HỎA HOẠN

Hỏa hoạn là tai nạn giết người nhanh nhất và thảm khốc nhất. Vụ hỏa hoạn cướp đi mạng sống của 56 người tại thủ đô Hà Nội là nỗi đau không chỉ của thân nhân của những người đã mất. Nó là nỗi đau chung của chúng ta, những người Việt Nam. Vì sao?

Đây là chung cư ‘mini’. Tôi không hiểu chữ tiếng Anh này có phải là ‘nhỏ’ hay không. Chung cư nghe nói có trên 150 người ở. Số hộ hay số phòng là bao nhiêu, không nghe nói rõ. Báo Đời sống pháp luật (điện tử), ngày 15 tháng 9 năm 2023 cho biết Hà Nội có khoảng 2000 chung cư loại này đang hoạt động. Dù nhỏ, mini, chung cư cũng phải tuân thủ quy định xây dựng, trong đó, quan trọng nhất là phòng chống chữa cháy. Đây phải là điều kiện hàng đầu để bảo đảm an sinh của con người ở các thành phố lớn: Mạng sống.

Nhưng chung cư của ông Nghiêm Quang Minh – nghe đâu còn sở hữu nhiều chung cư ‘nhỏ’ khác- theo báo VTC (điện tử ngày 14 tháng 9), trích nguyên văn: “Các chung cư mini của bị can Minh đều nằm sâu trong ngõ nhỏ, cao vọt hơn so với các công trình lân cận và không có lối thoát hiểm, có nhiều biểu hiện vi phạm về trật tự xây dựng”.

Đọc thêm tít bài báo “ 'Ông trùm chung cư mini' Nghiêm Quang Minh vừa bị bắt là ai?”, chúng ta có cảm giác mọi tội lỗi ‘giết người’ đều đổ lên đầu người đàn ông này. Nhưng khi đọc câu trích trên của báo, các chi tiết: chung cư nằm sâu trong ngõ nhỏ, cao hơn các công trình lân cận, không có lỗi thoát hiểm, có nhiều biểu hiện vi phạm về trật tự xây dựng, chúng ta mới té ngữa. Ông trùm này ‘sao vô thiên vô pháp’

Nếu ở nông thôn, người ta có thể thông cảm; người nông dân xây nhà không xin giấy phép, hay có xin phép nhưng không tuân thủ quy định xây dựng nhà ở của nhà nước. Nhưng ở một thành phố lớn như thủ đô Hà Nội, cái ông Nghiêm Quang Minh này xây nhà chung cư như chỗ không người: Nghĩa là quá tệ hại, ‘bèo nhèo’, ;nguy hiểm',  như đoạn trích trong báo miêu tả, mà vẫn có người vô ở.

Hỏa hoạn xảy ra cướp 56 mạng người trong chung cư của ông ta không có ai liên quan? Nếu là chập điện vì bắt sai kỹ thuật, ông điện lực ở đâu? Nếu cháy vì các lý do khác, ông phòng chống cháy ở đâu? Nếu xây trong ngõ nhỏ - không đưa xe chữa cháy lớn vào nhanh chóng, không có lối thoát hiểm, để nhà báo “thả” một câu vô thưởng vô phạt “có nhiều biểu hiện vi phạm về trật tự xây dựng”, ông xây dựng ở đâu?

Bây giờ quy trách nhiệm thì khối người “chịu trách nhiệm” trong tai nạn thảm khốc này. Nhưng theo dư luận thì tất cả là do ‘thằng tội phạm’ Nghiêm Quang Minh. Báo cho biết ông ta sở hữu nhiều chung cư mini ở Hà Nội. Đứng về mặt xã hội, ông ta có công. Nếu tất cả nước này có những chung cư cao cấp như Vinhomes thì người dân nghèo hay thu nhập thấp đâu có phải mua nhà chung cư mini của ông ta, thiếu nhiều phương tiện bảo đảm an toàn, dẫn đến cái chết thương tâm của rất nhiều hộ gia đình, trong đó có hơn mười cháu bé ngây thơ vô tội. Với nhà ở chung cư  ‘giá phải chăng’ so với chung cư cao cấp, Nghiêm Quang Minh không có đóng góp nào cho xã hội hay sao? Tiền thu cao ngất từ chung cư của ông ta- nếu có- là vì người dân nghèo hay thu nhập trung bình ở Hà Nội không có lựa chọn nào khác, họ phải mua nhà ở ‘thiếu an toàn’ của ông ta. Nếu am hiểu và có lương tâm thì những những ai cấp phép xây dựng và kiểm tra sau khi đưa vào sử dụng chung cư phải đưa ra những quy chuẩn nghiêm ngặt – chí ít là về mặt phòng chống chữa cháy.

