Tuesday, June 18, 2024

THƯ GỞI KIM JONG-UN

Thưa anh,

Lẽ ra tôi phải gọi là Ngài, theo thông lệ báo chí gọi một nguyên thủ quốc gia. Nhưng tôi không phải “nhà báo”, chỉ là “nhà quê”, mạo muội mấy lời gởi Anh. Anh tuổi bằng con út của tôi, nếu ở Quảng Nam, tôi sẽ gọi anh là “mi” cho thân mật. Tôi gọi “anh” như trong tiếng Anh là “you”, ngôi thứ 2, tôi cần dài dòng để anh không coi tôi thiếu lịch sự.

Anh thực là nguồn cảm hứng cho tôi mấy ngày nay, sau khi tổng thống hợp chủng quốc Hoa Kỳ vội vã rời cuộc họp G7,  làm mấy nguyên thủ giàu có kia chưng hửng, đến trước 1 ngày để gặp anh tại Singapore.

Cung cách ứng xử tự tin và đĩnh đạc, vỗ vỗ lưng một người tuổi gấp đôi anh,  thủ lĩnh  cường quốc hàng đầu thế giới, thật đáng ngưỡng mộ khi tôi nhớ và so sánh trước đây một thủ tướng gặp tổng thống Bush, hơi lập cập, hồi hộp cầm tờ giấy đọc phát biểu của mình.

Nhưng đó là bên ngoài. Còn bên trong, nội dung cuộc họp riêng với tổng thống Mỹ, chúng tôi mù tịt. Nhưng chắc chắn anh đã thắng lợi. Báo chí tư bản nghi ngờ đưa tin cuộc gặp thượng đỉnh Un-Trump “là win- win hay Un-win”? (Un thắng).

Ngưng ngay tập trận Mỹ-Hàn trên bán đảo Triều Tiên, xem xét bỏ cấm vận kinh tế, và rút 32 ngàn quân về nước, trong khi Mỹ chỉ được anh “hứa” sẽ phi hạt nhân hóa (tức vứt “thùng rác” mấy quả bom nguyên tử). Báo chí Mỹ còn vặn vẹo Trump “sao ông không nêu vấn đề nhân quyền với Un”, Trump lém lỉnh: “quý vị muốn bom nguyên tử tiêu diệt quý vị, gia đình quý vị không?” Phóng viên lao nhao rồi cũng thôi. “Let Trump be Trump” (Trump là rứa). Nhưng tôi đồ rằng, một người là con buôn trước khi là tổng thống, không “lời” thì không làm. Vậy Mỹ “lời” gì trong cuộc gặp thượng đỉnh? Vì là họp bí mật 2 người với 2 phiên dịch, có lẽ anh đã  hứa chi đó chắc chắn với Trump chứ người kiêu ngạo như ông ta không dễ gì ra về mà còn khen anh  "thông minh, thương dân,  dân cuồng quý anh".

Thôi, đó không phải nội dung chính của bức thư hôm nay.

Nội dung chính là anh làm gì sau này để đất nước anh sẽ như Singapore khi anh tuyên bố với thế giới vừa qua?

Chắc chắn anh sẽ không đẩy mạnh hợp tác hóa nông nghiệp, tiến nhanh, tiến mạnh, tiến vững chắc lên chủ nghĩa xã hội nữa ở đất nước anh. Anh trẻ, có học, đã ở nước ngoài, tôi cam đoan muốn như Singapore đương nhiên anh sẽ áp dụng kinh tế thị trường, không biết có “định hướng xã hội chủ nghĩa” chi không, nhưng nếu rứa, anh đã học tập Việt Nam chúng tôi rồi, đâu học Singapore mần chi.

Tôi rất ngù ngờ không hiểu người bắc Triều Tiên của anh đã chế được bom nguyên tử (đến Trump cũng ngán), tên lửa bắn xa tận Mỹ, tàu ngầm, lại không giàu bằng đồng bào Hàn Quốc nổi tiếng với Samsung, Daewoo, Kia, Hyundai…cả thế giới nể phục, “thằng” Mỹ cũng muốn “dìm hàng” (Apple kiện Samsung mấy trận).

Chắc chắn anh sẽ không tiếp tục đường lối của ông nội huyền thoại, ông cha yêu kính của anh, mà không sợ bất hiếu, không sợ dân chúng phê bình anh “không kiên định lập trường” trước sau như một, không theo sự lựa chọn của các vị lãnh tụ tiền bối, đã mấy chục năm dẫn dắt bắc Tiều Tiên.

Nếu anh thực tâm bắt tay với “đế quốc đầu sỏ”, không “nói đường làm nẻo” như trước đây bố anh đã làm, hứa phi hạt nhân để nhận viện trợ mà vẫn lén lút chế bom. Nếu anh thật tâm muốn hòa giải với Nam Hàn để từng bước thống nhất 2 miền. Nếu anh không còn xài bàn tay thép với một số người dân muốn đào thoát khỏi nước của anh tìm tự do. Nếu anh cho dân mình được thoải mái nghe radio nước ngoài, được truy cập internet, được chơi Facebook, lên Google, tự do đi lại, du lịch nước ngoài, được tự do buôn bán,kinh doanh,  tự do biểu đạt tư tưởng, tự do báo chí, tự do hội họp…

Tôi tin chắc dân chúng nước anh sẽ xem anh là thánh chứ không phải lãnh tụ nữa.

Tất nhiên tiến trình như tôi nói sẽ diễn ra không thể một sớm một chiều mà được. Bộ máy tuyên truyền của anh rất hùng mạnh. Nếu anh nói đồng bào anh hãy yêu thương nhau không xem người Nam Hàn là thù địch. Thù địch chính là sự nghèo nàn, lạc hậu, dốt nát, chia rẽ…Họ sẽ nghe ngay.

