núp vào chỗ nào kín đáo mà ngắm nàng đi qua… “cho thỏa tâm tình mơ ước bấy lâu".
Một dịp may đã đến. Tôi và thằng bạn ở cùng (nay đang hướng dẫn nghiên cứu sinh thạc sĩ ở SG) thoáng thấy N bước qua, tay cầm áo quần, khăn tắm,và may mắn hơn, nàng không phát hiện chúng tôi… “phục kích” ở phòng gần đó.

Khi nghe tiếng nước bắt đầu chảy róc rách, chúng tôi nháy mắt về chiếc ghế dài bằng gỗ ngồi ăn cơm, nhẹ nhàng mang ngay lại cửa buồng tắm, và cũng nhẹ nhàng dựng lên, cài ngay vào thanh sắt làm tay kéo cánh cửa.
“Âm mưu” chúng tôi là vừa “khóa cửa”, vừa có thế trèo lên…Bên trên cánh cửa gần trần nhà có một ô thông gió gắn bằng những miếng “lam” xi măng. Từ “cửa sổ” này chắc là sẽ thấy được…thiên đường. Tôi là người háo hức hơn, bạn tôi "nhường" tôi…leo trước.

 Ầm…Rầm.

Một tiếng động khủng khiếp vang lên. Hồi hộp và bất cẩn, tôi ngã kềnh ra nền nhà, trước khi “đáp” xuống vai thằng bạn, rất đau nhưng cũng cắn răng chịu, vì quá hoảng sợ. Hai đứa chúng tôi vội vàng bỏ chạy. Sau lưng vẫn nghe tiếng la ơi ới của N trong phòng tắm. Chúng tôi quên “gỡ” cái ghế ra khỏi tay cầm cánh cửa. N đang la lối vì không mở được. Mẹ nàng sau đó mở cửa lớn bên nhà chạy qua, "cứu" nàng ra.
Và, lần này thì hết…may mắn. Tôi và người bạn cũng là cháu ruột anh tôi, bị một trận đòn thừa sống thiếu chết, vì mẹ N qua tận nhà “báo cáo” sự việc động trời kia cho anh tôi khi vừa đi làm về.

Sau này, tôi mới nghiệm ra, mấy chục năm tuổi thanh xuân, không tìm ra nổi “mối tình rách lận lưng” cũng vì không biết…tán gái, mà lại tán theo lối trời ơi như thế. Và cũng thật…con nít, khi sau này phát hiện cửa thông gió trên buồng tắm có mấy thanh xi măng kia, gắn chếch lên trên, dẫu có "dòm rớt kiếng" cũng không sao thấy...bên dưới, huống hồ chi thấy được "thiên đường".

Một lần khác, “thiên bất dung gian”,  mấy ngày cận Tết, lúc đó có đốt pháo, nhà N mua ở đâu về một con heo cỏ. Ở thành phố, tìm ra một con heo ăn tết cũng là kỳ công.  A, dịp may thứ nhì đã đến. Sẽ có dịp…nhìn thấy N mỗi ngày ba bận, nhờ nàng được mẹ giao nhiệm vụ đi cho…heo ăn.

 Một cái cũi gỗ bên trong là chú heo con, suốt ngày kêu in ỉn, đặt gần cửa sổ phòng chúng tôi, ngoài hông nhà. Nếu không phải đến trường, tôi sẽ có dịp…nhìn nàng mỗi ngày khi nàng …cho heo ăn, ôi, hạnh phúc biết là ngần nào.

 Những ngày giáp tết năm ấy sao mà ngắn ngủi, chỉ được vài hôm là đến chiều 30, tôi không thấy N nữa, heo đã đi theo lên bàn tiệc tất niên nhà nàng. Phải chi 365 ngày nữa hãy tết, tôi thầm ao ước, một năm…được nhìn thấy nàng mỗi ngày như thế. Tôi quên kể câu chuyện trước đó, như thế này.

Muốn gây chú ý đối với nàng, vì quá yêu, tôi làm cái việc mức độ lần này còn cao hơn mù quáng.  Tiếng nổ là được chú ý nhất. (Bây giờ, muốn ai chú ý thì mình cứ mặc sức “nổ”). Tôi lấy 1 quả pháo quấn thêm giấy bên ngoài, tìm thuốc cháy chậm trét vào tim pháo, đặng có thể “biến” trước khi pháo nổ, và sẽ gây… “chấn động” khi nàng mang thức ăn ra cho chú heo con đáng mến. Và “phủi tay” chối trách nhiệm nếu N có mét mẹ, vì sẽ không rõ ai là “tác giả”.

