Trước đây, một thời gian VN nhập khẩu xe qua sử dụng, có loại xe “tay lái nghịch”. Chúng ta có loại xe tay lái bên trái vì đi lại ở nước ta đều ở bên phải lòng đường; tài xế xe hơi ngồi bên trái - tay lái thuận – để dễ dàng quan sát khi lái xe.
Có một số nước như Mỹ, Anh thì luật giao thông quy định lề trái (left hand) là lề đúng. Lẽ thường, bên phải là đúng, thuận bên trái là sai, nghịch nhưng tay lái nằm bên phải khi qua VN bị gọi là “tay lái nghịch”. Đi bên lề trái lại đúng luật ở một số nước, gần gũi nhất là Singapore. Lần đầu du lịch ở đó, khi đi bộ, tôi thường bị người dân nhắc nhở “ông đi sai rồi” khi tôi cứ ôm lề phải trên những lối đi hẹp dẫn vào tàu điện.
Khá bực mình, đi lề phải mà cho là “trái”. Bố khỉ con cháu ông Lý. Tôi lầm bầm rất nhiều lần lúc đi bộ bên xứ của ổng. Kỳ cục, cái xứ gì thật kỳ cục. Thật ra tôi mới là người kỳ cục. Ở cái xứ sở mọi người đều đi lề phải mà tôi đi lề trái là…phạm luật, có khi “phạm tội” nữa cơ. Vậy nên mới có truyền thông lề phải, truyền thông lề trái – cái lề thường bị ảnh hưởng bởi “thế lực thù địch”.
Tôi đọc một tin trên Vietnamnet thấy mừng rơn. Người ta vừa thành lập hội triết học VN. Vị trưởng tuyên giáo “Ông Võ Văn Thưởng mong muốn Việt Nam có những triết gia tầm cỡ”. (trích nguyên văn tít báo).
Tưởng chi, chứ triết học, học sinh miền Nam trước 1975 đều có học qua vào lớp 12, nào là Tâm lý học, Luận lý học, Siêu hình học, Đạo đức học, rồi thi tú tài 2 hẳn hoi đấy nhá.
Nhờ học tâm lý học chúng tôi biết “kỳ gian” khác “thời gian”. Kỳ gian là thời gian tâm lý. Chỉ cách tình nhân một ngày thôi, chàng trai đang yêu cảm thấy “Nhất nhật bất kiến như tam thu hề” (Một ngày không gặp như là ba thu). Luận lý học còn cho biết một tam đoạn luận thú vị: Là người ai cũng chết- Socrates (triết gia vĩ đại) là người – Socrates cũng phải chết. Siêu hình học còn giới thiệu nguồn gốc và sự phát triển tôn giáo. Đạo đức học còn đưa ra những chuẩn mực thông thường luân lý Á, Âu.
Sinh vật vĩ đại nhất hành tinh chính là con người. Nhờ con người xã hội ngày càng phát triển hơn. Cái gì thúc đẩy con người phát triển? Trí tuệ. Trí tuệ khi tự do, nó mới cống hiến cho loài người những tiến bộ vượt bậc.
Nay, thành lập hội triết học, tức công nhận trí tuệ tự do. Trên thế giới có hàng chục triết thuyết, có hàng trăm triết gia tầm cỡ. Các triết gia không có ai “quy hoạch” nên họ rất tự do trong đeo đuổi nghiên cứu và đề ra nhiều triết thuyết. Nếu Marx được tuyên giáo đặt hàng nghiên cứu chủ nghĩa cộng sản, chắc chi ông chịu làm bởi ông là con người rất quý trọng tự do suy nghĩ.
Trong bài báo có câu tôi xin trích - đọc xong tôi thấy mất lửa. “Hội Triết học cần đẩy mạnh thực hiện nhiệm vụ đấu tranh phê phán, bác bỏ các quan điểm triết học sai trái, thù địch, đi ngược lại với lợi ích của dân tộc, đất nước”.
Triết học là triết học. “Triết học là bộ môn nghiên cứu về những vấn đề chung và cơ bản của con người, thế giới quan và vị trí của con người trong thế giới quan, những vấn đề có kết nối với chân lý, sự tồn tại, kiến thức, giá trị, quy luật, ý thức, và ngôn ngữ.” (Wikipedia).
Tôi không học nhiều về triết nhưng các triết thuyết tôi tìm hiểu qua đều không thấy triết thuyết nào dành riêng cho dân tộc hay cho đất nước có triết gia sống, hay có triết thuyết của triết gia đó. Mỗi triết thuyết có cái nhìn riêng của nó. Theo hay không theo, chấp nhận hay không chấp nhận, tùy vào người nghiên cứu triết thuyết ấy. Có thể triết thuyết này công kích triết thuyết kia nhưng không có triết thuyết nào “sai trái”. Bởi không triết thuyết nào dõng dạc tự tuyên bố: Đây là triết thuyết vô địch, muôn năm.
Nếu có triết thuyết duy nhất đúng, nghĩa là sáng ngời chân lý, thì ai “theo” lề phải mới đúng, “theo” lề trái là sai. Quý vị cẩn thận nhé, nhớ đi đúng luật khi du lịch qua Mỹ, Anh hay Sing; nếu nghĩ như ở VN sẽ bị phạt tiền oan mạng, nước họ lề trái (left) là lề đúng (luật đi đường).
Posts