Anh thật khôn ngoan. Anh không những chơi thân với Tàu mà còn muốn chơi thân với Mỹ. Nhưng anh cũng nên cẩn trọng tìm hiểu người Mỹ. Họ không xấu như anh nghĩ nhưng họ rất…Mỹ, nghĩa là, cái gì có lợi cho họ là họ sẽ làm. Anh đã thấy họ gạt Cộng hòa Dân quốc của Tưởng Giới Thạch để đưa Cộng hòa nhân dân Trung Hoa vào Liên Hợp Quốc khi Nixon bắt tay Mao Trạch Đông, khiến quốc gia cộng sản to lớn này ngả theo tư bản, tách khỏi Liên Xô, làm suy yếu dẫn đến tan rã khối xã hội chủ nghĩa, một thời đã làm khối tư bản mất ăn mất ngủ. Ở Việt Nam chúng tôi, Mỹ cũng đã bỏ rơi một đồng minh thân cận VNCH họ dày công xây dựng và đã bỏ mạng hơn 58 ngàn công dân của mình cho mảnh đất mà họ gọi là "thuộc thế giới tự do”.

Triết lý của người Mỹ, theo tôi, rất đơn giản: đồng đô la lăn tới đâu là lương tâm của họ có ở đó. Họ rất thực dụng. Anh không tin ư? Tôi dẫn chứng: họ  quý tiền hơn những cái mà người Á đông chúng ta xem là thiêng liêng. Người ta có thể đốt cờ Mỹ, may làm quần lót phụ nữ, thậm chí chửi tổng thống khi tức giận, nhưng nếu trốn thuế dù chỉ mấy ngàn, họ cũng bị nhốt ngay.

Chơi với họ phải có bản lĩnh.  Tôi thấy anh chắc là dư thừa. Mỹ sợ anh cái gì? Bom nguyên tử. Chỉ cần anh để lọt vào tay bọn khủng bố thì nước Mỹ, cả thế giới sẽ mất ăn, mất ngủ.

Tôi tin anh sẽ thành công khi cùng với Hàn Quốc biến đất nước anh giàu có, được thế giới nể nang, thành một Triều Tiên thống nhất hùng cường.  Nhưng tôi biết lòng anh do dự, sự do dự đúng đắn: liệu anh còn được cầm quyền nữa không, một  quyền uy vô hạn, ông, cha anh đã dày công gầy dựng cho anh, cho gia đình anh?

Không gì là không thể, thưa anh. Từng bước một, anh thực hiện từ từ cho sự thống nhất đát nước. Sự thông minh của anh, của dân tộc anh, và trật tự thế giới mới  ngày càng có lợi cho anh, một bán đảo Triều Tiên  hòa bình, giàu mạnh sẽ hình thành. Khi anh, dân chúng bắc Triều Tiên do anh dẫn dắt,  bỏ tâm thế hận thù xuống, Mỹ rút quân về nước, thì không những đất nước anh yên bình mà anh bạn Nhật Bản gần bên cùng hưởng yên bình chút đỉnh, họ sẽ không quên anh, họ sẽ giúp anh mạnh lên, khi anh không còn hung hãn nữa, độc lập hơn, không còn dựa dẫm vào anh bạn vàng trọc phú, mấy mươi năm giàu có, anh là em út, có được “ảnh xóa đói giảm nghèo” chi đâu, chỉ toàn là giúp đủ ăn, để lúc nào anh cũng giữ phận đàn em lệ thuộc.

Anh trẻ, có học, chịu chơi, mang lại diện mạo mới cho đất nước mấy mươi năm nghèo khó, cách biệt với thế giới, một diện mạo hòa bình. Nếu anh ra tranh cử tổng thống, tôi chắc chắn anh sẽ đắc thắng. Anh đã làm những việc mà ông nội anh, cha anh không làm nổi: thống nhất đất nước. Nhưng nếu anh không muốn làm tổng thống mà rủ áo về nhà người ta vẫn xem anh là một vĩ nhân thế giới: không cần chiến tranh chết mấy triệu người, tan hoang đất nước, mà thống nhất được giang sơn, quê hương anh toàn là nam thanh nữ tú, thế giới đến thán phục: nền kinh tế “hùng mạnh” (từ nguồn lực Nam Hàn), nền quân sự “vô song”với bom nguyên tử, tên lửa, xe tăng, tàu ngầm…(từ nước anh).

Làm vua rồi cũng phải chết, không chắc anh giao ngai vàng tiếp cho con anh được, và con anh tiếp tục làm vua, thì anh biết rồi đó, thế giới bây giờ đâu còn cha truyền con nối nữa, mà có có cha truyền con nối, có thông thái quyền năng như anh cũng không tránh khỏi hậu thế chê cười. Anh sẽ thấy thế nào khi dân Triều Tiên sau này học lịch sử: năm 2030, chiến tranh hoàn toàn chấm dứt, không cần nước “đỡ đầu” nào nữa, bóng dáng “ngoại bang” (quân Mỹ) không còn trên quê hương, dân tộc ta thống nhất hoàn toàn, nhân dân ta 2 miền ấm no, hạnh phúc…Tất cả đều có đóng góp của một thanh niên ở tuổi 30: Kim Jong-un. Ngài đã khép lại quá khứ, mở ra tương lai, đưa miền bắc yêu thương về với miền Nam ruột thịt, đất nước ta mới "sánh vai năm châu bốn bể" được như ngày nay.

Tiếng tung hô vạn tuế, vạn vạn tuế anh nghe mỗi ngày bây giờ đâu bằng mấy dòng sử đã ghi về sau.

 Xin chào anh, thần tượng mấy hôm nay của tôi.

