ĐẾN NHÀ THƯƠNG, HÃY TRÁNH XA NHÀ XÁC
Một trong suy tính đầu tiên của người phát hiện mình ung thư là chữa ở đâu. Thông thường, khi có một hay nhiều dấu hiệu khác lạ trên cơ thể, hay khám một loại bệnh gì đó, người ta tình cờ phát hiện mình mắc bệnh ung thư nhờ bác sĩ. Tôi đi khám theo lời thúc giục của con gái đầu. Cháu có các khối u nhỏ ở ngực và nhiều lần đến Ung Bướu Sài Gòn. Một trong các dấu hiệu, cháu đọc trên tấm bảng lớn ở đó, nói về sự xuất hiện các khối u ở bất cứ nơi nào trên cơ thế, chúng ta cần phải biết nó là ác tính hay lành tính: đến bệnh viện. Có u lành và có khối u không lành. Phát hiện càng sớm, sự chữa trị càng hiệu quả, nếu là u ác tính, tức ung thư.
Nhiều người chữa khỏi như tôi đều chữa ở bệnh viện, theo tôi được biết. Người mắc ung thư chữa lành không phải ở bệnh viện, cho tới nay, tôi chưa gặp ai bao giờ. Khi chữa trị bệnh ung thư, cái làm tôi sợ hãi nhất là vô hóa chất – hóa trị. Bạn tôi có người chữa hóa trị rồi đến xạ trị. Anh ấy bảo xạ trị không “khủng khiếp” bằng hóa trị. Tất nhiên, tùy bệnh mà có cách điều trị khác nhau. Bệnh nhân không thể tự chọn cho mình một trong hai cách điều trị đó – trừ bác sĩ.
Thân thể rời rã, tóc rụng từng mảng lớn, rụng trụi, hóa chất chữa ung thư “đập” nát hình hài, chưa kể sức nóng của thuốc nung như thiêu như đốt từ bên trong; miệng người bệnh như phỏng nước trà nóng, cơm ăn phải quạt thật nguội mới nuốt nổi… Đó là những lý do, người bệnh dễ xiêu lòng trước sự giới thiệu của người quen chữa thuốc Nam, chữa Đông y hay sự mời mọc của những “thần y” xuất hiện không ít trên mạng với quảng cáo chắc như đinh đóng cột “không hết, trả lại tiền”.
Sống là chọn nhưng bệnh cũng phải chọn cho mình cách chữa trị bằng thái độ dứt khoát. “Bâng khuâng đứng giữa hai dòng nước. Chọn một dòng hay để nước trôi” rất đúng trong trường hợp này. Các bệnh viện ung bướu thành lập rất lâu, rất nhiều thời gian chữa trị ung thư. Kinh nghiệm tích lũy, cùng với khoa học tiến bộ trong y học, họ không đáng tin cậy hơn những thầy thuốc, thần y trôi nổi trên mạng hay sao?
Bệnh viện, theo tôi, nên là nơi người phát hiện bệnh ung thư tìm tới. Tuy hiện nay, số lượng bệnh ung thư mỗi năm mỗi tăng, 160.000/ năm (thống kê 2018). Chen chúc trong bệnh viện khi chữa trị là nỗi vất vả nhiêu khê đối với bệnh nhân; nhưng theo tôi, bệnh viện phải là địa chỉ đầu tiên người bệnh ung thư nên nghĩ tới.
Lúc tôi khám cho đến khi được cho lấy sinh thiết, kiểm tra, mất đôi ba ngày và nhận kết quả phải mất một tuần (nay không rõ nhanh hơn không). Các bác sĩ hỏi han tận tình và cặn kẽ. Các thông tin về người trong gia đình có ai từng bị ung thư không. Bản thân có lúc nào thấy có khối u rồi khối u mất đi không, hiện có đang bệnh gì không, có tiền sử bệnh gì không…
Đại loại, trước khi cho lấy sinh thiết khối u đi xét nghiệm, các bước “điều tra” rất kỹ lưỡng, không khác chi ở đồn công an. Ở các phòng làm việc tại bệnh viện, có thể chúng ta sẽ thấy một số nhân viên bực dọc, có lúc lớn tiếng, vì áp lực công việc, chứ các bác sĩ ở Ung Bướu Sài Gòn, tất cả đều có thái độ nhỏ nhẹ khoan hòa đối với bệnh nhân. Họ có học hành kiến thức chuyên môn và có tấm lòng cống hiến đối với những người bệnh ung thư; cái chết rất gần với bệnh nhân, cư xử với họ tử tế thể hiện văn hóa của các bác sĩ tại đây.