Thông thường người Việt chúng ta hay cư xử kiểu “mất bò mới lo làm chuồng”. Săp tới chắc chắn sẽ “siết chặt” quy định an toàn phòng chống chữa cháy những chung cư mini. Nhưng than ôi, chúng ta vừa mất người. Đau đớn lắm. Khi các đô thị ngày càng đông dân, hỏa hoạn phải là quan tâm hàng đầu của những nhà hoạch định chính sách xây dựng nhà ở.

Khi chưa có những chung cư cao cấp, hay nhà ở xã hội đầy đủ, nơi ấy, hệ thống báo cháy tiên tiến, chỗ ở tiện nghi, phương tiện phòng chống chữa cháy đầy đủ thì quý vị hãy chia sẻ trách nhiệm cùng với những người xây dựng chung cư mini. Đừng để tai nạn kinh hoàng xảy ra như hỏa hoạn đau đớn vừa qua rồi trách nhiệm đổ hết lên đầu họ. Nếu là người giàu có và khôn ngoan như Phạm Nhật Vượng, Nghiêm Quang Minh không mờ mắt vì tiền rồi xây dựng một chung cư mini không an toàn (mà giờ, "báo nói mới biết’ giữa thủ đô!) để bây giờ ông ta ngồi đếm lịch vì “vi phạm quy định an toàn gây hậu quả cực kỳ nghiêm trọng”.

Ảnh: Chung cư mi ni nơi  xảy ra hỏa hoạn làm 56 người tử nạn. Hà Nội.

1VAvxJHyjeGOeI79pslxlSXldASw58FY1Nfqsp6ANSn4

Xem thêm

SƯ MINH TUỆ QUA LĂNG KÍNH KITÔ GIÁO

Bernard Nguyên-Đăng

(Bernard Nguyên-Đăng là luật sư, tiến sĩ, dạy và hành nghề luật trên 40 năm tại Hoa Kỳ. Là người cùng quê, cùng tuổi, ông xuất thân trong một gia đình có 4 người là tiến sĩ ở Mỹ (noi gương Quảng Nam “ngũ phụng tề phi”). Cái nhìn “khoa học” về hiện tượng Minh Tuệ của một trí thức ki tô giáo ở bên kia trái đất chứng minh suy nghĩ của một số người cho rằng có kẻ lợi dụng Minh Tuệ để gây “chia rẽ” tôn giáo ở VN là hoàn toàn sai. Vì để dễ đọc trên facebook, tôi được tác giả cho phép “bỏ bớt” một số ghi chú trích dẫn kinh thánh, phần tiếng Anh kèm theo, và phần “tham khảo” (reference). Mong quý vị quan tâm thì đọc. Đã không đọc mà than “lê thê” sẽ phụ lòng người viết.  Bài viết công phu, tỉnh táo, trách nhiêm, và nhất là nhân ái; tất nhiên, theo “văn phong” của một “người Việt hải ngoại”).

LỜI NGỎ…

Trong lịch sử tôn giáo tại Việt Nam, trải bao nhiêu triều đại, thế hệ, thời vua chúa, phong kiến, đến thời  thực dân, trong chiến tranh cũng như lúc hoà bình, gian khổ hay thịnh vượng, ít thấy, đúng hơn, chưa từng  thấy một sự kiện, nhiều người cho là một “hiện tượng”. Có lẽ, vô số người, hàng ngàn, vạn, nếu không  dám nói hàng triệu người đã chú ý, quan tâm, theo dõi; và lắm người cảm thấy như một cơn sốc, cơn lốc, như cơn sóng thần [tsunami] xã hội mạng; hoặc, nhiều người còn có những cảm nghiệm xa hơn, cao vời hơn trong góc độ tâm linh—chính là sự xuất hiện của Sư Minh-Tuệ.

Đã có vô vàn thông tin nơi cộng đồng mạng, hằng hà sa số hình ảnh, video, và nhiều hình thức truyền thông chớp nhoáng khác, hai từ “Minh-Tuệ” đã và đang trở thành sự choáng ngợp trong nhiều lĩnh vực, nhiều góc độ, nhiều bài viết và phản biện, đủ mọi chiều hướng, không thể sàn lọc hết sứ mệnh, mục đích, hiệu năng và tác động của mọi kênh truyền thông và xã hội Việt Nam trong nước cũng như khắp các nơi hải ngoại.