Tái bút: Thư tôi viết hơi dài, chắc anh không đọc đâu, nhưng có đọc được, cũng bỏ qua, đừng ghép tôi tội “nói xấu lãnh tụ”, nghe anh. Cũng đừng đem tôi ra bắn mấy quả đại bác vào người, như anh đã làm với ông dượng của mình. Chắc thế lực thù địch nó bêu xấu anh vậy thôi, chứ trông anh hiền lành, mà đẹp trai nữa, ai nỡ giết người như rứa.

Sunday, June 16, 2024

ẨN TU HAY ẨN LUÔN?

Hiện tượng Thích Minh Tuệ là một hiện tượng chưa từng có. Tôi không giải thích nỗi. Việc ấy dành cho các bậc trí giả . Tôi chỉ nêu, Thích Minh Tuệ làm bối rối xã hội rất nhiều. Người hâm mộ (có cả tò mò) xuất hiện ào ạt, ngày càng nhiều, và càng mất trật tự trên bước đường vị tu sĩ này đang đi hay sắp đi qua, để được ngưỡng vọng hay đảnh lễ. Chính quyền cũng vội vã “vào cuộc”. Thể chế này rất sợ “tụ tập” đông người. Họ từng kinh nghiệm “cướp” chính quyền năm 1945 cũng nhờ “tụ tập đông người” (biểu tình) của viên chức chính phủ Trần Trọng Kim.

Ảnh: Như trong vòng vây.

Hiện tượng Minh Tuệ gây lúng túng rất nhiều cho nhà chức trách. “Để” thì e lộn xộn xảy ra. “Dẹp” thì cũng e mang tiếng này kia. Lần này, Minh Tuệ nghe nói lại… “ẩn tu” chắc cũng “tự nguyện” như lần trước.

Nếu Minh Tuệ hành cước bình yên từ Nam ra Bắc như trước đây chưa được youtuber, facebooker, titoker… cho lên sóng nóng hổi hành trình của ông; nếu người dân ngưỡng mộ đứng trên lề đảnh lễ khi ông đi qua. Nếu tất cả mọi người không ồn ào chen lấn gây cản trở giao thông công cộng…Thì tôi chắc chắn ông Minh Tuệ sẽ không ẩn tu “đột ngột” như thế.

Mọi hoạt động dù nhỏ nhất cũng cần có tổ chức (organize). Mời một người khách đến nhà nếu không tổ chức, việc tiếp khác chắc gì đúng như mong ước. Huống hồ hàng trăm, hàng ngàn, có khi hang vạn người nôn nóng đón tiếp một vị khách đặc biệt “ngàn năm có một”.

Minh Tuệ là nhân vật “vô danh” khi chưa xảy ra “hiện tượng” Minh Tuệ. Tiếp đón một nhân vật gây ra “hiện tượng” có lẽ cần phải tổ chức chu đáo (tôi không nói chặt chẽ).

Có một nhân vật không là “hiện tượng” nhưng ảnh hưởng tinh thần rất lớn: đức Giáo Hoàng. Khi vào dự lễ tại sân nhà thờ Peter hùng vĩ ở Roma, mọi người (khắp nơi trên thế giới) đều đi qua các hàng rào có nhân viên soát xét hành lý từng người. Gần nơi hành lễ, tất cả đều phải qua máy rà vũ khí kể cả xắc tay, áo khoác. Giáo hoàng đi một vòng quanh nơi đứng của tín đồ trong vòng rào, đứng trên chiếc xe tứ bề là kính chống đạn. Ông vẫy tay chào mọi người trong tiếng la vang chúc mừng của hàng mấy ngàn tín đồ Công giáo.

Đón tiếp một vị chưa là “hiện tượng” (như Minh Tuệ) người ta tổ chức như thế. Việc đón tiếp để “đảnh lễ” Minh Tuệ làm sao mà trật tự cho được khi chẳng ai đứng ra tổ chức. Phật Giáo VN? Họ “loại” ông Minh Tuệ ra khỏi giáo hội mà. Phật Giáo VN Thống Nhất? Đời nào. Họ có thông bạch tán thán Minh Tuệ nhưng điều đó không làm họ “dám” đứng ra tổ chức đón tiếp con người “hiện tượng”. Bản thân giáo hội của họ còn không được nhà nước công nhận nữa là. Tư nhân? Ai? Ai dám đứng ra tổ chức đón tiếp mà không phép chính quyền? Chính quyền đứng ra tổ chức? Còn lâu. Họ còn biết bao nhiêu việc cần kiếp khác.

Nhưng có cần tổ chức thì mọi việc sẽ trôi tròn? Dân chúng tự do thể hiện tín ngưỡng của mình. Nhà chức trách tin tưởng dân chúng trật tự. Tôi cho không cần.

Lúc tòa tháp đôi bị khủng bố mới tấn công, nhà chưa sập. Lửa đang cháy dữ dội trong hàng trăm căn phòng của tòa nhà. Hàng ngàn người túa ra cầu thang bộ nhưng họ rất trật tự: chừa lối đi cho lính cứu hỏa chạy lên. Thậm chí có chi tiết một con chó cũng được “ưu tiên” cho chạy xuống trước giữa dòng người sắp chết cháy. Tòa nhà đầy lửa không làm cho người Mỹ trong tòa nhà hỗn loạn. Vì sao? Nhờ có “tổ chức” ư? Không. Hoàn toàn không. Hồi khẩn cấp ấy ai đứng ra tổ chức?

Người bảo vệ trật tự những người Mỹ sắp chìm trong biển lửa chính là: Văn Hóa.

