THẾ GIỚI TAM CỰC: SỰ TRỖI DẬY CỦA CÁC CƯỜNG QUỐC "TRUNG LẬP" (Tripolar world ushered in by the rise of 'neutral' powers).

 Trước chỉ đu dây giữa Tàu và Mỹ nay thêm ông Nga, Đông Lào thật vất vả. Phải chi có tiềm lực thì , mẹ nó, sợ gì ai. Bị dịch bịnh, nội xâm (tham nhũng), thêm lão Putin giở thói chí Phèo, Đông Lào hẳn phải ngất ngư con tàu đi.

........................................................

HIROYUKI AKITA, nhà bình luận của Nikkei Asia, đăng ngày 3 tháng 7 năm 2022.

TOKYO: Nhật là một cường quốc ít ảnh hưởng bởi sự thay đổi trật tự thế giới nhờ sự “bảo bọc” của Hoa Kỳ, không bị ai xâm lược, và họ tiếp tục chính sách an ninh với điều kiện trật tự thế giới do Mỹ lãnh đạo sẽ tiếp tục.

Không hẳn điều này dẫn đến sự hiểu sai nhưng những diễn biến địa chính trị mới đây cần sự đánh giá tỉnh táo lại khả năng lâu dài một trật tự do Mỹ dẫn đầu khẩn thiết hơn bao giờ hết.

Chỉ mới bốn tháng sau ngày Nga xâm lược Ukraine, trật tự thời hậu chiến do Mỹ lãnh đạo rõ ràng ở bên bờ sụp đổ. Không hiếm chứng cứ củng cố cho quan điểm này. Khi Liên Hiệp Quốc bỏ phiếu một nghị quyết gạt Nga ra khỏi Hội đồng nhân quyền ngày 7 tháng 4, 100 nước hoặc bỏ phiếu chống, phiếu trắng, hoặc là không bỏ phiếu so với 93 nước ủng hộ.

Theo Economist Intelligent Unit, tính đến 30 tháng 3, các nước tham gia cấm vận quốc tế chống Nga, hoặc ít ra chỉ trích họ xâm lược, chiếm tỷ lệ 36% dân số thế giới. Đa số là các nước dân chủ phương Tây.

Trong lúc đó, 64% dân số thế giới sống ở các nước hoặc trung lập trước xung đột Ukraine hoặc tỏ ra “cảm thông” hay ủng hộ Nga. Các nước trung lập chiếm 32% dân số toàn cầu gồm Ấn, Brazil, Nam Phi. Số còn lại, thuộc khối ủng hộ Nga, gồm Trung Quốc và Iran (tác giả quên Syria -ND).

Lãnh đạo các nền dân chủ lớn, có cả tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden, thích nói thế giới đoàn kết lên án Nga xâm lược, nhưng thực ra không hẳn như vậy. Sự thật này thấy rõ ở Đối thoại Shangry-La, hội nghị thượng đỉnh quốc phòng hàng đầu châu Á tổ chức từ 10-12 tháng 6 ở Singapore.

Thủ tướng Nhật Kishida lên án Nga xâm lược Ukraine, cũng như các bộ trưởng của Nhật Bản, Hoa Kỳ, Hàn Quốc và Úc. Tất cả đều cảnh cáo thái độ quân sự ngày càng hung hăng của TQ, kêu gọi hợp lực chống lại cái họ thấy là mối đe dọa từ TQ.

Nhưng sự chỉ trích Nga và TQ của họ không tìm đồng thanh trong các nước Đông Nam Á hay Thái Bình Dương. Bộ trưởng quốc phòng Indonesia cho biết nước ông đã có quan hệ lành mạnh với Nga, mà ông mô tả như “một người bạn tốt”. Ông còn gọi TQ là đối tác thân cận

.

Bộ trưởng quốc phòng Malaysia minh định vị thế trung lập của nước ông, trong khi người đồng cấp nước Fiji nói đảo quốc của ông sẽ gặt hái lợi ích nhờ quan hệ với tất cả các nước, kể cả TQ.

Những phát ngôn như thế thật không tưởng tượng được trong một thế giới mà nghiễm nhiên Mỹ đang phụ trách. Nhiều thành viên từ các nước Đông Nam Á, Ấn Độ tham dự hội nghị, phát biểu sự lãnh đạo của Hoa Kỳ ngày càng suy yếu khoảng 10 năm gần đây khi nêu ra các sự kiện như sau:

Tháng 8 năm 2012, tổng thống Mỹ Barack Obama cảnh cáo tổng thống Syri, việc sử dụng vũ khí hóa học sẽ vượt qua “ranh giới đỏ” và sẽ dẫn đến sự can thiệp của Hoa Kỳ. Chẳng sợ hãi, quân đội Syri dung hơi độc sarin giết chết hàng trăm người một năm sau đó. Obama im thin thít. Rồi 2013, Obama tuyên bố Mỹ không còn đóng vai “cảnh sát quốc tế” nữa. Ông ta chẳng có hành động nào để ngăn chận Nga sáp nhập Crimea năm 2014 hoặc ngăn chặn TQ xây dựng các căn cứ quân sự ở biển Đông.

Kế tục sau đó, Donald Trump áp dụng chủ trương “Nước Mỹ trên hết”, hậu quả là, từ bỏ vai trò lãnh đạo trong các sự việc thế giới. Sự xâm lược Ukraine của Nga nổ ra trong bối cảnh địa chính trị như thế.

