Không phải đi học sư phạm, mẹ mới làm cô giáo. Mẹ học rất sớm không phải ở trường. Mẹ học ở nhà. Ngày xưa mẹ nghe giảng “công, dung, ngôn, hạnh”. Có thể không hiểu hết ý nghĩa nhưng mẹ là người làm việc nhiều nhất, tận tụy nhất, và hăng hái nhất. Không có con trai nào khi tuổi bắt đầu 18 mà biết rửa chén, quét nhà, trông em, phụ giúp hay thay thế cha mẹ làm việc bằng con gái. Giúp việc gia đình là hàng đầu của công, dung, ngôn, hạnh.
Làm gương bằng hành động là bài học đầu tiên mẹ dạy cho con. Không có trẻ nào thấy mẹ mình vất vả mà không ái ngại, nếu không phụ giúp mẹ mình một việc gì bé nhỏ, đỡ đần.
Khi cha cưới mẹ về, hình hài mới tượng, con trong lòng mẹ học rất nhiều điều trong cuộc sống. Chăm sóc yêu thương chồng. Thảo kính cha mẹ. Giao hoà hàng xóm, gắn kết tình máu mủ. Con học mẹ ở mỗi việc làm đầy lòng yêu thương nhân ái của người mẹ tương lai. Trong những đêm khó ngủ, mẹ lắng nghe con trằn trọc trong bụng. Con “thoi”chỗ này, con “đạp” chỗ kia. Bụng mẹ gò lên nhưng mẹ cười sung sướng: mẹ ngủ yên giấc vì bên mẹ là con, bên con là mẹ. Mẹ còn chia sẻ niềm vui ấy cho cha bên cạnh. Con học mẹ bài học nữa: biết chia sẻ.
Chín tháng mười ngày, mẹ mang nặng, và hứa hẹn “đẻ đau” nhưng mẹ vẫn sẵn sàng đón nhận. Mẹ dạy con: lòng nhẫn nại. Bụng mang dạ chửa nhưng mẹ không quên ra đồng khi mặt trời hãy còn yên giấc. Mẹ Việt Nam một nắng hai sương dạy đứa con trong bụng thấy ra sau này trong cuộc sống: làm việc không phải là nỗi khổ mà là niềm vui. Vui vì sự vất vả mang lại cho đứa con trong bụng: con có cơm ăn.
Có những điều mẹ không thể nói với chồng, với gia nương, với xóm giềng nhưng mẹ nói với con trong bụng, một mình: dạy cho con biết tìm tri kỷ.
Khi con cất tiếng khóc chào đời thì mẹ cũng khóc vì mừng: con đã sinh ra; tiếng khóc làm dịu đi cơn đau đớn; nó biến thành nụ cười khi tiếng khóc oa oa càng lúc càng mạnh mẽ của đứa con yêu dấu.
Mẹ theo dõi con không phải từng giờ mà từng giây từng phút. Mẹ dạy con chăm chỉ. Mọi người an giấc cả đêm nhưng mẹ luôn tỉnh thức. Mẹ sẽ thức dậy với con bất kỳ lúc nào con lên tiếng. Mẹ quên mọi thứ. Mẹ chỉ biết mỗi con. Mẹ sẽ không nghe tiếng xe lửa khi ngủ nhưng mẹ sẽ nghe tiếng động của con. Mẹ dạy con: tỉnh thức.
Khi con khóc quấy, có thể đòi ăn, đòi bú, đòi ẵm, đòi nũng nịu. Mẹ biết tất, con muốn gì. Mẹ dạy con sự sáng suốt không phải nhờ trí tuệ mà chính nhờ con tim: yêu thương.
Mẹ là người dạy con những câu thơ, những bài hát, những bài văn qua ca dao, qua tục ngữ , qua những câu chuyện cổ tích. Làm thơ đối với người Việt Nam còn dễ hơn ăn cơm. Từ khi trong bụng mẹ đến khi lọt lòng nằm trong nôi con đã nghe mẹ hát ru để con dễ đi vào giấc ngủ an bình. Mẹ đã dạy con: văn học.
Khi lững chững vào đời, con sẽ như mọi trẻ em khác, đi học. “Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh. Mẹ tôi âu yếm nắm lấy tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp. Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần nhưng lần này tự nhiên tôi thấy lạ”. Phải rồi, lạ lẫm quá, bởi vì : “ Hôm nay tôi đi học”.
Mẹ dạy con chưa đủ. Mẹ muốn con đến trường, trường học rồi trường đời. Con lớn lên và con trưởng thành. Con muốn tách khỏi mẹ nhưng mẹ không bao giờ muốn tách khỏi con. “Nhân loại vừa cười vừa tách ra khỏi quá khứ”. Mẹ thì không. Mẹ yêu quá khứ như yêu hiện tại và mẹ hy vọng vào tương lai. Có thể con không muốn mẹ can dự vào đời sống riêng tư. Có khi con không vui. Nhưng mẹ luôn luôn coi con là …con của mẹ -đứa con bé bỏng.. Mẹ muốn ôm con vào lòng như khi còn nhỏ. Nhưng không còn được nữa. Con phải vỗ cánh như chim để bay vào bầu trời rộng mở. Nhưng liệu con có bay khỏi bầu trời bao la của mẹ? Lòng mẹ còn hơn biển cả. “Lòng mẹ bao la như biển Thái Bình “. Nhạc sĩ Phạm Duy thiên tài còn giới hạn lòng mẹ thế sao?
Yêu con, chấp nhận tính khí con, có những đứa làm phật lòng mình, mẹ vẫn yêu; mẹ dạy cho con bài học cuối đời: bao dung.
Mẹ là người thầy đầu tiên và cũng là người dạy cuối cùng của con bằng tình yêu. Không cần con hiếu thảo, không cần con nghe lời, mẹ chỉ cần con để mẹ yêu con mà thôi.