Văn hóa không chỉ đơn giản là sắp hàng để chạy. Văn hóa nhường nhịn. Văn hóa thì không thể một hay hai thế hệ có thể hình thành. Văn hóa kết tụ ít nhất là cả trăm năm. Tôi nghĩ là hơn. Câu chuyện tôi dịch sau đây cho biết cái văn hóa thấy ở người Mỹ hình thành trước thời thảm họa Titanic xảy ra (1912).

Friday, June 7, 2024

MINH TUỆ- NGUỒN CẢM HỨNG

Người ta nói "hiện tượng Minh Tuệ" khá nhiều và tôi thấy rất đúng. Không là hiện tượng sao được. Không nổi tiếng như người được đề cử giải Nobel Hòa Bình bởi một người Mỹ nổi tiếng Martin Luther King. Không có 'sự nghiệp' gì lớn như "Làng Mai" ở một số nước tiên tiến trên thế giới. Không biết viết sách tiếng Anh, tiếng Việt để xiển dương và lan truyền Phật pháp. Không có trí tuệ thông thái về Phật học. Tôi muốn so sánh Minh Tuệ với Nhất Hạnh; tu sĩ với thiền sư. Vậy mà, đi đến nơi đâu, xuất hiện chỗ nào, dẫu là nơi thanh vắng như núi rừng, Minh Tuệ được nghênh đón còn hơn người nổi tiếng thế giới, nổi tiếng nhất trong hàng sư sãi trong chiến tranh Việt Nam- ông Nhất Hạnh. Không là hiện tượng thì sẽ hiện gì?

Trong một vài video ngắn, tôi thấy nhiều người quỳ mọp xuống đường, có người khóc nức nở, khi Minh Tuệ đi qua. Có người còn rắc hoa tươi trên đường ông sắp đến . Có chỗ còn rải thảm vải màu vàng để đón nhận bước chân dính bẩn của Minh Tuệ trên bước đường trần trụi.

Tôi thấy có người khóc khi đón tiếp một nhân vật uy quyền nhất thế giới về tôn giáo hay là về tinh thần: Đức Giáo hoàng. Một lần, đến Roma dự lễ thánh sáng ngày thứ 4 hằng tuần do đức giáo hoàng chủ lễ, tôi có thấy tín hữu khóc, rất to, rất nhiệt tình, và rất xúc động: Viva Papa. Viva Papa. Có lẽ là Đức Thánh cha vạn tuế. Đức Thánh cha vạn tuế.

Tôi không có ý so sánh; nhưng có người khóc vì xúc động khi thấy Minh Tuệ không khác mấy một người châu Âu (hoặc nước văn minh nào đó) khóc khi thấy lãnh tụ tinh thần đạo Công giáo Francisco; tiếng khóc tự trong tim: Tiếng khóc tự đáy lòng.

Có người cho rằng Minh Tuệ có gì đâu mà có người quỳ người khóc. Nhưng đã có người quỳ và khóc. Họ mê tín sao? Tôi không tin. Có cái gì toát ra từ đức Giáo hoàng. Có cái gì toát ra từ một tu sĩ gầy gò. Tôi không biết đó là cái gì.

Nhiều người cho rằng Minh Tuệ "phát tiết" đức hạnh tích tụ nhiều nhiều ngàn kiếp trước. (Nguyễn Du: Tinh hoa phát tiết ra ngoài). Là người công giáo, tôi không tin như thế.

Tôi tin Minh Tuệ là "hiện tượng" vì ông chân thật. Ông không có hào quang nào huyền bí cả. Hào quang của ông là sự chân thật. Nếu coi kỹ những clip của các Facebooker, TiToker, Youtuber...đeo bám Minh Tuệ, chúng ta sẽ thấy nét nổi nhất- đặc tính khiến ông được coi như Bồ Tát hay Phật sống- chính là sự chân thật. Ăn một bữa trưa chay. Ngủ ngoài đồng không mông quạnh- nghĩa địa hay đồi hoang. Mặc áo may từ vải rách vải nhặt trên đường đi. Không nhận tiền bố thí. Không nhận thức ăn sau 12 giờ trưa. Ông thật thà đến nỗi nói mình không phải là tu sĩ Phật giáo. Ông thật thà đến nổi "hỏi chi nói nấy" dù những lời nói của ông mọi người đều kỳ vọng đó là "lời lời châu ngọc, hàng hàng gấm thêu". Tri kiến Phật học của ông không cao vời như tri kiến của những vị cao tăng kể cả những tăng lữ trung bình. Vậy thì tại sao hàng trăm, hàng ngàn, hàng chục ngàn - và nếu được tự do "tụ tập"- có khi hàng trăm ngàn người đón tiếp ông như một vị Phật sống?

Không hiện tượng thì là gì?

Nhà chức trách rất kiên nhẫn theo dõi từng bước chân Minh Tuệ. Vì sao? Tụ tập đông người (mà không có lãnh đạo)  là điều cấm kỵ ở xã hội hay ở thời buổi này. Có lẽ Minh Tuệ không đến nổi "đe dọa chế độ" như suy nghĩ của một số người- tiêu biểu là Angela Phương Trinh nào đó. Minh Tuệ không phải khiến người ta mất thì giờ như tiến sĩ Lê Kiên Thành nói . Ai cũng đi theo Minh Tuệ thì ai làm ra lúa cho xã hội, ai cầm súng bảo vệ quê hương. Có người hỏi ngược: nếu ai cũng du học Liên Xô như ông thì lấy ai cầm súng ra chiến trường "giải phóng miền Nam". Có một giáo sư nổi tiếng nhận xét Minh Tuệ áo quần vá miếng, cầm bát đi xin ăn, làm ô uế hình ảnh tu sĩ Phật Giáo Việt Nam. Ông quên rằng, đức Thích Ca Mâu Ni cũng từng ôm bình bát khất thực ngày xưa?

