Tin đồn "cấm xuất cảnh" đối với người giàu nhất VN chẳng qua là cách "nắn gân" tài phiệt VN: "ngoan sống, mống chết". Nguyễn Phú Trọng không phải là Tập Cận Bình; kinh tế VN không giống kinh tế TQ; các tài phiệt VN chả 'bõ bèn' gì so với tài phiệt TQ. Đó cũng là:
................................................
 |
| Phạm Nhật Vượng, chủ tịch tập đoàn VinGroup |
Bài của DAVID HUTT đăng trên Asiatimes ngày 29, tháng 7 năm 2022
So với sự trấn áp của đảng CSTQ lên giới doanh nghiệp tư nhân thường thấy ở TQ, các tài phiệt giàu có ở VN tương đối làm ăn dễ dàng dưới sự cai quản của cộng sản Hà Nội.
Vì vậy, khi mạng xã hội mới đây dấy lên tin đồn người giàu nhất VN, chủ tịch tập đoàn Vingroup ông Phạm Nhật Vương đang có vấn đề với giới cầm quyền, sự đồn đoán cấp kỳ quay quanh việc siết chặt- như kiểu của TQ- đối với công ty tư nhân lớn nhất Việt Nam đang ở phía trước.
“Lò” đốt tham nhũng của đảng CSVN, khởi động từ năm 2016, “xử lý” hàng ngàn quan chức cán bộ đảng, mới đây nhất là tham nhũng và hối lộ nhân vụ dịch Covid-19.
Tuy nhiên, đầu tháng này, phát ngôn viên bộ công an bác bỏ tin đồn chung quanh ông Vượng gồm cả chuyện bị giới hạn xuất cảnh.
Vào đầu năm, bộ (CA) cũng bác bỏ tin “bị điều tra” đối với ông Trịnh Văn Quyết, chủ tịch tập đoàn FLC phất như diều, chủ hãng hàng không giá rẻ Bamboo Airway
Ông Quyết – người được coi là giàu nhất VN năm 2017 nhưng năm 2020 thì tài sản đi xuống – bị bắt ngay sau đó vì tội lũng đoạn thị trường chứng khoán liên quan đế cổ phần công ty của ông ta.
Thành viên cao cấp tại chương trình nghiên cứu VN của viện ISEAS-Yusof Ishak, ông Lê Hồng Hiệp, lập luận khả năng “Vượng không còn được sũng ái và sẽ bị chính phủ xử phạt là rất thấp”.
Vượng có an toàn hay không, câu hỏi vẫn dấy lên vai trò hiện nay giữa đảng Cộng sản và doanh nghiệp tư nhân giàu có của đất nước.
Năm 1986, Đảng đưa ra chương trình cải cách vơi tên “Đổi Mới”, chấm dứt sự kiểm soát của nhà nước lên toàn bộ nền kinh tế.
GDP của VN tăng từ 26 tỷ đô la Mỹ lên 271 tỷ trong năm 2020 khi quốc gia trở thành đầu tàu xuất khẩu.
Dựa theo một phỏng đoán, con số “siêu giàu” người Việt trên 30 tỷ đô la tăng 320% từ năm 2000 đến 2020, tỷ lệ nhanh nhất trên thế giới.
Các cuộc thăm dò cho thấy, dân chúng rất hồ hởi, khi ngày càng nhiều tư bản tích lũy trong một quốc gia do người cộng sản điều hành.
Viện nghiên cứu trí tuệ (think tank) Pew (Mỹ) đặt câu hỏi trên khắp thế giới với những người được hỏi, liệu họ có nhất trí “hầu hết mọi người giàu có hơn trong một nền kinh tế tự do, ngay cả có kẻ giàu người nghèo”. Ở Hoa Kỳ có 72,1% người đồng ý. ỞVN có tới 95,4%, con số thống kê lớn nhất trên thế giới.
Rõ ràng điều đó chỉ ra sự mâu thuẫn của một chế độ pha trộn tư bản-cộng sản đối với sự chia rẽ giàu nghèo. Năm 2013, tổng bí thư đảng CS cảnh báo “sự chia rẽ giàu nghèo đang cho thấy dấu hiệu ngày càng tồi tệ”.
Ông Lê Hồng Hiệp nói với Aisa Times, cho đến giờ này, các tài phiệt VN chưa thực sự bị ảnh hưởng bởi chiến dịch chống tham nhũng của ông Trọng “bởi vì chiến dịch nhắm đích trước hết vào các quan chức và các giám đốc công ty tham nhũng trong chính phủ”.
Chỉ gần đây một số doanh nghiệp bị nhắm tới. Nhưng đây là “chủ yếu những người có hoạt động kinh doanh phạm pháp chứ không phải Đảng cảm thấy quyền lực bị đe dọa”.
Em của ông Vượng, Phạm Nhật Vũ, bị bắt vào đầu năm 2019 vì tội hối lộ trong vụ đình đám liên quan mưu toan công ty tư nhân mua lại tập đoàn viễn thông nhà nước Mobiphone.
“Tuy nhiên, các công ty phải tuân thủ quy tắc của Đảng, tránh xa các hành vi làm ăn tham nhũng có thể đe dọa an ninh kinh tế đất nước hoặc đi ngược chính sách của Đảng”. Ông Hiệp nói tiếp: “Sau cùng, các quan chức Đảng và các đại gia địa phương giúp nhau đạt mục tiêu của mỗi bên: sự tồn tại chế độ và mở rộng tư bản”.
Các nhà phân tích suy đoán lãnh vực tư nhân và các tài phiệt VN – không giống ở TQ – hãy còn rất yếu về mặt chính trị, chẳng thể tạo ra đe dọa nào cho Đảng.