Các bước chuẩn bị điều trị ung thư như tôi có nói phần trước rất bài bản và rất khoa học. Trước quyết định hóa trị hay xạ trị, tất cả bệnh nhân đều được hội chẩn bởi một hội đồng đôi ba bác sĩ chuyên môn, trong đó có bác sĩ trưởng khoa. Bác sĩ điều trị cho người bệnh là “thư ký” của buổi hội chẩn đó. Kết luận điều trị đưa ra với ý kiến nhất trí của tập thể sau khi tất cả họ đọc hết hồ sơ bệnh lý, xem xét các kết quả xét nghiệm hỗ trợ. Phác đồ điều trị sai sẽ trả giá một mạng người. Quyết định hội chẩn có ý nghĩa quan trọng như thế. Tới phiên tôi, sau hội chẩn, tôi chưa được vô thuốc vì thiếu phần chụp cộng hưởng từ ở cổ, trong hồ sơ chỉ có chụp phần bụng và phần bẹn nơi hiện diện ung thư. Tôi phải bỏ một ngày hay hai ngày không nhớ rõ để lấy kết quả; bệnh nhân rất đông, máy móc không kịp giải quyết đúng thời gian như trông đợi của bệnh nhân.
Trước khi vô thuốc, cân nặng của bệnh nhân cần biết để phù hợp với liều lượng hóa chất chữa trị. Kho thuốc của bệnh viện là nơi làm việc khoa học và nhanh chóng nhất. Người ta sẽ phát thuốc theo toa người bệnh bỏ vào rổ theo thứ tự kêu trên loa. Cầm thuốc về phòng vô thuốc, tôi vẫn thấy thuốc còn lạnh như vừa mới lấy ra từ ngăn đá của tủ lạnh: thuốc được bảo quản rất tốt ở nhiệt độ phù hợp.
Nếu không chữa ở bệnh viện, người bị ung thư đến những ông thầy, bà thầy trôi nổi hay các “thần y” trên mạng, quy trình khám bệnh, xét nghiệm, quyết định hướng điều trị có bài bản, có chặt chẽ như tôi vừa trình bày? Chắc chắn là không. Chưa kể trình độ siêu việt của các ông bà lang kia không phân biệt người bệnh nhức đầu vì nguyên nhân gì – có hàng chục nguyên nhân khác nhau khiến con người nhức đầu – làm sao họ có phác đồ điều trị một loại bệnh cực kỳ khó trị và cực kỳ phức tạp như ung thư?
Tôi có biết trường hợp, bệnh nhân nghe “tham vấn” của người quen, hoặc ai đó “người thật việc thật”, quyết định bỏ dở điều trị ở bệnh viện, để đến địa chỉ “rất nổi tiếng” nào đó, họ từng chữa lành những bệnh mà bệnh viện “chê” trả về nhà chờ chết. Cũng có thể, bệnh biến chuyển gần đạt kết quả ở bệnh viện thì người bệnh đến một “thần y” nào đó, bằng những loại thuốc bổ “trá hình” nâng đỡ cơ thể, cộng với niềm tin tưởng, bệnh nhân trở nên lành bệnh. Đây chỉ là sự trùng hợp hay “ăn có” của thần y. Nhưng nếu có mệnh hệ nào, ví dụ như uống đôi ba “tể” thuốc hay mười “thang” thuốc, bệnh nhân về nước Chúa, thân nhân người chết sẽ nghe thần y giải thích “gia đình mang đến đây trễ quá” hoặc “tại sao đưa đến bệnh viện mà không đưa đến đây thật sớm”. Những thần y này không những “giỏi” chữa bệnh họ còn giỏi về tài hùng biện. Cuối cùng thì tiền mất tật mang.