Minh Tuệ xuất hiện gây bấn loạn cho một số sư sãi. Tôi muốn nói Thích Chân Quang. Lẽ đáng nên tán thán vị tu sĩ khất thực Bắc Nam, (như thầy Minh Đạo), vị sư này "nổi đóa" (nổi điên cũng được) gọi Minh Tuệ là "thằng ba trợn". "Hắn" hiện ra nhiều người coi là "vị thánh của đời tôi".

Nếu tôi không lầm, sinh thời khi tu tập Thích Ca gặp rất nhiều thị phi, điều tiếng. Tôi không dám so sánh Minh Tuệ với Phật. Tôi chỉ muốn nói, Minh Tuệ là "cái thá gì" mà không bị miệt thị, bỉ bôi.

Hàng trăm ngàn, có khi hàng triệu người VN không kể khác tôn giáo, đều mong ước thấy "Ngài" Minh Tuệ. Họ quý trọng gọi ông là "Ngài" trong khi ông xưng "Con" rất chân thành, không phải tỏ ra  khiêm cung. Nếu có ai kể lại những thái độ của các trí thức hay các vị tu sĩ Phật giáo (như Thích Chân Quang), tôi nghĩ, Minh Tuệ sẽ cười, nụ cười thật thà và đôn hậu: Con không phải là tu sĩ Phật giáo (VN) mà.

Tôi sa đà chỗ "hiện tượng Minh Tuệ" mà chưa đi vào trọng tâm bài viết: Nguồn Cảm Hứng Minh Tuệ.

Có ai thấy Minh Tuệ là nguồn cảm hứng (inspiration)? Ai cũng thấy. Không chỉ mỗi tôi.

-Minh Tuệ xuất hiện khiến cho giáo hội PGVN giật mình. Một tu sĩ gầy gò, chân không dép, đầu không nón, trông "nhếch nhác" đi đến đâu, dân chúng đón chào đến đó. Vị thống lĩnh Phật giáo có được đón tiếp như ông tu sĩ này không? Tụ tập đông người quanh một vị tu sĩ "tồi tàn" là một nỗi lo lắng cho giáo hội. Lập tức có thông bạch: Thích Minh Tuệ không phải là tu sĩ Phật giáo VN. Hết trách nhiệm.

- Nhiều người trước đây xem Phật giáo VN đang đi vào thời mạt pháp. Tôi cũng hiểu không phải là tất cả. Một số tu sĩ coi việc cúng dường là "bổn phận' và 'quyền lợi". Bỏ vợ, bỏ con, bỏ gia đình nhưng không bỏ Phật. Ai cúng dường kiếp này 1 trăm thì kiếp sau sẽ có 1 triệu. Ai không cúng vong, vong sẽ bắt tội: thương tật, chết chóc. Vong cần tiền thì cúng vong chứ nhà chùa đâu cần (Thích Trúc Thái Minh).

Minh Tuệ không xin tiền. Ông không nói "nhân quả" theo như mấy vị cao tăng kia. Người ta mới ớ ra: đạo Phật đâu phải vì tiền. Bố thí là một "hạnh". Bố thí thể hiện lòng thành: San sẻ cho nhau. Bố thí không phải bắt buộc. Bố thí không phải đánh lô tô- đặt một đồng sẽ trúng 100. Bố thí không phải là điều kiện: Cúng nhẫn cưới cho chùa, gia đình chồng vợ mới hạnh phúc. Minh Tuệ làm cho người ta thức tỉnh: Bố thí là hạnh phúc- cho và nhận. Bố thí không phải là đánh bài. Đặt một trúng mười.

- Minh Tuệ chứng minh cho người ta thấy: không hẳn ăn ba bữa, ăn sung túc, ăn những cao lương mĩ vị mới làm con người khỏe mạnh vì "đủ chất" dinh dưỡng. Ông ta chỉ ăn một bữa, lại ăn chay. Vậy mà ông đi bộ một ngày mấy chục cây số. Có người mất mạng vì đi theo ông. Tôi có bức hình chụp Minh Tuệ năm 2018 trên một cánh rừng cách Đà Nẵng gần 100 cây số. Minh Tuệ cũng chứng minh: Ăn để sống chứ không cần sống để ăn.

- Minh Tuệ chứng minh ngủ ở nghĩa địa cũng an bình như ngủ ở nhà cao cửa rộng. Muỗi không làm ông khó ngủ. Ngủ không cần phải nằm, giấc ngủ vẫn bình an. Bởi tâm ông bình an. An lạc.

- Minh Tuệ chứng minh tu là tinh tiến. Có ai đi bộ từ Nam ra Bắc rồi từ Bắc vô Nam? Chân của ông không cần dép nhưng không hề phồng rộp. Các vị "đồng hành" với ông hầu hết đều mang dép. Chưa đắc đạo nhưng Minh Tuệ coi những việc bất thường là bình thường: Muỗi cắn không bịnh. Ngủ ngoài trời không cảm lạnh, cảm sương.

- Minh Tuệ không đắm chìm trong danh vọng. Ai quỳ lạy, ông đều từ chối. Chỉ có lạy Phật, Pháp, Tăng. Nhất Hạnh là vị thiền sư trí tuệ. Một lần tôi thấy ngài mặc y phục đặc biệt như đức hồng y bên Công Giáo khi ông về nước được đón rước lần đầu tiên. Chiếc áo không làm nên thầy tu. Nhưng có thầy tu cần những chiếc áo rực rỡ ánh vàng?

- Minh Tuệ luôn giữ nụ cười chân phát trên môi. Ông cười chân thật. "Con không cần hộ vệ. Con không cần đưa đón. Quý vị nên trở về. Ông nói với lòng chân thành không phải muốn khiêm cung. Tôi có kinh nghiệm, chỉ cần quan sát nụ cười, tôi có thể biết người cười chân thật hay đãi bôi. Minh Tuệ cười chân thật.

