Saturday, February 3, 2024

NHỚ BẠN

Nhớ Huỳnh Ngọc Minh. Nén nhang cho bạn.

“Duyên kỳ ngộ là duyên tuổi tác,

Chén chú, chén anh, chén tôi, chén bác." (Nguyễn Khuyến)

Lũ học sinh chúng tôi thời chiến tranh chỉ biết có học và học. Súng đạn sẽ đè lên vai nếu trò nào thi hỏng khi ở tuổi mười tám đôi mươi. Cùng một lớp, mấy chục năm sau, có một số bạn chúng tôi quên tên nhưng vẫn còn nhớ nét mặt "quen quen" khi lần đầu gặp mặt, họp lớp, họp trường. Trừ bạn nào học thật xuất sắc, hoặc quậy phá nhất lớp, một vài người bạn thân còn liên lạc, (đặc biệt cô bạn mình thầm yêu trộm nhớ), đố ai mà nhận ra nhau lần đầu tiên gặp gỡ. Các bạn học cùng cấp khác lớp lại càng ít biết nhau.

Huỳnh Ngọc Minh là người như thế đối với tôi. Lần đầu họp mặt tại khách sạn có hồ bơi của bạn Phạm Mậu ở Hội An, tôi mới biết anh, người gọi tên tôi trước khi tôi biết tên anh. Gặp gỡ lần đầu, nụ cười chứ không phải câu chuyện tiếp theo làm cho ta ấn tượng rất nhiều. Minh có nụ cười như thế. Cái cười của Minh dường như không giữ lại chút gì, cười toe, cười toét, rất sảng khoái. Nước mắt có thể đánh lừa ta nhưng nụ cười thì không.

Minh nói về tôi như là hai bạn từng thân nhau. Anh bảo Vệ Văn Lẫm và tôi là hai người từng làm sơ-mi môn tiếng Anh lớp đệ nhị và đệ nhất. "Làm sơ-mi" có nghĩa là học sinh cao điểm nhất mới được cô giao cho việc thống kê hồ sơ điểm cao thấp. Oai ra phết. Minh không học lớp tôi nhưng biết tôi khá ngoại ngữ. Điều ấy chứng tỏ Minh quan tâm tới tôi. Trong cuộc sống, được ai quan tâm, ta cảm thấy rất hạnh phúc, dẫu đó là chuyện không đâu, dẫn đầu lớp môn học qua gần nửa thế kỷ.

Rồi cuốn hút vào chuyện bù khú, to giọng sang sảng với nhau những chuyện "tù hi tút hít" (tiếng Quảng: chuyện xưa) thời đi học, chúng tôi không có dịp nói chuyện nhiều hơn.

Một hay hai năm sau đó, tôi gặp lại Minh tại nhà người quen của bạn tôi Nguyễn Nam, cô Diệu Nhân ở Đà Nẵng. Tại đây tôi hội ngộ cô bạn gái thời còn đi học. Mấy chục năm tôi vẫn không quên cô học trò, người con gái có nước da trắng muốt vùng quê Đại Lộc. Nhưng câu chuyện chúng tôi hồ hởi không phải nhờ những câu chuyện kể về kỷ niệm thời còn đi học. Hồ hởi nhờ cách pha trò hài hước của Minh. Bằng nụ cười "không biên giới", bạn diễn tả ý muốn nói của người này với người kia qua "diễn ngâm", những câu thơ vần điệu, khi trầm khi bổng, khi lên khi xuống, khi gấp rút lúc khoan thai...cốt để chúng tôi hoác miệng cười tở mở. Và cũng với nụ cười cùng ánh mắt lộ hẳn niềm vui, Minh kết thúc bài...vè pha thơ, bông lơn, hài hước với những tràng pháo tay của chúng tôi. Minh làm cuộc chuyện trò trở nên vui nhộn. Buổi tiệc kết thúc, anh vỗ vai tôi, "mi giỏi lắm nghe". Lâng lâng hơi rượu, tôi cũng ngất ngây lời khen của Minh dù không rõ Minh khen tôi giỏi cái gì.

Lần thứ ba gặp lại Minh tại nhà bạn Khánh. Tay bác sĩ qua Mỹ rồi trở về này có tính khí khá xương xẩu. Hắn rất tốt bụng nhưng bất kỳ lời nói nào của nó cũng làm bạn bè hơi bất mãn nếu chỉ nghe lần đầu. Minh xuất hiện trong bữa tiệc hình như sau chúng tôi. Nhưng khi anh cất tiếng "ngâm" vè pha thơ để diễn đạt một ý gì đó của nhóm bạn mới nói ra thì cuộc vui hào hứng hơn lên. Lão chủ nhà khó tính cũng tham gia cười phớ lớ. Minh thành công trong bữa tiệc: mang nụ cười đến cho mọi người. Cái cách diễn thành vần điệu những ý nghĩ người khác mới xuất hiện gần đây hay đã từ lâu ở bạn Minh, tôi không rõ.

Và đây là lần cuối cùng tôi gặp lại Minh lúc mừng thầy Trừng chuẩn bị đi Mỹ. Lai những nụ cười không biên giới của Minh. Ao ước trở về quê hương lần nữa để gặp Minh không còn. Bạn đi nhưng tôi vẫn nhớ nụ cười của bạn. Yên nghỉ với nụ cười của mình, nghe Minh.

Ảnh: Minh ngồi sát tác giả tóc bạc (đứng cuối bìa trái).