Với tạp ghi nầy, người viết chỉ cô đọng, nhấn mạnh sự tương đồng, trùng hợp và tương xứng về ý hướng và cung cách sống khổ hạnh, thanh bần và khó nghèo—nhấn mạnh tầm quan trọng trong việc từ bỏ những ham muốn vật chất để đạt đến sự giác ngộ, giải thoát, hoặc cứu rỗi, hơn là so sánh những điểm khác biệt giữa hai đức tin tôn giáo, truyền thống—Kitô giáo và Phật giáo. Mục đích của cả hai truyền thống là giúp con người đạt được hạnh phúc đích thực và sống một cuộc sống có ý nghĩa. Bằng cách từ bỏ những ham muốn vật chất, con người có thể tập trung vào những điều quan trọng hơn trong cuộc sống, chẳng hạn như tình yêu thương, lòng trắc ẩn và sự giác ngộ-nên thánh.

Trong khuôn khổ giới hạn bài chia sẻ nầy, người viết chỉ mong chia sẻ một góc nhìn rất hẹp, kiến thức giới hạn, thông tin thưa thớt, bất cập, qua lăng kính Kitô giáo—công giáo, tin lành, chính thống giáo, cơ đốc giáo—các giáo phái tin vào đức Giêsu là “Chúa”. Viết, theo quan điểm, kiến thức và tính chủ quan, cá nhân, không mang danh nghĩa bất cứ một giáo phái, giáo hội, tập thể, cộng đoàn hay bất cứ tổ chức nào. Lăng kính Kitô giáo trong bài nầy lại giới hạn duy nhất trong sự tương đồng, tương quan, trùng hợp giữa đức tin tôn giáo và hành đạo của Sư Minh-Tuệ và Kitô giáo—không khen chê, không đánh giá và tuyệt nhiên không có thẩm quyền định thẩm tinh thần tu thân, triết lý và phương châm hành đạo của Sư Minh-Tuệ, hoặc bất cứ nhân vật nào trong tài liệu được trích dẫn, để chứng minh.

1POuEaItMg375uYRqfQL04hezg5uK_AfEHWBqD8UxMDU

Xem thêm

HÀNH PHƯƠNG NAM

Tôi là người Trung và tôi đã “hành phương Nam” gần nửa thế kỷ nay. Nhưng người Quảng Nam chúng tôi không có dấu ấn đáng kể nào ở…phương Nam. Nếu có, thì chỉ ’phảng phất’ chỗ ngã tư Bảy Hiền. Nội cái địa danh cũng đủ thấy đồng hương chúng tôi không ấn tượng mấy ở chỗ này. Những năm 1970, đến đây, quý vị sẽ ấn tượng nhất là tiếng kêu của những chiếc máy dệt. Ở Bảy Hiền, người Duy Xuyên (Quảng Nam) vô rất sớm và rất nhiều. Trồng dâu, nuôi tằm, dệt lụa ở Quảng Nam số một là vùng Duy Xuyên, và một phần của Đức Dục (tôi yêu tên cũ hơn mới). Các huyện này nằm dọc theo sông Thu Bồn, con sông đẹp nhất quê tôi. Ngã tư Bảy Hiền là dấu ấn của người Quảng Nam. Như tôi nói, dấu ấn không ấn tượng lắm ngoài chợ  Ba Hoa và Mì Quảng.

Nếu nói gây dấu ấn trong quá trình Hành Phương Nam phải thành thật công nhận chỉ có người miền Bắc. Tôi chắc chắn, không phải chỉ người Thanh Hoá sản sinh ra những người sau này là Chúa, chúa Nguyễn, nổi bậc nhất là Nguyễn Ánh.

Đi từ Biên Hoà về Đà Lạt, chúng ta sẽ thấy các địa danh như Bùi Chu, Phát Diệm, Trà Cổ… Ấy là các nơi hình thành thời người Bắc di cư- Công giáo rất nổi nét. Bảo Lộc, Di Linh, Đức Trọng…có dấu ấn người Bắc rất nhiều.

Nhưng dấu ấn thời trước 1975 không bằng dấu ấn sau đó khi người Bắc di cư “theo kế hoạch” vào Nam. Không nói dông dài, ở Lâm Đồng, dấu ấn đậm nhất là huyện Lâm Hà. Lâm có lẽ là Lâm Đồng. Hà có lẽ là Hà Nội.

Ảnh: Thông còn nhưng trơ trọi trên đỉnh núi.

Ngô Đình Diệm định cư người Bắc vào Nam ở những vùng trù phú nhưng thưa thớt dân cư. Sau 1975, cụ thể từ 1978, vùng khí hậu mát mẻ, đất đai màu mỡ, Lâm Hà là nơi sinh sống của những người Bắc di cư, có cái tên hay hơn “Kinh tế mới”.

