Saturday, October 18, 2025

YÊU NƯỚC VÀ CĂM THÙ, như hình với bóng

Do lịch sử hình thành đất nước, đối với người Việt Nam, yêu nước đồng nghĩa với căm thù. Sống bên một nước lớn, bá quyền, như Trung Hoa, người Việt luôn luôn ở tư thế chiến đấu. Không chiến đấu là mất nước. Dù phải mượn chữ Hán của Trung Hoa  làm ngôn ngữ ghi chép của minh, người Việt vẫn không bao giờ thôi...căm thù quân xâm lược Trung Hoa, trắng ra là quân Tàu.

Dù theo “cộng sản” hay theo “quốc gia”, tôi chắc chắn không ai theo hay yêu  Tàu. Tàu là tên gọi khá trả treo đối với một dân tộc có nền văn minh lâu đời, có thể nói là lâu đời nhất, trên 5000 năm. Việt Nam chúng ta có “bốn ngàn năm văn hiến”, còn kém Tàu một ngàn năm. Nhưng theo tôi suy đoán, VN có lẽ chỉ hơn hai ngàn năm văn hiến. Hai ngàn năm phải mất một ngàn năm “đô hộ giặc Tàu”. Ta chỉ có chừng hơn một ngàn năm tự chủ. Chừng đó thời gian, dân ta phải chiến đấu chống không biết bao nhiêu là cuộc xâm lăng từ phương Bắc. Căm thù quân xâm lăng là bản chất của dân tộc ta. Căm thù chúng đồng nghĩa với lòng yêu nước- ta gọi mỹ miều là ái quốc. Sát Thát được xăm lên người khi dân ta chiến đấu chống quân xâm lược. Không phải thời xa xưa đâu. Thời nay nữa. “Thề phanh thây uống máu quân thù”. Lòng yêu nước ngút ngàn ấy ghi trong quốc ca (từ 1944 đến 1955). Hay “đường vinh quang xây xác quân thù". Căm thù giặc, giết giặc, kể cả uống máu giặc là hành động yêu nước.

Tiếp xúc một số bạn quen là những người “có công với cách mạng” hay “những người theo  cách mạng”, kể cả con cháu họ, tôi có nhận xét, tất cả vì căm thù giặc mới trở thành những người yêu nước. Căm thù, như họ kể, là xác một du kích trước đây lập nhiều chiến tích diệt địch, bị cột vào một sợi dây nối vào chiếc xe jeep, kéo lê trên đường, để thị uy cho ai muốn theo Việt cộng hay là cách  để trừng phạt. Cũng có câu chuyện kể về xác Việt cộng bị phơi ngoài nắng, bốc mùi hôi thối mới được đem đi chôn. Tôi không rõ, việc hành hạ một xác chết có phải là chủ trương của phía “quốc gia” hay chỉ là việc làm của một thiểu số chỉ huy say máu căm thù cộng sản? Dù sao, nếu chuyện này là thật, thì chính nghĩa ngả dần về những người theo cộng sản là điều hiển nhiên.

Diệt Mỹ cứu nước hay phá tan bè lũ bán nước là chí hướng và đó là sự căm thù Mỹ- Ngụy. Tôi thấy, ở chỗ này,  căm thù là cốt lõi của lòng yêu nước. Trong một đoạn nói chuyện trên truyền hình của Tạ Bích Loan với Phạm Xuân Ẩn, khi được hỏi vì sao, nhà tình báo chiến lược này chọn một vai trò nguy hiểm trong lòng địch, mạng sống luôn bị đe dọa, câu trả lời của ông là do lòng căm thù giặc xâm lăng, trước là Pháp sau là Mỹ, và nhất là căm thù các điền chủ, đại điền chủ đối với tá điền ở miền Nam. Căm thù địa chủ cũng là biểu hiện của lòng yêu nước. Đấu tố ngay cả cha mẹ trong cải cách ruộng đất cũng là hành động yêu nước.

Tôi có cảm giác  yêu nước là phải căm thù. Yêu nước nhưng không căm thù được không? Ví dụ: Đóng thuế nhiều như Trấn Thành.  Sản xuất dù chỉ là cọng rau, bó cải. Ra sức học hành khi là học sinh. Giúp đỡ cha mẹ. Nâng đỡ anh chị em. Hòa hiếu với xóm giềng. Không xả rác bừa bãi. Không chạy xe lạng lách. Không nói tục chửi thề. Không gian lận. Không ăn cắp của công. Không lãng phí thời gian làm việc, trong công sở, trong gia đình, trong xí nghiệp, trong cơ quan...Không phóng uế bừa bãi. Không chen lấn chỗ đông người. Luôn luôn đề cao danh dự cá nhân, gia đình, dòng tộc, xóm làng, và đất nước. Phê phán chính phủ những việc làm không hợp lòng dân. Những việc ấy có phải là yêu nước không? Chắc chắn sẽ ít ai trả lời: đó là thái độ hay  hành động yêu nước.

Chỉ là câu chuyện có thiêu người hay không thiêu người mà người Việt, sau khi xem hoặc nghe người xem kể lại, trong phim Mưa Đỏ, lòng yêu nước của một số người bỗng trào dâng khi có ai đó cho rằng “ngụy” có thiêu “bộ đội” trong khi có những cựu chiến binh miền Bắc trong trận đánh Quảng Trị năm 1972- biểu tượng là thành cổ, dù trận chiến không xảy ra tại nơi này- lại cho điều đó là hư cấu của phim dựa vào tác phẩm văn học.

Căm thù không dễ gì phai nhạt sau nửa thế kỷ chấm dứt chiến tranh, không những trong phim ảnh mà cả ở lòng người.

Chỉ khi nào yêu nước với  lòng bao dung  chứ không phải sự căm thù, hiểu biết mà không mù quáng, thì con người Việt Nam mới có cơ hội vươn mình. Người  Nhật yêu nước nhưng không căm thù người Mỹ, kẻ gieo tan tóc, đau thương, trên quê hương họ. Vì đó mà họ đã vươn lên một đất nước phồn vinh? Họ không “Gặm một nỗi căm hờn”...mãi mãi “ trong cũi sắt”. Yêu nước mà không căm thù ai cả, được không?