Với hy vọng hạ thấp hơn nữa ảnh hường của Hoa Kỳ, Moscow từng bước gây áp lực lên châu Á. Lấy ví dụ, Nga đe dọa ngưng vận chuyển các thiết bị quân sự đến các quốc gia Đông Nam Á nếu các nước này ủng hộ phương Tây kết án Nga đối với “chiến dịch quân sự đặc biệt”, theo một nguồn tin ngoại giao trong khu vực.

Nga là nước cung cấp vũ khí lớn nhất cho Đông Nam Á. Theo viện nghiên cứu hòa bình thế giới Stockholm, giữa các năm 2000 đến 2021, Nga bán cho các nước 10,9 tỷ đô la vũ khí, nhiều hơn Mỹ.

Nước mua nhiều nhất là Việt Nam, Malaysia, Indonesia sẽ gặp rắc rối vận hành khí tài nếu Nga cắt nguồn cung. Thật an toàn để nói rằng Moscow cũng tạo áp lực lên các nước ở Trung Đông và châu Phi, hai nơi phụ thuộc vào vũ khí Nga.

TQ sử dụng không những sức ép ngoại giao mà còn giúp đỡ kinh tế và đầu tư để lấy long các nước đang phát triển.

Diễn tiến này chỉ ra sự kết thúc của trật tự thế giới do Hoa Kỳ lãnh đạo và thay thế họ không phải bởi một thế giới không có các cực, hay "G-zero", như một số chuyên gia đã dự đoán, mà là một thế giới ba cực nơi ba khối các quốc gia cạnh tranh để giành giựt ảnh hưởng toàn cầu .

Khối thứ nhất gồm các nền dân chủ phương Tây và châu Á, như Hoa Kỳ, Cộng đồng châu Âu, Nhật Bản, Nam Hàn, Úc, Anh, Canada. Khối thứ hai gồm Trung Quốc, Nga, Iran, Bắc Hàn và các nước toàn trị khác. Khối thứ ba là liên minh lỏng lẻo của các nước “trung lập” hoặc không liên minh với phương Tây hay khối Nga-TQ. Khối này gồm Ấn Độ, Nam Phi, Indonesia, Thổ Nhĩ Kỳ, Brazil.

Khi sự đối đầu giữa “phương Tây” – gồm cả các thành viên châu Á – với khối Nga-Tàu thêm căng thẳng, các nước trung lập thấy ra cơ hội mở rộng ảnh hưởng của họ qua động thái cân bằng thận trọng. Phấn khởi với sự thành công của mình, các nước lớn trong khối thứ ba này – như Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ - hiện nổ lực hơn để theo đuổi hướng đi của riêng họ.

Ví dụ, Thổ Nhĩ Kỳ làm trung gian hòa giải giữa Nga và Ukraine, sau đó thì tổ chức cuộc gặp cấp bộ trưởng ngoại giao với Anh hôm 23 tháng 6 để thăm dò cách thức chấm dứt sự phong tỏa của Nga ở các cảng Biển Đen.

Về phía mình, Ấn Độ đẩy mạnh nhập khẩu dầu của Nga từ tháng ba, nhưng đồng thời, cùng làm việc với Nhật Bản, Hoa Kỳ, Úc là nhóm Bộ Tứ chống lại sự bành trướng của TQ.

Khi nhiều nước “trung lập” không dựa vào một liên minh an ninh nào với cường quốc dẫn đầu, họ tránh tuyên bố các phát ngôn có tính nguyên tắc, và có xu hướng tập trung vào những lợi ích hạn chế hơn. Điều này khó làm cho họ đoàn kết trong bất kỳ vấn đề nào như các nền dân chủ phương Tây hay liên minh Nga-Tàu.

Các cường quốc dẫn đầu phương Tây cần lôi kéo những nước lừng khừng này về phía mình và giữ nguyên hiện trạng. Nhưng làm thế chẳng dễ dàng gì. Muốn thành công, các nước phương Tây phải minh định những yêu cầu của các quốc gia này, kiên trì xây đắp quan hệ với họ dựa vào quyền lợi hỗ tương. Phương Tây có thể chẳng còn nhiều lựa chọn: TQ đã quyết tâm hoạch định các nỗ lực ngoại giao với cùng mục đích như thế.

Nguyễn Long Chiến dịch từ

Xem thêm

NỘI CHIẾN TỪNG NGÀY?

Báo đăng ban tổ chức đêm văn nghệ ở Đà Lạt bị “mời làm việc” do Khánh Ly hát Gia tài của mẹ, bài hát ngoài danh sách đăng ký. Nếu không “có vấn đề” thì chả ai phải bị “mời” cả.

Vấn đề ở đây là gì? Chắc chắn không phải ca sĩ hát bài bị cấm hát. Lý do, theo VNEXPRESS ngày 17/02/2020, “Bỏ cấp phép phổ biến ca khúc trước 1975”. Vậy vì lý do gì? Không trách “cơ quan chức năng”. Nhiệm vụ của họ là phải tuýt còi nếu có gì không nằm trong sự quản lý của mình. Tất cả cũng vì trách nhiệm, hay nôm na hơn, vì nồi cơm. Ăn cơm chúa mà không múa thì chúa đâu có chịu.

Vậy, bài hát có “vấn đề” gì?