Giáo sư khoa chính trị đại học Oregon, ông Vũ Tường, cho biết: “Khu vực tư nhân còn quá yếu và quá phụ thuộc vào nhà nước, không như đồng nghiệp của họ ở TQ. Có rất ít các tài phiệt và tất cả họ tập trung vào đất đai và dịch vụ. Họ không những làm giàu nhờ quan hệ cá nhân và quan hệ chính trị mà còn phụ thuộc vào những quan hệ đó để sinh tồn và phát triển. Kinh doanh của họ có thể khống chế một lĩnh vực nhưng cũng rất dễ bị thay thế mà không ảnh hưởng đến nền kinh tế”.
Theo thống kê của bộ tài chính năm 2020, có 96% doanh nghiệp cỡ vừa và nhỏ, đa số trong đó chẳng đạt cỡ trung bình.
Ông Vũ còn nói, chẳng có tài phiệt nào có mối quan hệ quốc tế như các tài phiệt TQ gầy dựng qua rất nhiều năm.
Nhà phân tich này nói thêm, quan chức Đảng CSVN và các ông lớn lĩnh vực tư nhân đã có mối cân bằng “có đi có lại” (qui pro quo).
Đảng cần tư nhân để phát triển kinh tế, nhờ đó khẳng định tính chính danh trước nhân dân, và tư nhân cũng cần Đảng ổn định sự ưu ái, dễ dãi, tiếp cận thị trường.
Trước đại hội Đảng năm 2021, sự kiện diễn ra 5 năm một lần, các chính sách và chức vụ chủ chốt được quyết định, người ta tuyên bố Đảng mong muốn các công ty tư nhân chiếm hơn phân nủa nền kinh tế đến năm 2025, tăng chừng 42% so với năm 2020.
Đặc biệt hơn, Đảng muốn 1,5 triệu công ty tư nhân đóng góp trên 55% GDP vào năm 2025, so với 700.000 công ty chiếm 42% vào năm 2020.
Chủ tịch hội phụ nữ VN đại biểu Đảng bà Hà Thị Nga phát biểu ở đại hội: “Các công ty tư nhân phải là động lực cho nền kinh tế, đóng góp tăng trưởng cho GDP”.
Ông Hiệp nhận định: “Tiến tới trước, thay vì hạn chế khu vực tư nhân, có lẽ đảng CSVN muốn nuôi dưỡng tư nhân chắp cánh cho tăng trưởng kinh tế VN, giảm thiểu nguy cơ trở nên quá phụ thuộc vào khu vực có vốn đầu tư nước ngoài”.
Khi tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng thăm xưởng VinGroup năm 2017, nơi mới có dây chuyền sản xuất xe hơi của tập đoàn, ông ta ca ngợi tập đoàn là “nhà tiên phong xây dựng thương hiệu xe hơi quốc gia”.
Nguyễn Xuân Phúc, nay là chủ tịch nước, công khai tầm quan trọng của tập đoàn VinGroup khi ông thăm xưởng máy năm 2019 lúc còn là thủ tướng.
Sau khi lái thử chiếc xe điện mới đầu năm 2019, ông tuyên bố với quần chúng “ưu tiên dung hàng VN”, một chỉ dấu cho thấy các ông lớn này rất quan yếu trong kế sách giảm thiểu lệ thuộc vào công ty vốn và đầu tư nước ngoài.
Chính phủ ông Phúc đưa ra các hạn chế nhập khẩu xe hơi năm 2018, một động thái làm an tâm VinGroup.
Đáp lại đối đãi này, người ta kỳ vọng các đại gia VN phải ngoan ngoãn và kín tiếng. Không như các đại gia khác, ông Vượng rất kín đáo trong việc mua sắm hoành tráng.
Trong một bài phỏng vấn hiếm hoi với tờ báo quốc doanh Tuổi Trẻ, ông cho biết, quy tắc cốt lõi trong tập đoàn của ông là “yêu nước, kỷ cương, và đúng đắn”.
Tuy nhiên, quan hệ “có đi có lại” không phải là mãi mãi như đang thấy hôm nay. Khi các nền kinh tế phát triển và vươn tầm, áp lực cải cách chung đang tăng lên.
Tham nhũng và lạm quyền có lợi cho phát triển kinh tế trong giai đoạn đầu, gồm cả sự chuyển đổi từ cộng sản sang tư bản, nhưng vấn đề trở nên gai góc khi các công ty tư nhân lớn mạnh và sự phân cách giàu nghèo ngày càng sâu sắc.
Bởi vì VN thiếu nền pháp quyền đúng nghĩa hoặc không có quyền sở hữu tư nhân rõ ràng, tiềm năng xảy ra mâu thuẫn ngày càng tăng với nhận thức rằng, không phải tất cả các doanh nghiệp đều phải tuân thủ chung luật chơi như nhau.
Theo ông Nguyễn Khắc Giang, nhà phân tích ở đại học Victoria, Wellington, sự trấn áp công khai lên khu vực tư nhân và các đại gia vẫn chưa thấy như ở TQ nhưng có dấu hiệu đang gia tăng.
“Giải quyết tham những trong khu vực tư nhân và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế sẽ là bài toán nan giải đối với Đảng bởi mô hình phát triển của nó, theo cách nào đó, dựa vào tham nhũng, hoặc tham nhũng ‘vặt’, tham ô hay ‘tiếp cận tiền’.
Ông Giang dự đoán: “Tham nhũng là dầu bôi trơn hệ thống. Kết quả cuối cùng sẽ là trừng phạt có chọn lọc một số doanh nghiệp để “dĩ giới” (răn đe), trong khi số khác, đặc biệt những ông lớn ‘khó đổ nổi’ sẽ không đụng đến”.
Nguyễn Long Chiến dịch.
Posts