- Minh Tuệ xuất hiện vô tình. Sáu năm rồi, người ta mới phát hiện ra ông. Có người giải thích. Như cây hoa hồng đầy gai. Chỉ khi trổ hoa người ta mới trầm trồ: Đẹp như hoa hồng. Minh Tuệ xuất hiện làm con người gắn bó nhau. Kẻ theo Cao Đài, người Công Giáo. Họ tán thán ông. Minh Tuệ không làm được phép lạ. Ông ta không giảng đạo. Ông cũng chẳng chữa lành ai. Vậy mà, số người tụ tập theo ông, quanh ông nhiều, có thể nói là nhiều hơn những người tụ tập quanh chúa Jesus khi ngài đi từ chỗ này sang chỗ nọ để rao giảng Tin Mừng.

- Minh Tuệ khiến những nhà trí thức, những vị nghiên cứu Phật học, những nhà văn, những thi sĩ...viết bài vinh danh ông dù ông chẳng có danh gì để vinh. Ông chỉ là sự chân thật.

- Ở Nhật Bản, người ta in hình Minh Tuệ trên áo thun. Để bán, một phần nhưng để vinh danh một tu sĩ gầy gò mặc áo vá đi chân đất đầu trần người Việt Nam đi bộ hàng nghìn cây số..

- Chúa Jesus trong Kinh Thánh than thở: Các nhà tiên tri không được vinh danh tại quê nhà. Tiếng Việt chúng ta có "Bụt nhà không thiêng ". Tôi không nói Minh Tuệ là nhà tiên tri. Nhưng không phải coi Minh Tuệ là "hiện tượng". Người ta coi ông chỉ là một công dân, cần phải cấp CCCD. Chỉ cần một "'động tác chiến thuật", qua một đêm hiện tượng Minh Tuệ biến mất, êm ru bà rù.

Có thể Minh Tuệ cần một động tác như thế. Ông cần tĩnh lặng. Ông thấy đám đông bu quanh thử thách ông quá lớn. Không chịu nổi. Bởi ông quá mỏi mệt vì mọi người coi ông như...lãnh tụ tinh thần, đó là điều ông không bao giờ nghĩ tới và cũng không biết nghĩ tới.

Nhưng cảm hứng Minh Tuệ vẫn còn...trong tâm tưởng của người VN không hẳn ở những vị Phật tử. Minh Tuệ mang đến xã hội VN một thông điệp mạnh mẽ hơn hàng trăm cuốn sách viết về Phật giáo: Sự chân thật của một tu sĩ.

Tôi thấy nguồn cảm hứng toát ra từ ông Minh Tuệ gói gọn trong hai từ: Chân Thật. Chân thật sẽ giúp người VN hiểu nhau hơn. Chân thật sẽ mang lại cho Phật giáo VN sức sống như từng có sức sông thời Trần với Phật hoàng Trần Nhân Tông.

Chỉ có sự (chân) thật mới cứu vãn loài người.

Thursday, May 30, 2024

CHÁO BỘT

Khi ra đến Quảng Trị, tôi mới biết bánh canh là cháo bột. Huế có bánh canh. Tôi nói ngay, nó không ngon bằng Quảng Trị. Vì sao? Rất đơn giản. Huế là vương giả. Vì vương giả, cái gì của họ cũng đầy màu sắc. Mấy đứa xấu miệng, gọi là “màu mè “ kể cả những món ăn. Tôi không nghĩ vậy. Món ăn của người Huế đa dạng và phải nói là cầu kỳ.

Cháo bột (tức bánh canh) Quảng Trị không cầu kỳ. Tôi có ra thị xã (QT) nhưng khi ăn bánh canh, tôi thấy ở đó không ngon bằng ở Hải Lăng. Tất nhiên theo cảm nhận cá nhân.

Tôi có “tánh kỳ” là đi đâu cũng tìm hiểu…món ăn địa phương. Tôi tự hào suy nghĩ hơi khoe khoang: món ăn là đặc điểm con người vùng miền. Món ăn là tính cách con người . Tại sao người Quảng (Nam) có những món ăn “đơn giản”, “ mộc mạc”, “đậm đà”. Bởi họ rất đơn giản, mộc mạc, thiệt thà. Thiệt thà nên con mỳ (trong Mỳ Quảng) sợi to, xắt dày; sợi phở Bắc hay con bún “thanh tao” hơn nhiều. Nhưng Mỳ Quảng hiện nay sánh ngang với Phở (Hà Nội) và Bún (Huế). Không nói khoa trương. Tôi chắc chắn Sài Gòn ở VN hay San Jose ở Mỹ đều trương bảng hiệu Mỳ Quảng ngang hàng với Phở Bắc hay Bún Huế.

Tính cách người thể hiện ở món ăn. Có thể là “đặc sản”.

Bánh canh Quảng Trị rất đơn giản. Cá lóc, bánh, nước lèo (nhưn), một ít tiêu bột, bên trên tô bánh canh là lá hành và ngò gai (ngò tàu) xắt nhỏ. Chỉ có vậy thôi. Khi ăn, quý vị chỉ có chú tâm…vừa húp vừa gắp. Húp nước và gắp sợi mì, một vài miếng cá lóc. Tôi đoan chắc khi ăn, quý vị sẽ chẳng để ý đến ai ngoài tô cháo bột: Quá ngon vì quá đậm đà.