Theo suy luận của tôi, nội dung khiến cơ quan chủ quản “ra tay” nằm trong câu cuối của đoạn hát (trích): “Một ngàn năm nô lệ giặc Tầu. Một trăm năm đô hộ giặc Tây. Hai mươi năm nội chiến từng ngày”.

Nhưng tại sao lại sợ mấy chữ “nội chiến”? Cuộc chiến vừa qua có rất nhiều tên gọi cách nhìn của các bên tham gia. Mỹ gọi là Vietnam war (Cuộc chiến VN). Nhà cầm quyền Hà Nội gọi là cuộc chiến chống Mỹ (xâm lược). Vì khác cách gọi mà người Việt có thái độ khác nhau với cuộc chiến.

Có mặt của đội quân nước ngoài ở VN, đứng đầu là Mỹ, chiến tranh xâm lược là tên gọi dễ dàng được nhiều người bên VNDCCH (Việt Nam dân chủ cộng hòa) chấp nhận nhất. Về phía VNCH (Việt Nam cộng hòa), phần nhiều người dân miền Nam gọi cuộc chiến chống lại “quân cộng sản xâm lược”.

Cuộc chiến tranh lần nhì (phân biệt với lần nhất – chống thực dân Pháp) xảy ra vì đất nước bị chia cắt tại vĩ tuyến 17. Vì sao bị chia cắt, chẳng cần giải thích, ai ai cũng hiểu: Việt Nam lọt vào “gọng kìm lịch sử” của các cường quốc thuộc hai phe xã hội chủ nghĩa và tư bản chủ nghĩa. Nói huỵch tẹt ra, nếu không có chủ nghĩa cộng sản thì không có chiến tranh ở Việt Nam.

Tôi dẫn chứng: Lúc tuyên bố thành lập nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, chủ tịch Hồ Chí Minh viết nhiều bức thư gửi tổng thống Mỹ đề nghị được công nhận. Vì phát hiện ra Hồ Chí Minh là Nguyễn Ái Quốc, chính phủ Mỹ không dám công nhận một nước có lãnh tụ là…cộng sản. Giả sử Mỹ coi VN là một nước độc lập, liệu cụ Hồ có phát động cuộc chiến chống Mỹ cứu nước? Khi VN là bạn Mỹ, người Mỹ có mang quân qua VN, giúp chính quyền Sài Gòn, đánh chính quyền Hà Nội? Sự có mặt của Mỹ ở VN không khác sự có mặt của Mỹ ở Triều Tiên. Hàn Quốc tri ân sự có mặt của Hoa Kỳ. Nếu không có họ, Nam Hàn bây giờ cũng húp cháo để chế bom nguyên tử như Bắc Hàn.

“Đế quốc” Mỹ không có nhu cầu đất đai, do đó, Mỹ không xâm lược ai. Họ có thể thất bại trên phương diện nào đó như không thể duy trì chế độ họ cưu mang một thời ở Việt Nam hay ở Afghanistan (Thực ra lỗi không hoàn toàn ở họ).

Vậy, cuộc chiến vừa qua ở Việt Nam chủ yếu là cuộc chiến giữa người miền Bắc (theo cộng sản) và người miền Nam (chống cộng sản). Số người Việt chết trong chiến tranh ước tính trên 3 triệu người. Đất nước tan hoang vì bom đạn, dân tộc đổ quá nhiều máu bởi loại vũ khí không phải chính người Việt làm ra. Giết chết người Việt là đạn, là bom, của người Nga, của người Tàu, của người Mỹ, của người Pháp.

Nếu không có chủ nghĩa cộng sản thì thế giới không thể chia hai phe đánh nhau, hậu quả, hai miền Nam-Bắc VN cũng phải cầm vũ khí đánh nhau, giết nhau.

Trong bài Gia tài của mẹ, Trịnh Công Sơn than thở “Hai mươi năm nội chiến từng ngày”; lời than thở ấy cũng là lời than thở sâu thẳm trong tâm khảm của mọi người dân Việt Nam.

Vì sao anh em một nhà giết chết nhau? Không thể nói người miền Nam muốn “ôm chân” đế quốc để giết hại đồng bào miền Bắc. Cũng không thể nói đồng bào miền Bắc bảo vệ khối XHCN muốn giải phóng miền Nam khỏi sự nô dịch và kìm kẹp của đế quốc Mỹ. Ai giải phóng ai, sau năm 1975, mọi người Việt đều có câu trả lời, rất đơn giản.

Tất cả những điều tôi nói trên không phải là chủ đích chính của bài viết. Tôi muốn nói thái độ nhìn nhận cuộc chiến đối với tương lai hòa giải và hòa hợp dân tộc – một vấn đề lớn, ngốn không biết bao nhiêu tâm huyết của mọi người VN còn có tấm long sâu nặng với mảnh đất từng đau thương này.

Khi nhìn nhận cuộc chiến tranh vừa qua là nội chiến, tức trong gia đình đánh nhau, giết nhau, sự bao dung mới có điều kiện hiển hiện trong suy nghĩ của mỗi người Việt Nam. Có thể nhìn nhận như thế sẽ thay đổi (không dễ gì chấp nhận) cách giải thích từ xưa đến nay của bên “thắng cuộc”, với lý tưởng: cuộc kháng chiến thần thánh, chống Mỹ cứu nước, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Có biết bao nhiêu sự thay đổi kèm theo. Một thay đổi đau đớn nhất: hàng triệu người hy sinh cũng chỉ vì “nội chiến” hay sao?

