Khái niệm địch ta không phải bây giờ mới có. Thuở khai thiên lập địa đã có rồi.
Con người xuất hiện có thuyết cho là được sống trong vườn địa đàng hạnh phúc. Bỗng có ông nội Sa Tăng (quỉ), cuộc sống rối rắm. Ác, thiện hiện ra. Địch, ta từ đó mà có.
Ở quê tôi thời Việt Minh, mấy ông địa chủ, phú nông (giai cấp bóc lột) bị đem ra đấu tố. Tuy không bị giết nhưng ruộng đất phải trưng thu, phát cho dân nghèo. Vì là vùng "tự do" (có chính quyền Việt Minh), mỗi lần bọn Tây đi càn, là mỗi lần có một đôi người trong làng bị tội, "tiếp tay bọn Pháp, bọn Việt gian bán nước", như đưa đò cho lính tây qua sông, bắt trộm mấy con gà, hay ăn cắp mấy ký gạo của dân. Khi Tây rút, những người này bị trừng trị "đích đáng". Có người "ác ôn" bị tòa án nhân dân xử tử.
Sau hiệp định Geneve 1954 , con cái những người địa chủ, những thân nhân của người "tiếp tay thực dân" tham gia chính quyền "quốc gia", bắt đầu trả thù những người trước đây kết tội, đấu tố hay giết chết cha mẹ thân nhân họ. Cuộc trả đũa khốc liệt, tuy không rộng khắp, nhưng đã khiến một số Việt Minh trước đây, có người bị bỏ bao bố thả sông, có người oan uất treo cổ tự vẫn.
Rồi 1975, đất nước chấm dứt chiến tranh. Những người " ngụy xưa" không bị giết chết nhưng sự phân biệt còn đớn đau hơn mất mạng sống. Cùng với những "ngụy quân, ngụy quyền" khác, họ bị đưa đi cải tạo trên rừng. Đời sống tinh thần bẩn chật, đời sống vật chất khó khăn. Họ bị nhìn như những người có tội với nhân dân.
Một số vượt biên ra nước ngoài, hình thành một tầng lớp, đa phần trong số họ, nhất là những người lớn tuổi tham gia chính quyền cũ, đều xem những người cộng sản như kẻ thù. Và những người cộng sản cũng xem họ bằng con mắt dè dặt, hồ nghi không khác.
Lúc nào đất nước cũng có "địch, ta", dường như không có "đồng bào". Ngay trên mạng ảo, mỗi ngày ngó vào, vô số những lời lẽ cay độc dành cho đối phương không phải là "ta".
Mấy chục năm hòa bình, mấy chục năm thống nhất, chúng ta vẫn còn chia rẽ bởi quan điểm địch, ta.
Có lẽ hơn 150 năm chia cắt và nội chiến thời Trịnh, Nguyễn; hơn 80 năm đô hộ Pháp, ba miền đất nước bọn thực dân âm mưu chia rẽ dân tộc; và mấy mươi năm Nam, Bắc đánh nhau, hận thù chồng chất đầy lịch sử, người Việt Nam không có đủ thời gian hòa giải, và đoàn kết hay sao?
Có học giả cho rằng người Việt không yêu nước, vì "yêu nước" phải "yêu người" trong nước, nên hễ có cơ hội là cầm giáo mác đâm nhau. Mẹ Việt Nam đau buồn không chỉ vì có con, người chết bên ta, người chết bên địch, mà đau buồn vì phải có những người con không biết thương yêu nhau vì cứ phân biệt “địch-ta”.
Posts
