Sunday, March 10, 2024

AI THẮNG TRONG CHIẾN TRANH THƯƠNG MẠI TQ - MỸ? - Việt Nam.

Who Wins From The China/U.S. Trade War? Vietnam.

Khi chiến tranh thương mại giữa TQ và Mỹ đang ầm ì, cần để ý ai có thể là những người hưởng lợi. Một khi TQ từ bỏ nền tảng sản xuất giá rẻ - qua sự  bắt buộc hay do thiết kế- ai sẽ hưởng lợi?

Có một nước thấy rõ nhất : Việt Nam.

VN từ lâu có thể tự hào được những gã khổng lồ như Intel, Samsung, Adidas và Nike chọn làm nơi sản xuất cho họ. Cứ 10 chiếc smartphone sản xuất trên thế giới thì có 1 chiếc tại nước này.

Tuy nhiên, mâu thuẫn thương mại giữa Hoa Kỳ và TQ đã đẩy một số công ty ra khỏi lục địa để hướng đến VN. Một khảo sát mới đây của phòng thương mại và công nghiệp Hoa Kỳ cơ sở đặt tại Quảng Đông cho biết các công ty TQ đang mất dần thị trường khắp châu Á, đặc biệt là VN.

Andy Ho, trưởng quan chức quĩ cơ hội đầu tư Vina-Capital VN, cho biết: “Nhiều  công ty đang tìm cách di dời cho sản xuất. Các công ty vật tư xây dựng chẳng hạn đang xây cất nhà máy trong nước, di chuyển chuỗi cung ứng của mình tới đó. Năm ngoái, toàn nước có 19 tỷ đô la đầu tư nước ngoài được đăng ký”.

VN được kêu gọi là nơi  chọn lựa an toàn thay cho TQ. Điều này không phải là vô hạn, nhưng VN xuất hiện khi chú ý của chính phủ Hoa Kỳ lại ở chỗ khác. Có thể nào Hoa Kỳ đuổi theo VN? Cái nầy hẳn có một  rủi ro. Tuy nhiên, điều quan trọng là VN không vi phạm sở hữu trí tuệ của Hoa Kỳ và điều này có thể tạo sự khác biệt.

Phát triển ngoạn mục.

VN nổi tiếng là tâm điểm sản xuất phản ảnh qua phát triển mạnh mẽ của quốc gia – 6.6 % năm 2018 và 6.5 % năm 2019 (dự báo của IMF, Quỹ tiền tệ quốc tế). Lại có những thu hút khác: Ông Ho chỉ vào dân số 90 triệu, cùng sự lớn mạnh của giai cấp trung lưu. Số này có thể tăng 30 % vào năm tới thêm vào trên 1 triệu người.

Những nhà quản lý quỹ châu Á  đang lưu tâm chú ý. Mike Kerley, giám đốc quỹ Thu nhập Viễn đông Henderson đã đặt nặng tin tưởng vào nơi đây: “VN đang làm 1 việc đúng, và họ đang theo mô hình TQ. Họ đang tạo ra nền tảng sản xuất mang lại nhiều công ăn việc làm. Họ cũng đã trải qua khủng hoảng ngân hàng, và đã giải quyết xong những khoản nợ xấu. Nền tiền tệ đang vận hành khá tốt. Họ cũng có dự trữ tài khoản hiện đang khá mạnh. Câu chuyện còn tiếp diễn nữa”.

Vấn đề là cái này có tạo được cơ hội đầu tư tốt lành không. Thị trường (chứng khoán) tăng đáng kể vào năm 2017 và nó không hạ như trước. Tuy nhiên, nó hạ thấp đáng kể trong năm 2018, trong 12 tháng hạ xuống 15%. Ông Ho tin tưởng vẫn có những cơ hội chọn lựa cho những người  tích lũy cổ phiếu. Ông nói: “ Việc định giá là hợp lý và giao dịch thị trường tăng 13-14 lần thu nhập”. Tuy nhiên, cũng như với những thị trường đang nổi, chỉ số chứng khoán (Index) cũng có những méo mó. “ Cổ phiếu tài chính, bao gồm ngân hàng và bất động sản chiếm phần lớn chỉ số chứng khoán(Index).

Quỹ Vina-Capital mặt khác lại chú trọng vào những câu chuyện tiêu thụ nội địa. Nó bao gồm các lĩnh vực như các hãng  hàng không giá rẻ. Có nhiều hãng khởi nghiệp lần đầu ở VN và việc đi lại trong nước đang gia tăng: “Hiện có 21 sân bay trong nước và đây là ưu tiên của chính phủ”, ông Ho phát biểu.

“Phát triển hạ tầng cơ sở từ lâu là chuyện thú vị kín đáo của cái xứ sở này. Dù còn nhiều thách thức, VN đã có những bước tiến dài quan trọng trong việc xây dựng cơ sở hạ tầng thúc đẩy tăng trưởng: Ngày nay, 99 % dân số có điện sử dụng chủ yếu thắp sáng hơn năm 1993 chỉ có 14%. Nhà cửa cũng được xây dựng đáng kể, đường sá và các loại hình cơ sở hạ tầng khác”.

Cũng có những hạn chế. Quản lý doanh nghiệp vẫn cần phải cải thiện nếu xứ sở này muốn giữ sự thu hút vốn đầu tư nước ngoài.

Chính quyền nhận ra điều này, nhưng ý muốn để thay đổi không phải là chính sự thay đổi.

Tiếp cận những thị trường (chứng khoán-ND) ở VN cũng thật khó. Kerley phát biểu: “Thị trường VN không hẳn mở cửa, với những luật lệ phức tạp về chuyện người nước ngoài làm thế nào để mua cổ phiếu. Chúng tôi tiếp xúc thông qua tín thác đầu tư từ các chuyên gia”

Ngay thời điểm này, chỉ có 3 tổ chức mở cửa cho các nhà đầu tư Anh quốc – quỹ đầu tư: VinaCapital Vietnam, Cổ phần Việt Nam và Doanh nghiệp Việt Nam. Thực trạng quỹ đầu tư Vina-Capital dẫn đầu đáng kể việc làm ăn, tăng 96,6 % trong 3 năm, khoảng 67 % so với đối thủ sau đứng sau.

Có nhiều cái hỗ trợ tăng trưởng của VN trong vài năm tới. Khi các công ty di dời khỏi Hàn quốc, Nhật Bản, Singapore hoặc Trung quốc, VN có thể là nước hưởng lợi.

VN đang trong quá trình ký kết hiệp ước thương mại to lớn với EU.

Điều này dần dần sẽ mở ra nhiều thị trường; triển vọng của nó thật là thú vị.

Bài của Cherry Reynard đăng trên Forbes, tạp chí tài chính hàng đầu thế giới, ngày 29 tháng 3 năm 2019. Nguyễn Long Chiến dịch.