Mỹ không cướp nước không phải họ không thể cướp được. Miền nào cần được giải phóng? Chỉ có "thống nhất” trong cái lý tưởng trên là chấp nhận được: chấp nhận với giá quá đắt, nếu chúng ta so sánh sự thống nhất giữa Đông Đức và Tây Đức (sắp tới biết đâu sẽ là Nam Hàn và Bắc Hàn). Cho đến ngày hôm nay, sự trả giá ấy không phải là không dai dẳng. Có biết bao cuộc “nội chiến” giữa bên “thắng cuộc” và bên” thua cuộc” âm thầm xảy ra ngày đêm, biểu hiện một phần nổi qua các trang mạng xã hội. Bất kỳ một sự việc nào xảy ra ở VN, chúng ta đều thấy – không còn lấp ló nữa – sự chia rẽ sâu sắc của người VN xuât phát từ hai thể chế trong lịch sử, từ hai miền chia cắt chỉ tạm thời chưa quá hai chục năm.

Khi xem cuộc chiến tranh này là nội chiến, người Việt Nam sẽ dễ dàng tha thứ cho nhau. Máu đỏ, da vàng mà. Họ sẽ hiểu vì ai mà người Việt giết nhau. Khi là nội chiến thì sự mất mát của bên kia cũng là mất mát của bên này. Máu bên kia đổ cũng đau đớn như máu bên này đổ. Hai đứa con cùng một mẹ, chúng đối nghịch nhưng cũng từ núm ruột rứt ra. Bàn thờ gia tiên, hai anh em, hai cha con, sống từng bắn vào nhau, nhưng khi chết, đều cùng một chỗ, cùng một gia đình, cùng một cội nguồn. Nếu là “địch ta” bàn thờ sẽ phải bỏ đi?

Nếu sự kiện Khánh Ly hát bài Gia tài của mẹ có vấn đề (vì câu “Hai mươi năm nội chiến từng ngày) thì sự hòa giải hòa hợp dân tộc, suy rộng ra, đang có vấn đề. Và vấn đề lớn hơn, cuộc chiến huynh đệ tương tàn lùi vào dĩ vãng gần nửa thế kỷ, “nội chiến” vẫn còn dai dẳng nhức nhối hay sao?

Xem thêm

Chúc mừng

 

Lần đầu gặp nhà thơ Hoàng Lộc. Ấn tượng ông còn khá trẻ so với tuổi , tôi kém hơn ông 10 tuổi. Cần thời gian để đọc Gửi lại trần gian, sách in hơn 400 bài thơ, trên giấy bóng, đẹp, sang trọng. Khen thơ ông hay chẳng khác nào khen Tây Thi đẹp. Nhìn cách đi lại của một nhà thơ 81 tuổi, tôi thấy, mình cần rèn luyện sức khỏe hơn nữa. Có một ấn tượng đậm hơn: nhiều người yêu mến ông. Một người làm thơ từ tuổi 20, hơn 60 năm vẫn còn sức sáng tác, được nhiều người yêu mến là lẽ thường tình. Nghe đâu, sang năm ông sẽ in một tập thơ nữa. Chúc ông luôn dồi dào sức khỏe.

P/S: Tôi thích nhất bài thơ này của ông:

Bữa Say Ghé Chùa Ông Hội An

Quan Vân Trường mặt đỏ cũng thành danh

ta đỏ mặt hơn ông, đời lại hỏng

ông cốt cách quỳnh tương, ta hồ đồ rượu dỏm

cuộc trăm năm đã đến thế - hoang tàn

Kinh Châu, Kinh Châu mờ hơi sương

lòng ông, lòng ta - ai biết được?

hào khí ngời thanh long, cũng sụt sùi ngọn bút

chuyện nghìn xưa thầm hỏi chuyện nghìn sau

ông còn đất để về, ta biết về đâu?

mịt mịt trời sương - mờ mờ thân thế

châu với quận đã lạc loài tri kỷ

mảnh trăng suông vừa nhạt thếch rượu mời

chốn trần gian tốc gió bốn trời

trên đất lạ còn rung bờm xích thố

ông tử vi thần thơm lừng thiên cổ

ta thơ cuồng vất vưởng mỗi tờ mây

để có lần ta chếnh choáng qua đây

chén rượu dỏm chừng không gượng nổi

ông linh hiển, mặt mày ông đỏ chói

đỏ mặt mình, ta gục dưới chân ông...

1987

Hoàng Lộc

Xem thêm

AI GIÚP NƯỚC

Hồi Việt Minh, cụ Hồ Chí Minh ra “sắc lịnh” cầu hiền, tìm những người tài đức ra giúp nước. Thế hệ các vị tiền bối cộng sản thật sự tập họp được tinh hoa của dân tộc trong kháng chiến chống Pháp giai đoạn đầu. Điều đáng nói, tất cả, tôi không nói hầu hết, rất tréo ngoe, tầng lớp tinh hoa ấy trưởng thành từ nền giáo dục của bọn thực dân Pháp.