Quý vị sẽ không thấy trên bàn có rau đắng như bánh canh ở miền Nam. Tìm rau ư? Thưa, không có. Lọ nước mắm nêm thêm? No. Người Quảng Trị sẽ quyết định khẩu vị của thực khách. Đi ăn rất nhiều lần, tôi không thấy ai gọi nước mắm (và đừng bao giờ gọi nước tương- xì dầu, người ở đây sẽ nghĩ quý vị trên khung trăng rơi xuống).

Bánh canh sẽ không ngon nếu người Quảng Trị không làm vừa lòng quý vị về độ mặn lạt (nhạt). Nếu ở độ mặn làm bạn không vừa lòng, bạn sẽ chẳng thèm ăn thứ cháo bột ấy. Nhưng tôi cam đoan, bạn sẽ chẳng nêm nếm gì nữa. Bạn sẽ cúi đầu trước tô bánh canh, húp lấy, húp để vì nó quá…ngon. Tất nhiên, như tôi nhiều lần nói, bột ngọt và đường, không bao giờ quyết định cái ngon của món ăn. Người Huế, người Quảng Trị, không bao giờ lạm dụng đường và bột ngọt. Đó là thế mạnh ẩm thực. Khác với quê tôi, Quảng Nam và Đà Nẵng, đã “uốn câu cho vừa miệng cá”, không gìn giữ bản sắc: cho đường vào món ăn để làm vừa lòng khách số đông từ miền Nam ra.

Tôi ăn cháo bột (bánh canh) ở quán Hồng Phúc. Phải đợi rất lâu mới tới phiên mình. Xe máy, xe hơi (ít hơn) đậu kín đường trước quán. Nhưng đây chưa phải là quán ngon nhất. Quán bà Nguyệt nằm trong một con hẻm xe hơi không vào được. Người ăn bánh canh tại đây phải tự cầm tô. Họ sẽ lần lượt chìa tô ra cho bà chủ múc bánh canh. Không có tiếng quát như một số quán bún chửi Hà Nội. Ở đây, thực khác rất giác ngộ, ý lộn, rất tự giác. Nếu không xếp hàng và tự bưng tô (self service), có tiền đến trễ cũng về không. Bà Nguyệt chỉ bán từ 3,5 đến 4,5 giờ chiều. Không bán nhiều.

Cháo bột ở Quảng Trị “phổ thông” như mỳ Quảng ở Quảng Nam, phở ở Hà Nội, bún ở Huế, hay hủ tiếu ở Nam Vang. Cháo bột như cơm. Ăn hằng ngày vẫn không thấy…ngán.

Ở Sài Gòn tôi thích ăn bánh canh Quảng Trị. Nhưng khi đến Quảng Trị tôi mới thấy những quán bánh canh ấy chả bõ bèn gì. Vậy mà, rất lâu, có thể cả chục năm, tôi là người hâm mộ của những quán ăn bánh canh Quảng Trị.

Tôi thấy “cháo bột “ của họ quá ngon. Bởi nó thật thà, chất phát, giản dị như mỳ Quảng của tôi? Món ăn ngon, tôi nghiệm ra không phải cầu kỳ. Món ăn ngon khi nó phản ảnh tính chất của người làm ra nó. Cháo bột (bánh canh) Quảng Trị thể hiện sự chân phát, thật thà, hiếu khách có khác gì món mỳ Quảng quê tôi.

CHUYỆN HAI NGƯỜI MỸ

Vụ xả súng bắn chết hàng chục trẻ em Mỹ có hai cô giáo thiệt mạng vì muốn che chắn cho các học trò của mình.

Đối mặt hiểm nguy, mạng sống mình sẵn sàng hy sinh, mục đích bảo vệ mạng sống của người khác, hành động nghĩa hiệp này xuất phát từ đâu?

Chắc chắn từ giáo dục về lòng nhân ái.

Cũng đối diện với hiểm nguy, hàng chục ngàn người chết, lúc nhắm mắt không được gặp người thân, trở về nhà trong những hũ tro lạnh lẽo; hàng trăm ngàn người dắt díu nhau về quê tránh dịch, trên con đường dài hàng ngàn cây số, cả ngày lẫn đêm, đói khát dọc đường; và trong lúc đồng nghiệp của mình ngày đêm xông pha hiểm nguy trong tuyến đầu chống dịch thì một số y, bác sĩ, trong đó có cả giáo sư, tiến sĩ, giữ trọng trách cung cấp vắc xin ngừa dịch lại nhẫn tâm “đục nước béo cò “, ăn trên nỗi đau của đồng loại. Tù tội phải dành cho họ là lẽ đương nhiên. Câu hỏi đặt ra, còn “đương nhiên” hơn:

Có thể phát hiện tất cả những kẻ đội lốt “lương y như từ mẫu” kia không?

Chắc chắn là không. Chưa bị bắt, vị nào cũng “liêm chính, chí công vô tư “.

Thiên tai, chiến tranh, dịch bệnh là ba thứ xảy ra thường xuyên trong cuộc sống loài người. Liệu trong tương lai, khi gặp nạn do chúng gây ra, sẽ không còn ai lợi dụng đau khổ của đồng bào để trục lợi, chưa nói tới quay lưng với nỗi đau của đồng loại để “chăm sóc bộ lông của mình”?

Không rõ hai cô giáo người Mỹ này có “học tập và làm theo đạo đức” Washington hay không?

May be an image of 2 people and text that says 'E Trang chủ Mới nhất Podcasts Thời sự Hai cô giáo thiệt mạng khi che chắn học sinh trong vụ xả súng BOOM (31 Cảnh sát và người thân cho biết hai cô giáo Mireles và Garcia đã cố gắng bảo vệ các học sinh trong vụ xả súng trường tiểu học ở bang Texas và bị nghi phạm bắn chết.'