Lâm Hà là một huyện nằm gần thị trấn Đức Trọng, cách phi trường Liên Khương chừng dưới 30 km. Ở đây, tôi chưa đi nhiều, nhưng dấu ấn người Bắc rất mạnh. Quý vị sẽ gặp các địa danh như Gia Lâm, Mê Linh, Hoài Đức, Đan Phượng, Phúc Thọ… nếu tôi không lầm, đó là những địa danh của hay gần Hà Nội.

Ấy là điều đương nhiên. Đến quê người mà giữ được tên quê nhà, đó là tâm tưởng của mọi người Việt Nam. “Từ lúc mang gươm đi mở cõi. Ngàn năm thương nhớ đất Thăng Long” (Huỳnh Văn Nghệ).

Nhưng tôi muốn nói chỗ này. Khi mở cõi, những người di cư này không mở cõi lại…đi phá cõi. Ngoài một số nơi người dân làm nhà để an cư lập nghiệp ở vùng đồng bằng, thì ở những nơi khác, đó là những cánh rừng thông bạt ngàn là nơi người dân “mở cõi”.  Khi hỏi những người đầu tiên sau 1978 ở đây, xã Mê Linh, tôi nghe kể, không có cọp, mà heo rừng, mển (mang) và nhiều thú rừng khác lẩn quẩn nơi người dân mở cõi.

Làm gì để sống? Nhà nước cho phép người dân phá rừng làm rẫy. Thông nhiều như vậy làm sao đốn hết để làm rẫy? Đốt than. À. Thời buổi khó khăn, đốt than là lẽ sống.

“ Chim quyên xuống đất ăn trùn

Anh hùng lỡ vận lên nguồn đốt than”.

Đốt giấy vàng mã tốn bao nhiêu cây. Huống hồ đốt than, rừng nào chịu nổi, dẫu đó là rừng thông. Nhưng cũng nhờ đói khổ, đốt cây rừng thành than cho mưu sinh, ngày nay, con người có thể làm nhà ở gần đỉnh núi. Đất rừng trụi lũi trở thành đất dân sinh. Người các nơi, thật ra là người Sài Gòn, đang đi tìm những mảnh đất nơi núi rừng cao ngất xây nhà nghỉ dưỡng, tránh cái nắng gay gắt đô thành. Có những ngôi nhà xây tựa vi la ở Đà Lạt nằm rải rác ở núi đồi xã Mê Linh. Những con đường bê tông có độ dốc cao (có thể là 30 độ) không là gì đối với xe máy, nói gì xe hơi.

Xem thêm

BÁNH CĂN

Nghe thoáng tưởng bánh căn là bánh canh. Hai thứ thức ăn hoàn toàn khác nhau dù cả hai đều làm từ bột. Chỉ có khác, một bên nướng (bột), một bên nấu (bột). Căn là tên loại bánh truyền thống của người Chàm (Phan Rang). Bánh này có lẽ không có quá khứ xa xôi. Nếu có, chắc chắn Quảng Nam phải có món ăn này trong sinh hoạt ẩm thực. Tôi chưa từng nghe tên bánh Căn dù những người gốc Chàm vẫn còn sống theo chòm xóm một số nơi ở vùng “Thuận Quảng” ngày xưa.

Bánh căn là bột đổ vào chén bằng đất nung, có nắp đậy. Chén khá nhỏ, cạn lòng, bánh nướng chín to bằng bánh khọt (miền Nam). So với bánh bèo Huế, bánh căng quá bé, dù cả hai có hình dáng giống nhau. Cách đổ bánh căn như bánh xèo. “Lấy trùng” (tỷ lệ bột và nước) là nghệ thuật, có thể là bí quyết để bánh căn không cứng không nhão sau khi nướng chín. Một vỉ chứa 50 chén hoặc 80 chén tùy theo số lượng thực khách. Bánh ăn buổi sáng; rất ít vào chiều tối. Tôi muốn nói về quán bánh căn Bà Chín ở Đà Lạt.

Buổi sáng khách rất đông. Mỗi người sẽ nhận một phiếu thứ tự không khác đăng ký khám bịnh ở nhà thương. Đến trước số nhỏ, đến sau số lớn. Khách sẽ chờ mỗi khi có bánh khoảng dưới 30 phút. Bánh đổ khuôn khi khách ngồi vào bàn chờ. Chủ tiệm sẽ cầm một ca nhựa (loại to đựng đá có vòi rót)  đầy nước bột xay sẵn. Với động tác đưa ca nhựa qua từng hàng năm cái chén (thật ra là đĩa), nước bột đổ vào, không nhiều không ít, số lượng bột chia đều, cả thảy 10 hàng chén, không hề rơi vải.

Xem thêm