Thế rồi xảy ra hai cuộc chiến tranh, tầng lớp ưu tú mai một dần: một số bị giết chết vì ở khác bên, một số mất mạng trong trại tù, và số khác trốn chạy khỏi đất nước họ và cha ông họ đã từng sinh sống. Lớp ưu tú muốn ra giúp nước bị giới hạn. Con, cháu của bên “thua cuộc” chắc chắn không thể là hạt giống đỏ, “hồng phúc” của dân tộc. Và ngay trong con cháu của bên thắng cuộc chưa chắc con đường “giúp nước” của họ hanh thông. Trong lúc cha ông họ cầm súng chiến đấu trên chiến trường, rất nhiều người trong số họ làm mồi cho bom đạn đối phương, hàng trăm ngàn người vẫn chưa tìm ra tông tích thì cha ông một số khác yên bình ôm sách học hành ở những nước anh em không hề nghe thấy tiếng súng, họ mới là người có điều kiện giúp nước.

Khi cha ông không ở cạnh, nhất là không quyền chức, những người ít điều kiện học hành, liệu trong hàng ngũ giúp nước bên thắng cuộc có được bao người?

Tôi chưa nói, hàng ngũ “giúp nước “ ngày nay còn bị hạn chế bởi cơ chế tuyển chọn nhân tài: số người “có tiêu chuẩn “ quanh quẩn trong số chừng 5 triệu người, mà trong sô đó, gần như 3/4 là lực lượng hậu bị hay hưu trí. Nhân tài “giúp nước” càng thu hẹp trong một số đối tượng. 5 triệu cá nhân tiên phong của giai cấp cách mạng không phải ai ai cũng có quyền xung phong ra giúp nước theo như lời kêu gọi của chủ tịch Hồ Chí Minh trong buổi đầu kháng chiến.

Mấy chục triệu dân còn lại không ai có quyền ra giúp nước dù họ là công dân co quyền bầu cử và ứng cử theo hiến pháp. Tôi cho đây là lý do, nhiều chức vụ chưa phải là “chóp bu” không dễ dàng tìm người thay thế vì “phải cân nhắc cẩn thận”, “không thể vội vàng được” như than vãn của vị nguyên thủ quốc gia.

Lý do giản dị: cơ chế. Tại sao lúc làm tổng thống, Donald Trump thay người trong chính phủ còn chóng vánh hơn thay áo, nước Mỹ vẫn không thiếu người “giúp nước”? Đội ngũ điều hành của ông ta vẫn rất sáng suốt, không “hùa” theo lãnh đạo để “lật kèo” bầu cử tổng thống, một nguy cơ phá vỡ nền chính trị lâu đời dựa vào hiến pháp của nước Mỹ. Những người tài giúp việc cho tổng thống không nhất thiết là người trong đảng của ông ta.

Điều đó nói lên cái gì?

Mọi người dân Mỹ đều có quyền ra ứng cử để “giúp nước “ không bị giới hạn trong tổ chức đảng phái chính trị nào. Mỹ tiến bộ nhờ cơ chế, chính quyền của dân, do dân, và vì dân, tất nhiên phải thể hiện qua lá phiếu của mỗi cử tri. Lá phiếu quyết định người lãnh đạo quốc gia.

Trở lại đầu bài viết, liệu có một “sắc lịnh “ hay bức thư kêu gọi toàn dân “ai có tài đức, ai biết người tài đức , xin ra giúp nước hoặc giới thiệu cho chính phủ để mời họ ra giúp nước “ như lời kêu gọi của vị đại tiền bối cách mạng cộng sản không? Chắc chắn là không.

Chọn người vào chức vụ lãnh đạo đã khó, tại sao thay người lãnh đạo bị kỷ luật lại càng khó hơn?

Tôi nghĩ mọi người đều biết nguyên do nhưng ít ai dám nói ra. Nếu có thì cũng là những lời nói rụt rè, ví như tìm người đứng đầu thủ đô, sau vụ liên tiếp hai ông đi đếm kiến, họ dè dặt đề xuất: để dân Hà Nội bầu ra lãnh đạo. Họ dư trí để hiểu: nếu thí điểm dân bầu lãnh đạo ở thành phố đứng đầu cả nước, thì sự “lãnh đạo tuyệt đối và toàn diện” cất vào đâu cho ổn?

Dân chúng hãy yên tâm, các chức vụ cất nhắc sắp tới để thay ông bộ trưởng, ông đô trưởng, sẽ không còn ai hăng hái tự nguyện gia nhập đội Juventus nữa đâu.

Xem thêm

HỘI AN THƯƠNG NHỚ (sách ảnh) Tác giả TÔN THẤT HÙNG

“Hội An tuy rất nhỏ nhưng với tuổi thơ tôi là cả một thế giới bao la…” Nhận xét ngắn trong lời mở đầu sách “Hội An thương nhớ “ của tác giả Tôn Thất Hùng- ngắn nhưng đủ đầy. Lớp trẻ con chúng tôi từng gọi Hội An là “phố cũ”, phố “già nua” (khi chưa có tên “phố cổ”). Hội An hồi chưa mở rộng có thể ví như một ngôi làng có phố. Có thể không biết tên mọi cư dân, nhưng gặp bất kỳ một ai, chúng tôi có thể biết họ ở ‘thượng Chùa Cầu” hay ở “hạ ông Bổn”. Nhỏ nhưng lại bao la. Tác giả so sánh như thế.