Tôi không bài bác cách chữa Đông y hay thuốc Nam; hai ngành này đang cùng Tây y cứu chữa con người; nhiều người sống sót nhờ sự phối hợp đa dạng, nhờ tiến bộ y học phương Đông, phương Tây, cả phương Nam của chúng ta. Nhưng quý vị xem, có bệnh viện đông y nào có khoa chữa ung thư hay không? Huống hồ các ông bà lang, lang thang quảng cáo qua truyền miệng hay trên mạng internet?
"Nhất thì nhì thục" là câu đúc kết của nông dân trên mảnh ruộng của mình nhưng cũng rất đúng cho bệnh nhân mắc ung thư. Thì là thời gian gieo cấy đúng vụ. Thục là cày bừa cho nhuyễn trước khi gieo mạ. Có thế người nông dân mới có bội thu. Người bệnh không đi ra đồng như người nông dân nhưng nên đi bệnh viện, càng kịp thời gian, nghĩa là càng sớm, càng tốt. Bản thân tôi chỉ cần trễ 15 hay 30 ngày, các hạch sẽ đi đến nhiều vùng trong cơ thể, người ta hay gọi là “di căn” – hết phương cứu chữa, hay rất khó cứu chữa.
Lúc điều trị bệnh ở nhà thương, tôi có quen một thầy giáo dạy cấp ba nhà ở một tỉnh miền Trung. Anh lên thành phố Sài Gòn chữa tiếp bệnh giống hệt tôi. Quý vị biết rồi, phác đồ hai, chữa lần hai bệnh ung thư, cơ may chữa khỏi rất khó khăn. Tôi thắc mắc trước đây anh chữa ở đâu và anh trả lời… “chữa tư”. Trời, tôi thầm kêu trong bụng. Mà lại chữa tư ở phòng mạch bác sĩ. Chữa ở nhà ông lang nào đó còn có thể hiểu được, chữa ở nhà một bác sĩ, điều không thể tưởng tượng. Anh kể, vị bác sĩ có làm ở khoa ung bướu của bệnh viện địa phương nhưng muốn chữa ở nhà để bệnh nhân đỡ phải chầu chực hay vất vả thủ tục rườm rà. Một bệnh nhân chữa “ngoại trú” giống tôi ở Sài Gòn. Sau các lần vô thuốc tại nhà, các xét nghiệm – tất nhiên ở bệnh viện – cho kết quả “lui bệnh” (trong y tế, không có khái niệm “hết” bệnh ung thư). 6 tháng sau các khối u xuất hiện lại ở hai bẹn, hai nách, cả ở cổ…cùng loại bệnh như tôi.
Anh đến hỏi bác sĩ, ông ấy bèn hỏi ngược lại anh, có khi nào đi dự đám tang ai hay không. Anh đáp có, đám tang anh ruột mình. Bác sĩ thở ra: “Tôi dặn anh, hết ung thư, không nên đến gần các nơi có đám tang, bệnh rất dễ trở lại. Anh không nghe tôi, giờ bệnh trở lại, tốt nhất là nên vô Sài Gòn”. Anh làm theo lời bác sĩ “gia đình” (!) kia và nói với tôi câu chuyện này.
Nhà chức trách, ở đây là bệnh viện nơi bác sĩ công tác, sẽ kỷ luật vị bác sĩ nếu phát hiện việc làm sai trái của người chữa trị ung thư không được phép này. Nhưng việc kỷ luật ấy có khắt khe cũng không khắt khe bằng tình trạng của vị thầy giáo: chữa bệnh ung thư không kịp thời. Thời gian làm vật “thí nghiệm” cho vị bác sĩ kia dẫn đến hậu họa, vị thầy giáo này phải gánh: chữa trị tiếp phát đồ 2, phác đồ đầy “bất trắc”.