 Không may cho đầu óc khoa học của tôi.  Tim pháo bôi thêm chất cháy chậm không phát huy, vì chất gây nổ đã rũ sạch vẫn còn hiệu quả hơn. Nàng vừa tới là pháo vừa nổ. Tôi cúi người núp xuống cửa sổ vẫn nghe N la thất thanh, gần như khóc vì hoảng sợ.

Không biết nàng thương tôi, đã một lần ăn trận đòn chí tử hay sao, hậu quả trái pháo…mất dạy kia không đến. N đã không mét với mẹ nàng.
Hai sự kiện “tỏ tình” hiếm có kia qua đi như... bóng câu qua cửa sổ. Nàng có lẽ coi tôi như…con nít nên cũng chẳng trách cứ gì, theo tôi đoán, bởi sau đó mỗi lần đi học, nếu nhìn thấy tôi, nàng cũng nở nụ cười nền nã, đôi mắt đen bao dung, trời ơi, đầy tha thứ.

 Được 2 năm, anh tôi mất vì chiến trận, tôi không còn ở trọ nhà nàng nữa.
Tôi rất đau khổ khi đi khỏi nơi mà gần 2 năm đầy yêu thương quyến luyến.

Lúc đậu tú tài, chuẩn bị vào Sài Gòn, tôi quyết định…tỏ tình Lần này sẽ không “bá đạo” như hai lần trước.

Tôi viết bức thư tình tha thiết dài 6 trang giấy học trò, chữ vốn đẹp, càng đẹp hơn khi tôi cố nắn nót, bức thư… “định mệnh” mà.

Tôi mất ngủ mấy hôm vì không suy nghĩ ra cách nào để đưa bức "thư tình thế kỷ" này đến tay nàng. Và, chuyện gì đến, sẽ đến. Tôi đứng đầu đường dẫn đến nhà nàng, hồi xưa rất vắng vẻ, sau khi quan sát thử có ai…theo dõi mình không, vì tôi rất nhút nhát, đưa thư cho một cô gái, nhỡ cổ không nhận, lại có người thấy thì ê chề biết mấy, chỗ đâu độn thổ.

Trên con đường vắng vẻ đó, hai  bên là những dãy ao rau muống, bảy cây dừa đứng bên lề khe khẽ lay động những tàu lá, có lẽ đang khúc khích cười chàng thư sinh sắp thực hiện một sứ mạng vô cùng trọng đại của một bước tiến vô cùng gan dạ: tỏ tình bằng thư. Tôi thầm thì bài hát “Ngày xưa Hoàng thị”… Gót giầy lặng lẽ…

Tim tôi như muốn ngừng đập. Đã đến cây dừa thứ bảy, N sẽ rẽ hướng mà bức thư nặng như chì vẫn nằm ngoan cố trong bàn tay tê cứng của tôi.
Không lẽ đợi đến cây dừa thứ tám (vì chỉ có bảy cây thôi), tôi nhanh chân vượt lên kịp nàng. Thu hết can đảm đưa bức thư “quái ác” kia ra, và không kịp nói lời nào, tôi vội vã bước đi, như ma đuổi, nụ cười đầy…“thương hại” chàng si tình của nàng lúc đó vẫn đeo đuổi tôi…cho đến ngày hôm nay, hơn 50 năm.

Gần đây, tôi liên lạc được với nàng, qua tin nhắn. Tôi có nhắc lại tấm tình của tôi với nàng, nhưng qua ý nghĩa những chữ trả lời của giòng tin nhắn, tôi vẫn hình dung được nụ cười…"thương hại tôi" của nàng năm xưa.

Và các bạn sẽ không ngạc nhiên khi tôi nói điều này: hơn nửa thế kỷ, từ thời tôi thầm yêu nàng, chưa bao giờ tôi nghe nàng nói, hay nàng nghe tôi nói, những câu giao tế thông thường, ngoài nụ cười của nhau, dù bây giờ tôi có thể gọi điện cho nàng, và nàng gọi điện cho tôi, không vì ngại giọng hai người không trong trẻo cùng năm tháng, tôi vẫn không muốn cất lên tiếng nào, nhưng chúng tôi, thật ra là đối với tôi, muốn đó là mối tình câm đầy kỷ niệm tuổi học trò.