Thế giới bao la có thể là những con hẻm nhỏ, chen lẫn trong những xóm nhà có các bức tường vôi vàng phai, loang lổ dấu vết thời gian. Là những con đường be bé, không dài hun hút, “đi dăm phút đã trở về chốn cũ”. Trên con đường ấy, đôi lúc có một bà lão gánh đôi rổ rau muống ra chợ phố, không vội vã mà thong dong. Hay một vài cô nữ sinh tha thướt trong tà áo trắng đang nhẹ bước đến trường theo sau là các cậu nam sinh, vừa đi vừa trò chuyện. Về đêm, các con phố leo lắt ánh đèn đường vàng mờ ảo, trong không gian tĩnh lặng, có riếng rao lảnh lót của một cô bán chè đậu ván. “Chè đậu ván đây. Ai ăn chè hông”. Một cây đèn dầu nhỏ đặt giữa các chiếc ly thủy tinh đựng chè chiếu ra ánh sáng lung linh. Hội An “nhỏ” nhưng “bao la” trong lòng cậu bé Hùng có lẽ là những con hẻm nhỏ quanh co làm nơi “đá bóng” hay những tiếng rao của người bán hàng rong trong đêm tối.

Hội An còn rất nhiều nét chấm phá đơn sơ như thế. Nhưng với tác giả, Hội An còn hiện ra bằng nhiều hình ảnh độc đáo, với nhiều góc nhìn sắc sảo. Là nhiếp ảnh gia (với cuốn Ruộng Bậc Thang đầy màu sắc sống động), tác giả “tả” Hội An bằng nhiều hình ảnh qua con mắt tài hoa: Hội An “động” và Hội An “tĩnh”. Hội An “xưa” và Hội An “nay”. Hội An “cổ kính” và Hội An “hiện đại”. Hội An của Tôn Thất Hùng thật sự là một “thế giới bao la” như cảm nhận của anh về thành phố hồi niên thiếu.

Ngoài hình ảnh, tác giả còn có cái nhìn tương đối mới mẻ về Hội An. Anh nhận xét: Hội An là cái tên thay cho “hội tụ” và “an lành”. Hội An hội tụ bởi Nhân - Thủy – Văn. Hiếm thành phố nhỏ nào ở Việt Nam có nhiều dân tộc sinh sống hài hòa từ thuở hình thành cho đên khi phát triển như Hội An: ở đây, có dân tộc Việt, dân tộc Chàm, dân tộc Hoa, dân tộc Nhật (NHÂN)…Hội An bảo bọc bởi hải lưu của ba dòng sông Thu Bồn, Vu Gia, Chiên Đàn (THỦY). Hội An hội tụ các nền văn hóa Việt, văn hóa Sa Huỳnh, văn hóa Champa, và sau này là văn hóa Trung Hoa, văn hóa Nhật Bản, văn hóa phương Tây (VĂN).

Tôi xin kết thúc vài dòng về HỘI AN THƯƠNG NHỚ bằng vài lời…chẳng liên quan gì nội dung cuốn sách. Tôi muốn dành phần này cho độc giả. Tôi muốn nói về tác giả - qua cảm nhận của một người bạn học cùng trường Trần Quý Cáp. Tôn Thất Hùng năm nay 70 cùng tuổi với ngôi trường anh từng theo học.

Qua nhiều thăng trầm cuộc sống, Hội An không hề nguôi ngoai trong nỗi nhớ của anh. Từng viết nhiều sách về lịch sử, văn hóa cho quê hương thứ hai Long An, anh dành tâm huyết cho Hội An Thương Nhớ. Không nơi nào từ đông sang tây, từ nam sang bắc của tỉnh Quảng Nam không có dấu chân của Hùng và chiếc máy ảnh trên tay. Nhưng Hội An in dấu chân êm ái nhất, đầy ắp nhịp điệu yêu thương, qua những bức ảnh của anh và của những người yêu mến Hội An mà anh chọn lọc .

Hình ảnh về Hội An trong cuốn sách có lẽ sẽ mang lại nhiều cảm nhận khác nhau của mỗi người xem, nhưng với những ai từng sống ở phố Hội, từng đứng ngắm sông Hoài, từng có thời niên thiếu ở một thành phố hội tụ và an hòa - là cảm nhận duy nhât : “TRỞ VỀ MÁI NHÀ XƯA”.

P/S: Sách khổ nhỏ (14x20), dày 115 trang, in trên giấy trắng bóng, hình ảnh đẹp, trình bày sinh động; lời dẫn cho mỗi đề tài đều giản dị, gần gũi, dễ đọc, phảng phất tính cách của tác giả. Đặc biệt, sách của bạn không bán (có lẽ để tặng) dù in tới 500 bản.

Sài Gòn ngày 24 tháng 6 năm 2022.

Nguyễn Long Chiến

Xem thêm

TÀU SÂN BAY THỨ BA CỦA TRUNG QUỐC NHẮM VÀO CHÂU Á SAU (thời của) MỸ. (China’s Third Aircraft Carrier Is Aimed at a Post-U.S. Asia).

 VN cần cảnh giác nhiều hơn.

Cùng với việc mở rộng cảng quân sự tại Miên, việc chế tạo tàu sân bay tối tân lấy tên Phúc Kiến, chắc chắn không phải một chiếc, TQ - chẳng nghi ngờ gì nữa - không còn là bạn vàng nữa rồi.

....................................................................

“Bắc Kinh chưa thể thách thức trực tiếp hải quân Hoa Kỳ”.