Monday, May 27, 2024

KHỎE VÀ ĐẸP

Khi về Trung, tôi bắt gặp nhiều phụ nữ phương Tây đi du lịch. Quê tôi là Quảng Nam và Đà Nẵng mà. Hai chỗ có rất nhiều khách các nơi trên thế giới “kéo về”. Tôi phải dùng chữ kéo về để nói rằng, Đà Nẵng gần Huế, Hội An gần Mỹ Sơn, hai nơi được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới. Thật ra, Mỹ có nhiều di sản lắm. Họ chẳng mặn mà chi với tên gọi “di sản thế giới”. Việt Nam ta, cái chi mà có ‘danh hiệu’ thì giá nào cũng tầm cho bằng được. Nhưng Hội An hay Đà Nẵng, khách quốc tế cũng nên “tầm” đến.

Đi nhiều nơi, kể cả Singapore, tôi không thấy bãi biển nào đẹp bằng bãi biển Mỹ Khê. Nếu có dịp, quý vị ra Non Nước, tôi đoan chắc, các vị sẽ thấy không nơi nào có bãi biển hoang sơ mà đẹp như ở đây. Tôi không dám so sánh với bãi biển Đại Lãnh, Bình Định.

Tôi có tật hay ‘lan man’. Đang nói sắc đẹp và sức khỏe mà. Vì sao phuu nữ Tây “cởi trần”, ý lộn, gần như cởi trần; họ mặc áo thun, tay phơi ra, tôi thấy, cổ áo gần như phơi cả ngực. Quần đùi, tức là quần ngắn, không có slip nào ngắn hơn, nghĩa là, chân tay họ hoàn toàn phơi trong nắng. Mùa hè mà.

“Mấy con này điên quá. Không sợ đen da". Đó là nhận xét không phải của vợ tôi. Đó là nhận xét tôi nghe từ một phụ nữ VN khá là xinh đẹp. Chị - cô đi, cho nó đúng- rất trẻ và có thể nói, dù mới nghe giọng nói, và mới liếc qua, tôi thấy cô- hay là em, cho nó thân thương, rất đẹp. Làn da trắng của em, ý lộn, của cô, không thể tìm cho ra làn da nào trắng hơn- kể cả Thúy Kiều. “Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da”.

Khi nàng, á không, khi cô ta, cởi áo ra, để mặc bộ đồ tắm “hết biết’, có lẽ để khoe thân hình thon thả, trắng như bông. Tôi không gọi da trắng như tuyết của Nguyễn Du. Như tuyết chắc gì đẹp như bông. Tất nhiên, khi bước ra khỏi phòng thay đồ ở bãi biển đẹp nhất Đà Nẵng, chồng của cô, hay người yêu của cô, tôi không rõ, được cô "ra lệnh” hay nói to "che em đi". Ý là che bằng dù. Từ chỗ thay áo quần ra đến biển chỉ chừng 100 mét. Nắng ban mai, đâu có gì là gay gắt. Che mát làm gì.

Che ánh nắng mặt trời, đâu có phải mỗi cô gái, hay bà ‘gái’ này. Ở Sài Gòn, hay bất cứ thành phố nào khác, trừ khi đi xe hơi, tất cả- có khi tôi hơi quá- phụ nữ đều mặc một loại áo gọi là áo “chống nắng”. Nó từa tựa như áo dài vì thân trước, thân sau, của áo phủ gần tới chân. Tất nhiên, từ đó trở lên cổ, ra hai cánh tay, chiếc áo đủ đầy vải, để bảo vệ người đi xe máy, không chỗ nào có ánh sáng chiếu vào. Tia cực tím, thực ra tia sáng mặt trời, đều là “kẻ thù” của làn da bất cứ người phụ nữ VN.

Tôi không nói đến những người bà, người mẹ, người chị, người em nông thôn. Ra ruộng đồng đâu phải ra phố. Họ bận những chiếc áo gọn ghẽ, chiếc quần có thể xắn lên tới…háng. Chấp mầy- tia cực tím.

Phơi ra nắng ở thời gian cho phép của khoa học. Che mọi ánh nắng trong thời gian cho phép cơ thể chịu nắng- nghĩa là không có hai vì tia bức xạ. Cái nào tốt hơn, cho sức khỏe? Tôi không dám giải thích.

Ánh sáng mặt trời biến tiền sinh tố D trên da trở thành sinh tố D giúp cơ thể phát triển. A-D-E nếu tôi không lầm là những vitamin quan yếu cho con người.

Vì sợ đen da, phụ nữ VN, tôi có thể can đảm nhận xét, họ  thà đẹp- ý là nhứt da nhì dáng-  còn hơn khỏe.

Khi qua một số nước châu Âu- nhất là Bắc Âu- tôi thấy, phụ nữ của họ rất thanh mảnh. “Mình hạc xương mai”. Tất nhiên khi có gia đình, nghĩa là đẻ con, hay đẻ nhiều, có thể họ “sồ sề” (xồ xề) hơn. Tiếng Việt ta hay gọi là “nạ dòng” (đẻ nhiều).

Đẹp mà khỏe, tôi thấy là điều hạnh phúc nhất nếu đàn ông Việt chúng ta có người vợ như thế. Nước da như Thúy Kiều nhưng sức khỏe không có thì, tôi nói thật, đố ông chồng nào còn xao xuyến tình yêu nếu người vợ chẳng…khỏe tí nào khi hai người chuẩn bị…"yêu" nhau.

Khỏe và đẹp có lẽ là điều phụ nữ VN nên coi lại. Tôi không nói tất cả. Nhưng khỏe, chứ không phải đẹp, sẽ bảo vệ tình yêu nhiều hơn đẹp…Nó đời đời bền vững. Khỏe, muôn năm! Khỏe sống mãi trong sự nghiệp của chúng ta.

May be art of 1 person

See insights and ads

Boost post