Cách giải thích của ông lang trên kia, “đến chữa ở ông trễ quá” và cách giải thích của ông bác sĩ bên dưới, “bệnh tái phát vì bệnh nhân ung thư đến chỗ đám ma” (*) rất giống nhau ở chỗ: lấp liếm và vô trách nhiệm nếu không nói là quá nhẫn tâm, vô đạo đức. Họ vì tiền mà tước mất cơ hội - ở đây là thời gian - chữa bệnh thành công, một cơ hội sống cho một mạng người.
Tuy nhiên, trước căn bệnh nguy hiểm như ung thư, với cách chữa trị hiện nay (hóa trị hay xạ trị), tác dụng không mong muốn trong điều trị lên cơ thể người bệnh khá là nặng nề. Có khuynh hướng của một số người mắc bệnh ung thư là chọn chữa trị bằng thuốc Nam hoặc bằng Đông y; thuốc Nam hay được nhắc tới nhất vì người ta cho rằng, cách chữa của thuốc Nam không gây tác dụng phụ, “khốc liệt” như Tây y. Tôi không có ý kiến trước sự chọn lựa cách điều trị ung thư như thế, nhưng tôi cho rằng chưa có bao nhiêu người ung thư, với bao nhiêu loại ung thư chữa lành bằng thuốc Nam (hay Đông y) được thống kê chính thức như bên Tây y; các tổ chức y tế nhà nước có con số thống kê rõ ràng. Một bên còn mù mờ, một bên rất rõ ràng trong chữa trị ung thư, người mắc bệnh quyết định thế nào?
Vâng, sống là chọn, trong trường hợp này chọn lấy cách chữa trị một căn bệnh quái ác cho mình là chọn lẽ sống hay chọn lẽ chết. Theo thống kê tôi nói ở phần trước, qua báo Thanh Niên, năm 2018, có 115.000 người chết trên 300.000 người đang điều trị; tôi xin lặp lại, tỷ lệ ấy là có 32 người chết và 68 người sống trên 100 người. Tỷ lệ người sống ấy nhiều hay ít khi so sánh với số lượng người bệnh chữa bằng thuốc Nam? Và con số chữa lành là bao nhiêu? Mù tăm chim cá. Vậy, tại sao người ung thư lại chọn cho mình cách chữa u u minh minh?
Tất nhiên, thuốc Nam có những loại cây lá, cứu chữa nhiều bệnh nhưng phải được người có thẩm quyền ra toa, người bệnh không thể tự ý sử dụng theo hiểu biết cá nhân, thu nhặt trên mạng, hay nghe truyền miệng với nhau. Điều chắc chắn đối với tôi, ung thư không thể chữa bằng cây lá vu vơ chưa được khoa học kiểm nghiệm.
Tôi cũng như quý vị, tất cả đều mơ hồ về chữa ung thư bằng thuốc Nam. Rõ ràng các quảng cáo “đã chữa lành cho ông A, bà B ở phố nọ, phố kia, số điện thoại, số nhà”, nhưng thử hỏi có ai thống kê là bao nhiêu không? Có hội đồng khoa học nào chứng nhận các loại thuốc Nam nào chữa khỏi ung thư không? Không, vậy khi biết mình mắc ung thư, bệnh nhân nên đến bệnh viện thăm khám và chữa trị, tôi nghĩ đó là cách tốt nhất.
Không cuộc sinh nở nào không đau đớn, cách chữa trị bằng hóa trị, xạ trị rất là “đau đớn” nhưng cơ may sống sót là có; “sinh đẻ” (như sống lại) là đây chứ ở đâu nữa. Do đó, tôi nói “nên đến nhà thương nên tránh xa nhà xác” mang ý nghĩa như thế.
(*) Có một tin tưởng, người chữa lui bệnh ung thư hạch bạch huyết, không nên đến chỗ tang ma, bệnh sẽ dễ tái phát. Đây có thể là cách giải thích tâm lý: người vừa khỏi bệnh nên giữ tâm thái bình an, vui vẻ, tránh xa cảnh bi thương, bi lụy như thường thấy ở các đám ma. Tôi chưa đọc tài liệu nào nói có liên quan giữa đám ma với ung thư.
Posts