Bài của Sam Roggeveen, Giám đốc Chương trình an ninh quốc tế viện Lowy, Sidney. Bài đăng ngày 21-6-22 trên FOREIGN POLICY, MỸ.

TQ vừa hạ thủy tàu sân bay thứ ba và là tàu thứ hai tự chế tạo, nói lên tham vọng của Bắc Kinh muốn vươn tới vị thế cường quốc quân sự quốc tế. Nó còn cho thấy, TQ sẵn sàng cạnh tranh với Hoa Kỳ trên lĩnh vực mạnh nhất của Washington. Sự thống lĩnh về mặt quân sự của Hoa Kỳ, đặc biệt ở châu Á, được xây dựng trên sức mạnh trên biển, từ đó, là hàng không mẫu hạm. Ngày nay, TQ cho thấy họ đang thách thức trực tiếp: Cái gì các anh làm được, chúng tôi làm còn to hơn, tốt hơn.

Có phải vậy không?

Sự thật là tàu sân bay mới Mẫu 003, nay tên là Phúc Kiến, một cải tiến vượt bậc so với hai tàu trước đó; cả hai đều nhỏ hơn, nghĩa là chứa ít máy bay hơn. Đặc điểm của chúng là mũi tàu ngỏng cao như “mũi giày trượt tuyết” giúp máy bay dễ dàng cất cánh khi điều kiện đường bay bị ngắn.

Kiểu cất cánh cao đột ngột (ski jump) hạn chế kích cỡ, sức nặng, tải trọng máy bay khi xuất phát, điều này khiến Hoa Kỳ luôn luôn lựa chọn dùng máy trợ tốc (catapult), chạy bằng hơi nước, kéo tàu cất khỏi phi đạo ở vận tốc cao. Tàu sân bay Mẫu 003 cũng sẽ dung máy trợ tốc với thiết kế điện từ tiên tiến hơn hơi nước. Điều này khiến TQ bắt kịp công nghệ mới nhất của Mỹ, thấy duy nhất ở tàu sân bay đóng mới USS Gerald Ford.

Nhưng không giống với Ford và mọi tàu sân bay Mỹ, Phúc Kiến không chạy bằng năng lượng hạt nhân vì thế nó phải dựa vào các tàu hỗ trợ để hoạt động tầm xa và có sức chống chịu. Và đó lại là vấn đề tầm cỡ. Đây là siêu tàu sân bay của TQ vừa hạ thủy nhưng chưa hẳn hoạt động trong vài năm nữa. Hoa Kỳ có tới 11 siêu tàu sân bay, cái nào cũng vượt trội nỗ lực (đóng chiếc tàu) đầu tiên của TQ.

Cách biệt quá xa về quy mô và sức mạnh của các hàng không mẫu hạm, chúng ta chẳng phải cân nhắc suy nghĩ đội tàu sân bay TQ là một thách thức trực tiếp đối với Hoa Kỳ. Trận đối đầu giữa các tàu chiến trên biển chung quanh các hang không mẫu hạm theo kiểu trận chiến Midway hãy còn là viễn ảnh xa vời. (Người dịch: Trận đánh quy mô chưa từng có, Nhật có bốn tàu sân bay (aircraft carrier), bảy tàu chiến, 150 tàu hộ tống, 248 máy bay trên hạm và 15 tàu ngầm, trong khi Mỹ có 3 tàu sân bay, 50 tàu hộ tống, 233 máy bay trên hạm, 127 máy bay trên mặt đất, và 8 tàu ngầm).

Tàu ngầm và tên lửa chống hạm ngày nay rất hữu hiệu có khắp nơi đến nỗi tàu sân bay sẽ chẳng tồn tại lâu trong một cuộc chiến quy mô.

Nhưng đó không phải trọng tâm vấn đề. Về phía Hoa Kỳ, hàng không mẫu hạm hữu hiệu sau thời chiến tranh lạnh khi đối phó với các nước dễ bị tấn công về mặt chiến tranh trên biển ví như I-rắc, Libya và Nam Tư. Thật sự, hải quân Mỹ biết rõ điểm này nên họ giảm dần những máy bay có tầm hoạt động xa chứa trên hàng không mẫu hạm. Tại sao lại quan tâm tới tầm hoạt động xa (của máy bay) trong khi ta có thể đưa tàu sân bay đậu sát bờ biển đối phương?

TQ có thể thiết kế đội tàu sân bay cho mục đích tương tự. Họ cần có một sức mạnh để Đảng CS bắt nạt hoặc trừng phạt các nước yếu hơn, không phải để đối đầu với đối thủ ngang hàng. Dĩ nhiên, ngay lúc này, rất khó cho TQ triển khai sức mạnh này mà không sa vào mạng lưới an ninh của Mỹ ở châu Á. Nhưng rõ ràng, mạng lưới ấy ngày càng rách đứt (fraying at the edges) khi TQ tỏ ra kiểm soát hữu hiệu biển Đông, bồi đắp các đảo nhân tạo, bố trí nhiều thiết bị quân sự tại đó. Sự việc xảy ra chẳng có sự chống đối nào từ Hoa Kỳ; Mỹ nghĩ rằng lợi ích của họ không ở thế nguy đến nỗi phải xảy ra chiến tranh lớn.

Cùng câu hỏi chưa lời đáp – dẫn đầu về quân sự của Mỹ và mạng lưới đồng minh châu Á có thực sự quan yếu đến độ (họ phải) đụng độ với một đối thủ lớn nhất mà Hoa Kỳ chưa từng đối mặt? - đang từ từ làm xói mòn sự tin cậy vào cấu trúc anh ninh khu vực lấy Mỹ làm trung tâm.

Vì thế, tàu sân bay Mẫu 003 không thể là thách thức trực tiếp đối với sức mạnh hải quân Mỹ. Thật ra là, đó là chỉ dấu TQ đang nghĩ tới một thời đại khi niềm tin vào sức mạnh Hoa Kỳ ở châu Á xói mòn hơn, và khi chính TQ tự do giơ cao tay với những nước nhỏ hơn. Nói cách khác, TQ đang xây dựng một đội hàng không mẫu hạm (thời đại) "hậu Hoa Kỳ” (China is building a post-American fleet. Ý nói, sau sự có mặt của hải quân Mỹ ở châu Á là hải quân Trung Quốc. Bye to U.S. – ND).

Nguyễn Long Chiến dịch từ https://foreignpolicy.com/.../china-third-aircraft.../...

Xem thêm

CUỘC CHIẾN THẤT BẠI CỦA PUTIN TẠI UKRAINA ĐỒNG NGHĨA VỚI SỰ “CÁO CHUNG NỀN CÔNG NGHIỆP VŨ KHÍ NGA” (Putin's Failed Ukraine War Means 'Demise of Russia's Arms Industry':Dobson)

 Mua vũ khí Nga, các nước đang rầu đời, "bỏ thì thương vương thì nặng" cái thứ hữu danh vô thực.

.................................................................................

(Cựu tùy viên hải quân Anh tại Moscow) Dobson: CUỘC CHIẾN THẤT BẠI CỦA PUTIN TẠI UKRAINA ĐỒNG NGHĨA VỚI SỰ “CÁO CHUNG NỀN CÔNG NGHIỆP VŨ KHÍ NGA” (Putin's Failed Ukraine War Means 'Demise of Russia's Arms Industry':Dobson)

Bài của XANDER LANDEN đăng trên Newsweek, Mỹ, ngày 19 tháng 6 năm 2022.

Trên tờ Guadian (Anh) chúa nhật, Dobson nhận định: Các quốc gia mua hầu hết vũ khí từ Nga đang phân vân độ tin cậy và việc chuyển giao trong tương lai khi vũ khí của Nga chẳng có hiệu quả trong cuộc chiến với Ukraina.

Dobson mô tả các thất bại của Nga và cho biết, không đúng như Putin rêu rao so sánh mình với Phi-e-rơ đại đế tuần rồi, “càng rõ ràng, Putin sẽ không thực hiện nổi ý đồ thôn tính được Ukraina và sáp nhập nó vào đế quốc Nga mới”. Ông còn nêu ra sự việc một số tướng lĩnh Nga bị giết hoặc bị Putin cách chức.

Ông viết tiếp, “Điều này cả thế giới đều biết; các nước chăm chú theo dõi kết quả thảm hại của Nga ở Ukraina và tự mình rút ra kết luận; những nước mua hầu hết vũ khí Nga đang phân vân hiệu quả cũng như việc chuyển giao chúng trong tương lai”.

“Nga từng khuyến dụ mua vũ khí của họ nhờ giá rẻ và dễ bảo trì hơn vũ khí phương Tây…Nhưng khuyến dụ này chẳng còn ai nghe khi các nước chứng kiến vũ khí tổn thất và kém cỏi của Nga tại chiến trường”.

Cựu tùy viên hải quân còn nêu ra các nhận định của các chuyên gia, ước lượng Nga mất hơn 1000 xe tăng, 50 máy bay trực thăng, 400 khẩu đại bác; tỷ lệ tên lửa phóng hỏng lên tới 60% vì lỗi thiết kế, lạc hậu, hoặc kém chất lượng.

Ngoài ra, do ảnh hưởng cấm vận, Nga gặp khó khăn về khâu chế tạo vũ khí vì họ không tiếp cận được thiết bị nhập của nước ngoài, chẳng hạn các bảng vi mạch. Dobson còn lập luận, Nga sẽ phải thay thế khí tài của chính mình trước khi xuất khẩu chúng cho nước khác, đồng nghĩa “các quốc gia muốn duy trì mua xe tăng hay máy bay phải lần lượt chờ đợi hoặc phải kiếm nơi thay thế nhằm kịp thời đáp ứng nhu cầu quốc phòng của mình.

Ông còn lưu ý, Trung Quốc và Ấn Độ sẽ là hai quốc gia tận dụng lợi thế từ việc Nga đang giảm vai trò xuất khẩu vũ khí.

Nhắc lại ngày tháng Nga xâm lược Ukraina, Dobson viết: "Trong những năm tới, các sử gia sẽ nhìn lại cuộc xâm lược vô cớ Ukraine và liệt kê vô số hậu quả khôn lường của cuộc chiến, đặc biệt là sự cáo chung ngành công nghiệp vũ khí Nga, phát sinh từ quyết định cổ quái (bizarre) và hồ đồ (illogical) của Putin vào ngày 24 tháng 2 năm 2022".

Nguyễn Long Chiến, dịch từ https://www.newsweek.com/putins-failed-ukraine-war-means...

Ảnh: xe tăng Nga trên đường phố Ukraine.

Xem thêm